Tony Perez Philippines: Sample Fiction

"The White Cockatoo"
by Tony Perez
Published in The Philippines Free Press Magazine, 2007

Looking back now, Narita was where everything turned surreal. She departed Minneapolis 1300 Wednesday, the 13th of July, knowing she’d arrive Manila the 15th after 16 hours and 55 minutes flying time—losing a day which, to her, felt weird enough. (Hadn’t Nellie Mallard, who’d been a class ahead of her at the Foreign Service Institute and posted in the Philippines a year since now, chatted on the Net at FSI and written, “It always seems so strange, talking today to someone yesterday!”? She’d replied, “Well, I’ll be protracting my life a day to be with you again Friday, so both of us can chat in person, the day after tomorrow!”)

There were scads of foreigners in Minneapolis. She’d been in awesome and awful airports before, but, in Narita, after walking through the tube for the two-and-a-half layover and transfer to NW-019—and walking down rows of aluminum-and-glass kiosks selling gift items and neatly-packed snacks and seaweed biscuits and bottled beverages attended by small, Japanese women who reminded her of red-and-green parrots and whose English she could only barely make out, it finally hit her: she was now in Asia—Kaye Evan, 39, State Department ELO (entry-level officer), fresh from training at the George P. Shultz National Foreign Affairs Training Center, on Arlington Boulevard, in Arlington, Virginia, was in Asia.

Susan Pecho and Fay (spelt "Fe") Pugadlawin, her Tagalog language teachers, had promised she wouldn’t need to scan monitors to locate her departure gate in Narita. Just go to the lounge with the biggest crowd, and the rowdiest, said Susan. And Fay, And, the most number of hand-carried packages. Toting her single suitcase, an old copy of Bach’s Jonathan Livingston, Seagull (which her Multiculturalism professor Mike Gander advised her class to re-read in a post-9/11 context) and a bottle of barley water (for which, she was surprised to know, the Japanese charged her more than a dollar), she found the right gate quickly indeed, the Filipinos a gaggle of geese engaged in loud conversations most of which, thanks to eight weeks of lessons under Susan and Fay at the School of Professional and Area Studies at FSI, she could both follow and understand. Sadness hit her then, seeing that all these people were en route home, whereas she, Kaye Evan, was leaving her own.

She could of course have spent a week with her brother, Gene, in Syracuse. She’d considered that, then decided it was beside the point to see the old house in the old neighborhood again, though she had her only family there: Gene; his wife, Nola; their two daughters, her nieces, Lara, 13, and Ann, 11. It was beside the point because the visit would remind her of their parents, who had lived two blocks away from Gene’s then-new flat. That Dad was killed in a drive-by shooting years ago, that Mom died of thyroid cancer the year after. That Gene sold his unit and immediately moved into the old house, and Kaye fled in search of a new life. That perhaps, one of the real reasons she joined the Service was to escape. You can escape from the past, Kaye, Gene had clucked, and from the world. But, not ever from your self. Only Gene pronounced her name the way their parents and grandparents had, Kay-ee. In DC everyone else had called her Kay. (And, after Mom’s internment, no one else but Kaye, somehow, including Nola, ever called Gene Gene-ee again.)

NW-019 landed on the runway of the Ninoy Aquino International Airport 2250, four hours and 35 minutes after departing Narita. She’d been told that her diplomatic passport would help her through Immigration, but a man named Glenn Taring came up to her and introduced himself as the expediter from the Embassy’s GSO (General Services Office) TU (Transportation Unit). Two other, American, officers, were in her welcome committee: Nellie, currently assigned to the Embassy’s Economic Section, and Polly Crane, Deputy Head of the Consular Section where Kaye would be assigned for her first quarter in Manila. The expediter claimed all her check-in baggage and led them through more gaggles of geese in the airport lobby—a lot more people, mostly Asians, than she had seen at Minneapolis and Narita—then Nellie and Polly took Kaye into a bullet-proof Chevy express van that brought them to Seafront Compound, on Roxas Boulevard. The Filipino driver’s name, one of a roost of 34 employed by GSO TU, introduced himself by his call sign, Robin Redbreast. It was close to midnight. Through the windows, all Kaye could make out of Manila was a blur of traffic and neon lights, like downtown L.A.

Apartment 37 at Seafront was one of a cluster of postmodern, three-storey coteries, constructed for single American officers and entry-level officers with small families, like Nellie, who stayed in 56 with her husband Don and their daughter Sara, a fifth-grader at International School. It was furnished with GSO essentials she could later replace or augment with what she had the movers crate from DC, Nellie explained, which would arrive any time within the next two months. In the meantime she had to make do with what was there, including a kit that included plates and glasses and flatware and cooking stuff and a variety of linens. Anything else you need, Nellie cheeped, just holler.

Security had discouraged Kaye’s welcome committee from taking her out to dinner in a restaurant, so that, after bringing up her luggage and freshening up in the third-storey bathroom—while Nellie and Polly waited on the mix-matched GSO chairs in the living area—they walked to Apartment 56 (even in the dark Kaye noted that Nellie still kept her two plastic flamingoes, now beside planters), where Don (one of many EFMs—Eligible Family Members, formerly called dependents) had already rustled up a spanking good Cajun chicken dinner. Sara was in bed by now (she had to be up early for the school bus that would pick her up the following morning), but two other junior consuls she would be working with for the next three months were there to help welcome her: Anita Finch from Boston and an African-American named Darryl Nightingale from Queens. New York, New York, Nellie secretly sighed as she dug into her spicy salad. Then Darryl cracked jokes about how hard it is to be a gringa in the Philippines because Filipinas are so perfect, and how female American EFMs had to guard their spouses against their Filipina employees, and she disliked him instantly.

Over late-night tequilas the company briefed her on almost everything, including the shuttle service that took employees to and from Seafront—where GSO and TU and the Medical Unit were located—and the Embassy every half-hour on the half-hour. Anita and Darryl forewarned her that the shuttle schedule kept changing for security reasons. Kaye suddenly wished her SUV Pajero, which State was shipping all the way from DC, would arrive no later than the same two months it would take all her other stuff to arrive. This despite Darryl’s Manhattanesque complaints about Filipino traffic and Filipino driving. Tomorrow’s Saturday, Polly reminded her. You could try shaking off some jet lag. Remember, a day for every hour difference.

After the Mallards’ cuckoo clock sang 2:30, Nellie and Polly walked her back to 37, and Polly traipsed to her car in the parking lot. Much later Kaye would learn that senior officers like Polly lived in huge glass towers like Pacific Plaza, in Fort Bonifacio, where Polly stayed. Like living in a bubble, Polly chirped, but everything was scandalously picture-pretty, like a feature in a decorators’ magazine, particularly because they had kept referring to Manila at Main State as a hardship post.

She double-whammied herself with antihistamine but woke up at 1000 the next day. Nellie picked her up an hour later and took her to lunch at Eclectus, an Asian fusion restaurant in Greenbelt 3, where she had her first bite of Peking duck. We’re in a city called Makati, Nellie chuckled. Not Manila. Just think of a jigsaw puzzle where every piece is a small city. The Embassy’s in Manila. Seafront’s in Pasay. Polly’s place is in Taguig. Most times, when we say Manila, we mean any one of those.

It’s a city of billboards, Kaye thought aloud, as though everyone were making a conscious attempt to shut out the sky. A metropolis, a fungal growth of consumerism. And I’ve never been in any one place where everyone’s hair is black!

And, Darryl was right. The women were beautiful.

During the weeks that followed, Kaye conducted routine interviews with visa applicants at a tiny window where she quickly learned that her job was essentially to dash Filipinos’ Great American Dreams. At first this made her feel, at the end of each day, that life was a series of tragedies. She’d been smiling at every co-worker in the Embassy corridors with the token, Hi, how are you? as she had in SA-44, the office building she frequently visited in DC. Then did a mental double take when a senior LES (locally-engaged staff) member commented, You’re still smiling. You must be new at Consular. She picked up fast on document fraudulence and recognized dubious applicants as birds of the same feather. The lies, the pretenses, the melodramatics soon enough showed through, and she discerned them for what they were. After that it was all a lark. I’m sorry, mister, this is a fake passport, I have to confiscate it. (Your goose is cooked.) Sorry, miz, whoever it was that said you could get a working visa gave you wrong information. (But please don’t peck my eyes out for that, okay?) Sorry, young man, you’re single, unemployed, and can’t prove to me you’ve enough ties here to ensure you’re coming back. Don’t bother to apply again. (Killing two birds with one stone, there.) Sorry, young lady, I can’t issue you a B-1 because we’ve discovered you’re under petition. (Don’t you get hysterical and run round like a chicken without a head, now.)

Shuttling between Seafront and the Embassy—and afterwards joining a small car pool of co-officers who became her closer friends—she observed there was a lot more poverty beneath the veneer of what she thought was an image of downtown L.A.: beggars—men and women and children, babies even—in the streets, men walking around half-naked in shorts and T-shirts and what looked like shabby underwear, uncollected garbage, and an intermittent odor of oysters from Manila Bay—That’s not oysters, that’s bird shit, Darryl cawed—especially during low tide, when the water ebbed and the sea smelled like one big sewer. The city can’t do anything about it, a car pool companion remarked, because the sewage doesn’t come from just Manila but all the way out from Cavite. It’s a hardship post all right, Kaye decided, not for us but for the citizens.

Despite the inconveniences, it was true you got more for your dollar here; a meal in a café could cost two. Officers who paid less bills in the States and were thus better off found Manila strategic for swoops to Beijing, Bangkok, Singapore, Hong Kong, Bali—not to mention New Zealand and Australia—and hopping to places much, much closer (which she gleaned from conversations overheard and tidbits she stumbled on in the Community Liaison Office’s Jeepney Journal, the weekly newsletter, about spots the Embassy Women’s Club arranged little tours for). Boracay. Palawan. Pinatubo. Banawe. Sagada. Batangas. Puerto Galera. Batanes. The list went on and on. Manila is not the Philippines, they said. Get out of there whenever you can.

Some day soon, she told herself. After my crates have arrived and I’ve unpacked them. After my Pajero rolls in from DC.

She was so disappointed—hurt, even—that the first e-mail message she received wasn’t from Gene or Nola or any of her friends at FSI but an announcement from the Manila ISC (Information Service Center) Support Desk addressed to all American officers and all Filipino LESs in general:

AVIAN FLU

Avian Influenza, also known as bird flu, is a subtype of Influenza A virus that occurs in birds and has been around for many years. Since 2003 “bird flu” has been found in more and more birds, mainly in Asia, and is highly deadly, particularly to poultry. The first human case was diagnosed in 1997. Since then, very few people have contracted Avian Influenza (AI). This virus has spread very quickly to bird species other than poultry and has the potential to spread worldwide because of the migratory habits of birds.

Precautions to take if you are in an area affected by bird flu:

- Avoid contact with chickens, ducks, or other poultry and their waste.
- Teach children, who are at higher risk, to avoid contact with birds.
- Do not keep birds as pets.
- Wash hands with soap and water after any contact with birds.
- Do not transport birds, even if you think they are healthy.
- Do not prepare poultry from affected areas.
- If you unintentionally come into contact with poultry in an affected area:
. Wash your hands immediately with soap and water.
. Remove shoes outside the house and clean them well.
. Check your temperature at least daily for 7 days.
. Call your health care provider if your temperature is above 37.5C or 99.5F.

PLAN AHEAD AND PROTECT YOURSELF!

She deleted the message immediately. A meaningless virus—she’d never heard of it, at any time, anywhere between Coasts. She’d never kept parakeets like Gene once did.

Three months into her job at the Consular Section, Anita, now assigned to the American Services Branch, congratulated her in the ladies’ room for her new designation at the Public Affairs Office. You can now stop being not nice to Filipinos, Anita crowed. And maybe this time someone will ask you out.

I haven’t been asked out since Day 1, Kaye replied, a little too quickly and a little too nervously, she thought.

Well that’s because when you’re a Consular Officer you’re supposed to be not nice, Anita countered, powdering her nose.

Well Bah, humbug! squawked Valerie Stork, also a JOT (junior officer trainee, the old term for entry-level officer that some people still used), pretending she’d gotten her feathers all ruffled.

Yeah, Kaye laughed, still a little too nervously, Bah, humbug!

After the Newcomers Orientation series that included a meeting with the Ambassador, the HR (Human Resources) Officer and an Embassy tour, she acquired a bird’s-eye view of the Embassy in Manila, its Mission Program Plan, its security situation, its priorities, and its unique do’s and don’ts. She’d become much more comfortable at the post by the time she’d been rotated as Public Diplomacy Officer. She began wearing her favorite dress, a canary yellow, and the luminescent hawk’s eye cabochon pendant Mom had given her on her wedding day. Her Pajero had finally arrived. On weekends she luxuriated in fancy breakfast buffets in hotels with Nellie and her (former car-pool) friends (thank God, no more CDs of The Byrds and Chick Corea from Jay McCloud, a ’70s freak who owned the car, because the music made her feel nostalgic, funny, and irrationally upset), signing up for CLO bazaars, scrounging for handicrafts to send Gene and Nola and Lara and Ann for Christmas at Tiendesitas. Twice, with Anita, she shopped for black pearls in Greenhills, which was like entering Aladdin’s cave; the second time they went on to Glorietta to watch a Brian Gosling movie. Everywhere she went there was the usual susurration of simultaneous conversations of people moving in droves. People frequently stared, which was disturbing to Anita, who’d been taught it was impolite to stare at anyone. Kaye didn’t mind, expecting this to happen not only in the Philippines but in other Pacific posts as well, and even thought them opportunities to preen her feathers. What I do feel like, Kaye told Anita, is that I’m always going while everyone else is always coming, like that man going to Saint Ives in the Mother Goose rhyme.

It did occur to Kaye that she took off on these tiny fugues to cover up for a deeper feeling of personal loss at having crossed the border to serve the USG overseas. No one, except her girl friends and senior officers and their wives, had ever dated her since graduate school in Long Island. Most other officers were married—with possessive wives—or not eligible, or had exotic Filipina fiancées. She once accepted an invitation to a Friday evening Happy Hour at the Marine House, only to discover that the young men stationed there were fledglings who would never join the Foreign Service and were interested only in dolled-up native girls for hire. (Like sandpipers mating with starlings, she mused.) The seeming exception was a brooding corporal named Robert Pelican, who seemed neither naïve nor predatory, but whose friends described as a notorious bar-hopper.

Before leaving DC she had one opportunity for a swan song to romance, a brief fling with Albert Papagayo, a gorgeous Mexican who worked as property custodian at FSI. Yet, she had decided against it because, though it promised to be short and sweet, she loathed the possibility of getting attached to Albert—who had a Caucasian wife and five kids anyway—and then having to fly overseas.

In September Kaye tried a different hairstyle, cropping it short and having it aerated above her nape. New plumes, Polly cooed approvingly in the elevator on their way up to Liberty Grill, the Embassy cafeteria. Not really, Kaye responded. This is how I wore it in ’90.

She noticed that a few Filipino LESs began to pay her some attention then. One of them, an investigator in the Anti-Fraud Unit, adjacent to Public Affairs, would often come and visit her in her room. He wasn’t gorgeous by her standards, on the lean side but nice-looking enough, always neatly dressed, and cheerful. His name was Wilfredo Tuclao. He was in his late 20s and was always hatching excuses to see her in her office and sniff around her. The buzzard circles its prey, Kaye thought, not without pleasure. She liked him because he was nice and because he was the only person—in the Philippines, of all places—who could discuss the Book of Kells with her.

Then, one day, Wilfredo finally asked her, May I take you out to dinner on Friday, Ma’am?

Looking straight into his eyes, she responded—looking back now, she wondered whether that had been a big mistake—I’m not going out to dinner with you until you stop calling me Ma’am.

A bewildered look crossed Wilfredo’s face.

He never came to see her again.

I should cry out in this bleakness like a whip-poor-will, Kaye thought. Susan and Fay may have taught me Tagalog, but nothing more beyond the language.

She trudged alone into Apartment 37 at the end of the week, deliberating whether she could cold-turkey on romance in Asia until she bid for a transfer, after two years, to a post somewhere in Europe, where she wouldn’t look so much like a painted bird. Still, I’d rather be a butterball and get stuffed, she told herself. Closing the door behind her, she cracked up in the narrow foyer, cackling hysterically at her joke.

One morning in November, the dark narra trees on the Embassy compound burst forth in clusters of yellow blossoms, releasing an ethereal fragrance. Early that day, as employees, their faces newly-scrubbed, walked from the Chancery gates and the parking lots towards the glass entrance to the Office Annex, they were all surprised to hear a loud, piercing screech from the treetops. Everyone paused to scan the garden. There, on the highest frond of one of the tall palm trees, perched a glorious, white cockatoo, its pristine tail feathers curved like angel’s wings, its Mohawk crown a cloudy fluff arching from its brow to the back of its head.

That’s a female cockatoo, a male officer, descending from the shuttle, remarked. I’ve seen them in Beijing. They’re tucked inside the bamboo poles that stabilize canoes, and smuggled out of China, would you believe that. The males have longer tails and quills with tiny pom-poms on their heads.

Like the pistils in Easter lilies, Kaye thought. The Easter lilies I held when I was married in a church in Manhattan.

The cockatoo screeched one more time, then raised its wings and flapped them, and soared and vanished into the thickets of the flowering narras.

Maybe it escaped from the Manila Zoo, an LES suggested.

No, Kaye’s intuition asserted itself. It’s someone’s pet. At least, it used to be. They must have gotten scared by Avian Flu and let it fend for itself and die a natural death, instead of killing it.

Let’s try to catch it and take it home or to a pet shop, she heard one of the cleaners say in Tagalog.

Oh, leave it alone, an ELO who could understand Tagalog countered. It might live here forever. And lay eggs. And one day the Embassy will be a paradise of cockatoos.

You want poop on your shoulder each time you come to work? a senior officer asked.

Everyone laughed.

Oh, Kaye twittered, but that’s supposed to mean good luck.

The appearance of the white cockatoo was such an unusual sight, very much unlike the genre-scene serenity of the brown sparrows streaking the sky, the gray and speckled turtledoves foraging in the grass, and the occasional blackbird and Oriental puffin, so that it was the subject of small talk all that morning.

There’s a white cockatoo in the garden. Have you seen it yet?

Kaye, who had walked briskly through Rizal Park once and noted the conspicuous absence of park pigeons, secretly hoped the cockatoo was smart enough not to roost too long and be a sitting duck for slingshot-happy, brown-skinned vandals.

Every morning since that day in November, the white cockatoo would announce its presence to employees as they came in to work. It must be hungry, someone proffered. Regulars of the smokers’ gazebo packed soda crackers, slices of rye and bananas for the gardeners to place in crevices between branches of some of the trees. A few brought millet in coconut husks. Someone else, a pan of water.

What next? someone chirruped. A birdbath? I did see a few on statue.com.

Every morning since that day in November, Kaye would lock her Pajero in the parking lot behind the Annex, and the white cockatoo would screech at her.

Good morning, how are you today? She’d made it a daily ritual to talk to it before walking to the glass doors. I wish you’d come and live at Seafront so I could see you every morning and every night. Then you’d be my Hedwig, wouldn’t you?

Sometimes it would screech at her more than once.
What is it you have for me this time? Lots of work today, huh? Sure enough, she had to do overtime one night to firm up a program schedule for a U.S. speaker on Foreign Policy who was flying in the following week.

Sometimes the white cockatoo was silent, hovering like a conceited queen over the Embassy garden. A streak of titanium white on a viridian landscape, Drake, her former boyfriend in New York, would have described it. Kaye would tell it, Feeding? The early bird gets the worm—so much for myself.

In mid-November, Anita persuaded Kaye to sign up at Fitness First, in Robinson’s Place Manila, on Adriatico Street, for Tuesday-Thursday evening workouts.

So difficult to diet in this country, Anita panted on the Rotex. She’d been working out the past three months and had barely lost a pound.

Diet or die! Kaye rallied, and they both cracked up.

The gym chose their male and female instructors exceedingly well, Kaye thought. They were in great shape, splendidly muscled, all their curves and bulges in the right places. They strutted, proud as peacocks, assisting members with weights, particularly on bench presses. One of the male instructors who seemed friendliest to her was named Edwin Batubato—not tall, dusky, not handsome but ruggedly appealing like a Malayan prizefighter.

I know what your name means, Kaye tittered. It means, stone. Not one stone. Two stones. Do you leave your stones unturned?

Not at all, ma’am, he grinned.

He didn’t get it.

It’s Kaye. Kaye Evan.

Not at all, Miss Kaye. Batubato is a kind of bird.

Really, now—I didn’t know that. I have to look that up in my dictionary.

It’s your name that means bird, he crooned. Kaye Evan—pronouncing her surname ibon, the Tagalog word for bird.

No connection whatsoever! she haughtily declared. My great-great-granddaddy was Irish. His real name was McEvan. He had it changed to Evan to make it sound more American.

He attended to her all that evening, egging her on while she wheezed on the treadmill, sometimes touching the small of her back with the flat of his palm to help maintain her posture.

Early the next morning, when the white cockatoo screeched, she perceived it, somehow, as a lonesome mating call.

A bird in the hand is worth a cockatoo in the bush, Kaye replied. And so, on the first opportunity when Anita was not around, she asked Edwin out to dinner at Thank God It’s Friday’s.

He ordered a large pepperoni, iced tea, and a shamelessly unhealthy wedge of mocha mud pie, tearing at the steak like a vulture and gobbling it up, voraciously masticating then swallowing, while she pecked at her pasta. She was talking to a Filipino, for the first time, about her love life. About how she had married Edgar Kingfisher whom her parents approved of, at 22 in ’97, about how he turned out to be an alcoholic and a wife-batterer, about how she divorced him a year later. About how she moved to Long Island, 60 miles from Manhattan, on her alimony, and enrolled in a master’s program in International Affairs at SUNY Stony Brook. About how she had met Drake Damas, a six-foot Haitian with raven-black hair who was then doing his MFA and painting huge, Caribbean versions of Hoppers. About how they had become lovers through the time that Drake graduated and then had to go back to his home country. About how she had taken to Roberta Flack’s ’71 “The First Time Ever I Saw Your Face” and its haunting lyrics, “The first time ever I kissed your mouth/ And felt your heart beat close to mine/ Like the trembling heart of a captured bird/ That was there at my command, my love/ That was there at my command,” about how those words always made her think of Drake.

I married for security. Shacked up for love. Now, maybe, I want an affair—for lust.

She almost fell off her seat when he whipped out his wallet and paid for their dinner.

He asked her if he could take her to a motel.

She leant back, scrutinizing him, searching for some hint of insincerity, canting her head and peering at him like an aviarist inspecting some newly-acquired, exotic, specimen, then decided she would go along with this game and see what it would lead to.

Lead the way for me, chickadee, she winked. Then added, You need to have rubbers. I don’t want to get pregnant.

They stopped for a pack of condoms at a small drug store called Manson Drug, and that cracked her up. The Manson family owns a drug store? she trilled, but, again, he didn’t get it.

He took her in a cab and brought her to a red trysting house called Sogo in Ermita. This is really all he can afford, Kaye comprehended, wishing they were in a five-star hotel, but let’s see how this goes. At least no one recognizes me.

They made love for two hours, then nestled an hour more in each other’s arms, a pair of lovebirds in their temporary, motel love nest. Afterwards they slowly rose and dressed. He took her in another cab and brought her to the Seafront back gate, on Harrison Street, where they kissed again before parting.

The white cockatoo screeched at her, as before, in the morning.

Filipinos are super lovers, she warbled to the cockatoo. She walked to the glass panes on the side entrance and saw two reflections, two Kayes, because of the way the panes were angled.

Why, Kaye? Anita asked when she divulged everything at last, not wanting anyone else to know, especially the West-Coast hens who would gossip about her to other officers and the East-Coast magpies who would malign her for relating with a national.

Because, was all she said. Because it’s less than a month to Christmas Day but everyone is carolling already. Because he just might be my partridge in a pear tree.

Because I’m dealing with a Filipino person in the Philippines, Anita, and not just through a tiny window in a wall.

But, really, despite the initial motivation of lust, because her heart was flying like a kite again since she’d left Long Island.

E-mail announcement from Manila ISC Support Desk to all American officers and all Filipino LESs:

Frequently Asked Questions:

The bird flu virus does not usually infect humans. In 1997, however, the first case of infection from a bird to a human was identified in Hong Kong. Most recently, human cases have occurred in Thailand, Vietnam, Cambodia, and Indonesia. Almost all cases to date have occurred after direct contact with infected poultry.

Currently no vaccine has been approved to provide protection against bird flu. However, vaccine development efforts are under way. For more information about the vaccine, visit the National Institute of Health’s Website. Anti-viral compounds such as amantadine, rimantadine, zanamavir and oseltamavir (Tamiflu) have shown some efficacy against other Influenza A viruses, and initial studies suggest that it may be effective as a treatment for “bird flu.” No use of Tamiflu or other antiviral medications is recommended for prophylaxis against the disease.

Symptoms of bird flu in humans have ranged from typical flu-like symptoms (fever, cough, sore throat, and muscle aches) to eye infections, pneumonia, severe respiratory diseases, and other severe and life-threatening complications. The most consistent symptoms include fever greater than 38C or 100.4F and a respiratory syndrome including a non-productive cough and sore throat.

5 Keys to Safer Food:

- Separate raw meat from cooked or ready-to-eat food and do not use the same chopping board or knife.
- Do not handle both raw and cooked foods without washing your hands in between.
- Do not use raw or soft-boiled eggs in food preparations that will not be heat-treated or cooked.
- Keep clean with soap and water. Wash your hands after handling frozen, thawed, or raw chicken or eggs. Thoroughly wash surfaces and utensils that have been in contact with raw meat.
- Cook all poultry thoroughly. This will inactivate viruses. Ensure that the meat is not pink.
- Egg yolks should not be eaten when runny or liquid.

He’d stopped calling her Miss Kaye, calling her Kaye instead. Her interior life swung like a dead albatross between fantasy and reality. Would I eventually fall in love, head-over-heels in love, with him? she asked the white cockatoo every morning. Would he love me in return? Would I take him to Seafront to live with me and declare him an EFM? Would he ask me to marry me? Would I say, yes? If we married, would I stay in the Philippines? Would he come with me and migrate to the posts I’ll be assigned to? Will I take him under my wing, or will he be the wind under my wings?

Work then became both tedious and exciting—tedious because tempis fugit ever so slowly; exciting because Edwin had insisted she keep a print of a digital snapshot of the two of them inside her wallet and he was frequently on her mind. On the eve of Thanksgiving the DCM (Deputy Chief of Mission) hosted a big afternoon tea in the Charles Parsons Ballroom, in the Chancery, an antebellum mansion that had recently been restored. After the DCM’s welcome, refreshments were served in the veranda facing Manila Bay. Security had enclosed the veranda with iron grills years ago, so that everyone now called it The Bird Cage.

She bought Edwin a pair of Oakley sunglasses, for the 16th day before Christmas, she peeped, and he proudly wore them all the time. She’d begun allowing him to drive her Pajero then, even on an overnight trip to Villa Escudero in Quezon. On the way to the Villa she sung her Roberta Flack, “The first time ever I lay with you/ I felt the earth move in my hand/ I thought our joy would fill the earth/ And last till the end of time, my love/ And last till the end of time,” and Edwin kissed her while driving. It was a romantic and horrendously sex-filled, unofficial, pre-marital honeymoon, though she was a bit miffed afterwards when Edwin asked to borrow a few thousand pesos to pay his brother’s bills; he was sick with pneumonia in hospital. Edwin promised that his brother would pay them back, though he had “seven wives.”

Back in the office, Darryl met her in the corridor and said something about her neckline that verged on the sexist, but she decided to ignore it. Nola had sent her a long e-mail (yesterday morning, which was last night) about how Gene’s work in sales took him more and more away from home, which seemed to be having an effect on Lara’s and Ann’s school work. She wasn’t surprised to learn that Wilfredo Tuclao was now dating a Filipina co-employee. She couldn’t wait for Thursday to buzz by and park her Pajero at Robinson’s Place.

After her next gym session, Kaye asked Edwin to take her to a store that sold antiques on Mabini Street; she wanted to hunt for a pair of earrings that would go with her hawk’s eye cabochon. They decided to leave the Pajero at Robinson’s Place. He took her in a cab to the corner of a street called Remedios, where they stepped down and he paid their fare through the open window. He was dressed in a tight-fitting white tanktop, tastelessly so, Kaye opined, but only to herself.

A wedding had concluded in the Malate Church; bridesmaids like graceful swans in layers of gossamer tulle with flowers in their hair were waiting for their escorts to take them to the reception.

He took her hand and led her up the street, which began to look vaguely familiar. She craned her neck to spot any antiques stores beyond the money changing shops and tawdry music lounges and dubious-looking Japanese restaurants, but saw none.

He wasn’t leading her to an antique shop. He was leading her back to the red motel. He put the palm of his hand on the small of her back, guiding her into the double, glass entrance doors with their tarnished, S-shaped brass handles. His hand deftly slid from the small of her back to her behind.

Then she whirled at him furiously and slapped him hard. You rude, despicable, cocky creature! she screeched.

A bewildered expression crossed Edwin’s face—the very same she had seen on Wilfredo Tuclao’s face, she noted despite the rage that overwhelmed her.

Kaye? was all Edwin said.

I don’t want to see you again, Kaye murmured, attempting to sound sober. She moved away from him and strode through the crowds, feeling she had turned her back on everything she had every loved and everything she had ever hated in her life.

E-mail announcement from Manila ISC Support Desk to all American officers and all Filipino LESs:

PROCEDURES FOR HANDLING DEAD BIRDS

What do you do if you find a dead bird in your yard or around your work area?

The recommended handling procedure is as follows:
- Do not allow children or pets to play with the bird.
- Do not pick up or move the bird.
- At Seafront or at the Chancery, call the Medical Unit.
- For non-Seafront residents, if a bird is found the yard or on the apartment grounds, call the Bureau of Animal Industry hotline.

These guidelines are not intended to suggest an increase in the number of birds being found, only that the proper handling measures be followed.

Some time close to Christmas Day, the Embassy employees no longer saw the white cockatoo nor heard its cry from the treetops. It must have gone back to its owner, they speculated. Or migrated to another garden. Or was captured. Or shot down with an air rifle. Or died of loneliness.

Kaye suspected it had died of Avian Flu.

2006

“ Song For Rene Magritte”
Translated by Jessica Zafra from “Awit kay Rene Magritte”
Published in Rogue Magazine, 2008

This is a pipe.

This is not a pipe.

This is love.

This is not love.

The moon is a silver comma in the blue sky.

They sat in the garden. It was a spacious garden. Three bouquets of birds were planted in the ground. The edge of the world was in view.

"You said it?" she asked.

"Later tonight I will," he answered.

"She'll be hurt."

A violet petal withered on her face.

"Do tell me," she continued, "How you reached the decision."

He shrugged. The white veil on his face quivered.

"I've suffered a long time," he said. "It's time to end it."

He opened the door of the cage in his chest. Clutched the egg that was there.

He placed the egg upon a marble pedestal. Struck a match to light it.

Silently they watched the blaze which sent the giant rock floating up to the sky.

"Whoever sees that rock," he whispered in the tones of a prayer, "Will know that the old world is coming to an end."

The comma hid behind a red curtain.

"It's time," he declared.

"Yes," she agreed.

He stood up. Entered the house to change into a new body. Removed the white veil so his face radiated an intense light. Put on feet. Began the journey.

The wind blew from three steel balls in the heavens, and the hinges whimpered in the trees. Among the logs eyes followed him, and the nose breathed him.

He crossed a long bridge. There stood a man with the wings of a crow, staring into the distance. A yellow lion knelt at his feet.

"I am that man," he said to himself. And, "I am that lion."

He arrived at the golden city. Knocked at the gates of the enchanted house.

He bade himself enter.

He walked into a doorway in the shape of a man.

"Good evening," he spoke.

"Good evening to you, too," was the reply.

The clouds settled inside the giant crystal.

"I don't love you anymore," he declared.

"I know," she answered. "I saw the giant rock in the sky. I knew you would visit me one day to tell me that.

"To kill me.

"To destroy the present world."

They sat inside a crooked coffin, both of them sad and full of pity for themselves and for each other.

"It seemed such a short time ago," he gasped, "that we bathed in the sea and our bodies were soaked in jewels."

"And plucked juicy birds in the forest."

He lit a candle. The flame's black tongue molded itself around the wick and suffused the space with darkness.

"You remember it too?"

"How could I forget?" he answered.

Red blood spouted above his eyes.

"A glass of water."

"A green apple."

"That is likely the difference between us too," came the admission.

On the wall the roses bloomed.

"Even before I spotted the giant rock," she said, "I knew we would come to this."

"How?" he asked.

"I created a picture," she answered. With her four hands she seized the veil from the picture on the wall.

The picture was an image of socialism. Beneath it she wrote, "THIS IS NOT LOVE."

"That is the picture you created," he said. "But you are the picture I made."

"Goodbye." She wept.

"Goodbye." He summoned tears, but they would not come.

He turned into a rock.

L’ANNONCE
Traduit du Filipino par Héloïse Magannon, 2007

Dodong est un opérateur de photocopieur, dans la ruelle Malvar. C’est un coin de boutique, un espace étroit sur le côté d’un escalier de service dont le gérant de l’immeuble voulait tirer profit. Au lieu de l’habituelle table pour l’agent de sécurité avec son cahier de registre prévus par le vieil architecte du bâtiment, se trouve Façon-Simple Photocopie/Photo d’identité/Plastification/Formulaire pour CV/Téléphone 2.00 peso 3 minutes. Situé à l’avant de l’immeuble, exposé au passage des piétons, le commerce de Façon-Simple fleurit, et jamais il ne lui manque de quoi payer son loyer. Dodong y est très occupé du lundi au samedi, à charger le papier dans la machine et à opérer les boutons Prêt (vert), Stop (orange), Qualité d’Impression, Agrandissement/Réduction et Interrompre impression (gris).

Célibataire, Dodong vit avec sa mère dans une chambre qu’il loue rue Zambales. A son âge, la mère Merle n’accepte plus de linge à laver, elle fait le ménage, cuisine et reprise les chemises et les slips de son seul et unique fils. Dodong, qu’on le croit ou non, est un modèle de vertu. Chaque après-midi, après avoir cadenassé la cage en fer contenant le photocopieur, il rentre chez lui. Il n’est pas comme Bay, son collègue photographe, qui va mater au niveau -1 du New Farmers’ Plaza[1], ou comme Joël son collègue expert en découpe de plastique, qui aime s’attarder dans les bars à bières et au cinéma. Dodong n’a aucun vice. Il va à pied à son travail et donne chaque centime de son salaire à sa mère. La mère Merle a de la chance; elle se disait toujours que même si telle est leur fortune, la vie pouvait s’écouler ainsi sans fin.

Plusieurs saisons sont passées depuis que le cinéma au coin de Malvar a été détruit. Le terrain a été entièrement entouré de palissades en bambou, formant un mur, afin de cacher à la vue le trou vertigineux en train d’être creusé. (Selon Bay, la dernière fois qu’il y a jeté un coup d’œil, le trou était aussi profond que l’enfer). C’est la seule vue à contempler depuis le côté de l’escalier de service : ce haut mur de bambou estampillé d’annonces sur papier journal. Des annonces de match de box. De combat de coq. De l’émission anniversaire du « Supershow » de la chaîne télévisée GMA. Du Monde sur Glace de Walt Disney. Des annonces qui apparurent là un matin, côte à côte, alignées, attirant l’attention, regardées puis oubliées, et qui une fois en lambeaux ne préoccupent plus celui qui les a affichées. C’est la seule vue aussi qui s’offre à Dodong, chaque fois qu’il tourne la tête vers l’autre côté du passage pour éviter la puissante raie de lumière de l’ampoule optique qui surgit de sous le couvercle en caoutchouc du photocopieur mis en marche.

Et parce qu’il est de nature aimable, Dodong porte son attention à tout, même à ces annonces. Assis sur son siège en bois et métal, il les observe tout le temps, les mémorise et leur cherche une beauté quelconque. « Chaque chose a une raison d’être », lui murmurent ses pensées profondes, et par exemple, ces annonces. Oui, ce ne sont peut-être que des morceaux de papier collés sur le mur de l’autre côté de la ruelle, mais ils sont là, devant lui. Pour qu’il les voie. Pour qu’il les lise. Pour qu’ils donnent à son existence ne serait ce qu’un tout petit peu de sens.

Ainsi, un jour, après avoir défait les chaînes de la cage en fer du photocopieur, chargé la machine et essuyé les comptoirs, il se mit à nouveau, en attendant les clients, à regarder le mur de bambou en face de lui, de l’autre côté du passage. Là, il vit une nouvelle annonce. Noire, rouge et blanc sur fond jaune. Une jeune femme aux cheveux attachés par un ruban.

La qualité est notre recette

WENDY’S[2]
Hamburger

No. 1 américain

Cubao[3]

Livraison
Rapide

Appelez le 922-67-01
922-58-48

Cette annonce resta imprimée dans sa pensée. Les différentes couleurs, la taille et la forme des lettres. Les numéros de téléphone. 922-67-01, 58-48. Cet après-midi là aussi, par coïncidence, sa mère était allée au Centre de Santé communal. Elle en revient au moment où Dodong rentre chez eux, rue Zambales.

- « Deux infirmières m’ont examiné puis elles ont appelé le docteur. J’ai eu de la chance car le docteur ne vient plus que deux fois par semaine. »

- « Et… alors ? »

- « Je dois aller à l’hôpital me faire examiner. »

- « C’est du côté de Murphy[4], mère. C’est là qu’est allée la femme du père Canor, n’est-ce pas? Je vous y accompagnerai. »

- « J’irai seule, tu vas perdre ton temps. C’est juste une consultation. »

Le lendemain, traversant EDSA[5] en direction de Malvar, il essaie lentement de reconstituer le fil des événements passés. Sa mère s’est de plus en plus souvent plainte de douleurs aux hanches. Des douleurs que ni l’aspirine ni l’huile Omega ne calmaient plus, jusqu’à ce que la pharmacie lui prescrit du sodium diclofenac. D’abord 25mg, puis 100mg. Mais récemment ce médicament ne faisait plus effet. « C’est terrible ces rhumatismes. C’est de pire en pire. Parfois je n’arrive plus à me lever. » « Allez vous faire examiner au Centre de Santé communal. Il y a un docteur là-bas. C’est gratuit là-bas. » Le lendemain, sans qu’il le sache, sa mère qui avant ne faisait pas confiance aux médecins, s’était rendu là-bas. Et le voilà aujourd’hui, au lendemain de ce lendemain, qui va à pied à son travail et qui ne peut faire comme si c’était un jour ordinaire. Car ce même jour sa mère prend le jeepney[6] pour aller à Murphy. Pour se faire examiner à l’hôpital. Comme le temps passe vite !

Lorsqu’il arrive à son stand, trois étudiants attendent pour des photocopies. Il s’occupe d’eux, mais son esprit est à moitié ailleurs. Plusieurs pages sont de travers, d’autres manquent au décompte. Son esprit est à moitié absent ce jour-là. Bay remarque qu’il est complètement silencieux et qu’il a l’air pâle. Joël blague qu’il a veillé la nuit passée sans qu’il s’y attende, et qu’il est amoureux.

Alors, pour se distraire, il regarde souvent la nouvelle annonce sur le mur de bambou en face de lui. La qualité est notre recette. Seraient-elles idiotes, ces infirmières ? WENDY’S. Qu’est-ce que le docteur a bien pu voir ? No. 1 américain. Pourquoi a-t-elle besoin d’aller à l’hôpital ? Cubao, Livraison, Rapide. Il eut soudain une faible prise de conscience du réel. Appelez le 922-67-01, 58-48. Il n’avait pas insisté pour accompagner sa mère car pour se rassurer ils se disaient que ce qu’elle sentait ce sont des rhumatismes et rien d’autre. Noire, rouge et blanc sur fond jaune. Une jeune femme aux cheveux attachés par un ruban.

Seule cette annonce sut ses pensées et ses sentiments ce jour-là.

Ce n’est qu’à la fin de la journée que l’énergie lui revient. « C’est qu’il photocopie vite, dis donc. Un vrai expert. » Après la fermeture, il n’en finit plus de se coiffer comme Bay et Joël, devant un petit miroir. Lorsque Bay l’invite à aller mater au niveau -1 du New Farmers’ Plaza («’Y a une nouvelle promo chez Colgate, ils distribuent plein de trucs ! »), il hésite d’abord avant de refuser. Il est surpris que Joël ne lui demande pas s’il veut boire deux bouteilles avant de rentrer. Et pendant un instant il lui vient à l’esprit d’aller au ciné ce soir-là.

En se dirigeant vers la rue Zambales, ses pieds lui semblent comme encastrés dans du béton. Arrivé au coin de la rue, il se force à rendre son regard souriant, sans raison particulière. En entrant dans la chambre qu’il loue, il vit sa mère qui l’attendait.

- « Et… alors ? »

- « Oh Dodong, ce ne sont pas des rhumatismes. » Sa voix est triste. Emplie d’anxiété. Venue de ce temps immémorial quand pour la première fois il fut au monde une mère et un enfant, que la maladie et la mort vont séparer.

Il ne dormit pas cette nuit-là. Il pleura en silence dans son lit, recouvert par le drap, sa tête cachée sous l’oreiller, et pourtant l’obscurité restait témoin de ses lamentations.

Au lever du jour, après avoir préparé un petit déjeuner, sa mère le força à lui faire face.

- « J’ai réfléchi, Dodong. Avant, ce que je voulais, c’est ne pas mourir. Mais tout le monde passe par là. Personne n’y échappe. »

- « Considère qu’on a de la chance. Tu as un travail. On a de quoi manger. Tu as pu acheter un réchaud. Un ventilateur. Quelques affaires. On est heureux comme ça. »

Mais Dodong n’est pas heureux. Il pleure jour et nuit, en secret: le jour, à côté du photocopieur grondant ; la nuit, sous l’oreiller, dans l’obscurité protectrice.

Les jours et les nuits passèrent, le terrain muré de palissades en bambou continue à être creusé. « C’est devenu plus profond que l’enfer, » raconte parfois Bay. Les pluies de la mousson vinrent, puis le soleil brûlant de la saison sèche, et l’annonce affichée en face de Façon-Simple devint petit à petit jaune, puis rouge, ses bords se recourbèrent. Elle perdit ses couleurs. Fut déchirée.
ité est notre recette

ENDY’S
bur

No.1 éricain

Cubao

Livrai
Rapide

Appelez le 922-
92

Une nuit, la mère Merle est prise d’une forte fièvre. Elle demande un plat de poisson bangus[7] avec beaucoup de gingembre, mais quand on le lui apporte, elle n’a plus envie de manger. Elle se rendort et fait un rêve. Dans un délire, elle s’enquiert d’un bijou en or ayant comme pendentif une croix et un cœur. Seulement, Dodong ne sait pas où il est. A l’approche du jour, son corps est encore fiévreux mais elle ne répond plus aux questions qu’on lui pose, et par trois fois, elle urine dans le lit.

Un jour, Dodong, le regard perdu, est assis à côté du photocopieur ronronnant. Joël l’interpelle : « Hé mon pote, ‘y a un problème ? »

Alors seulement les larmes lui viennent aux yeux. Et il se met à sangloter. « Hé, qu’est-ce qui ‘y a mon pote ? » ajoute Joël, en même temps que Bay demande « Qu’est-ce qui t’arrive mon pote ? » Il continue à sangloter et ne sait quoi dire. (Pourquoi ? Pourquoi est-ce que je pleure ? Pourquoi est-ce que je sanglote ?) Il ne peut endurer d’être devant ses compagnons qui s’inquiètent et qui ne savent rien. Ce n’est qu’à cet instant précis qu’il accepte enfin la réalité. De la vie. Du monde. Du destin. Défaillant, il se lève de son siège en bois et métal qui tombe par terre. Il traverse la ruelle et s’approche du mur en bambou. Et quand bien même ses doigts semblent froids et tremblent, il décolle avec soin les restes de l’annonce – de cette annonce-là – de son annonce. Avec toute sa compassion. Avec toute son affection. Il la plie délicatement et la serre contre sa poitrine. Pour la ramener chez lui. Pour la garder. Pour en prendre soin. Comme le chagrin auquel il ne veut faire face depuis longtemps, mais auquel il ne sait pourquoi se mélange maintenant une joie prête à éclater, car la réponse à l’énigme du destin est la sienne seule, et seulement lui peut la comprendre.

[1] Grand centre commercial à plusieurs étages situé à Cubao, Quezon City, Metro Manila.
[2] WENDY’S est le nom d’une chaîne de fast-food américain implantée aussi aux Philippines.
[3] Nom d’un district à Quezon City, Metro Manila.
[4] Nom d’une commune de Cubao.
[5] Abréviation de: Epifanio De Los Santos Avenue.
[6] Véhicule de transport public à la carrosserie inspirée de la jeep militaire américaine utilisée aux Philippines pendant la Seconde Guerre Mondiale.
[7] Milkfish (Chanos chanos), espèce de poisson communément trouvé en Asie du Sud-Est.

Poems

POEMS BY TONY PEREZ
Selected for this blog by Paul A. Dumol

MY MOTHER SLEEPS
(Circa 1970-1971)

Her bedside lamp is on. A wicked crevice
On the faded wall disturbs me, and I step downstairs
My slippers whispering
On the concrete floor. I linger
At her bedroom door, where I see shadows constellating
On the patterned ceiling. The covered lamp
Catches at the white mosquito net in which she sleeps,
Holding an ungentle pose that only I may see,
Her mouth half-open, tasting the flavor of some dream
One arm above her head, as though in an attempt
To reach the Mary statuette, a woman strong
And having dealt with war and times like war
Her eyelashes now white, now hiding some unseen ideal
As fingers frame my grade school picture
At her breast. I do not speak,
Allowing her to rest,
The beauty that returns when faces forget death
Despite the pain that comes into my soul,
I know that I may not destroy the sleep of menopause
I stop. I turn away, carefully approaching her
Yellow writing desk on which recline unfiltered sticks
Of Chesterfield I steal, though
They are not my smoking brand

DISTANCE
(Study for “Gabún”
Circa 1970-1971)

Midnight is my time for Coke and a chicken sandwich
When I regret the changing sleeping systems in my life
My fingers friends in search of food for company
As I listen to my mind in the silence of refrigerator light
The phone rings
A mattress creaks
Dad tumbles out of his room
An old colonel out of uniform, the years bearing down on his shoulders
I remember postured as a beast of power’s years before
He picks up the phone
He waits
“I will,” he says, “I will”
Then
Suddenly
It was not he
I did not know him
Or, saw before me a different man:
A young soldier, brisk and smart
With brow of pride and eyes of lust,
Hands that were clenched for war, for women,
For nights of games and mystery
I stood without feeling
Knowing I was not yet born
He turned to me, and it was he again—the years rushed in
Like ghosts filling the room to pay us courtesy
And he was shocked to see me there
And gasped, slightly in fear
Partly breathing life into me
Creating me all over again
Making myself a specter of myself
“I will not betray you,” my eyes say
And he understands me—he goes, anyway
The door shuts
The face of the dial blinks at me

I am alone in the kitchen, Dad

The taste of pain is chicken and cold mayonnaise
The taste of darkness, Coke and ice
The rumbling of the car, the growling of the man inside me
Going, now that you have gone, and nothing
There is nothing in this room except my eyes that listen
Eyes that glisten, measuring the geometric distance from the sandwich
To the telephone. Ten paces is a world of love
Between a father and his son

IN FEVER
(Circa 1973-1974)

I did recall myself
Myself
Raging in childhood
Craving something,
Wanting it then:
Because,
a nanosecond lost
and its magic would be gone

So it must have been,
I told myself
Myself
As my little brother
Dying now of typhoid
Arched his body from the bed,

But the pillow gripped his hair

He screamed, “Daddy, let in the rain”
“I cannot,” my father replied, weeping

“Get away from me, then”

I looked at him who fathered me first,
Feeling guilty myself
Myself
That I was not dying
Still alive, and
Caught his teardrops in my palms
Hoping,
The deliria of boys are wilder than men’s

My brother’s hands began to search my face.
I listened
“I want to go to Heaven”
That was what he asked of me

I answered, “I can try”
My father cried
But I rose and cradled my brother’s body
Gently at first, then clutched him to me
To me
As I stumbled across the floor,
Unmindful of pain
Just thinking of the rain

I tore open the door and
The rain came crashing in
Yet even as it did, I staggered on

I brought him to the garden,
Set his body in the garden,
Where the rainwater sizzled on his flesh
And washed the ashes from my arms

We sat together in the rain and,
Watching window lights from happier homes,
I whispered in his purple ear:
“We are here”

VOLUNTEER WORKER
(Circa 1972-1973)

The small ones wanted pieces of me.
I was big. They wanted pieces of me.
They pulled me apart.
There was no pain, and I did not struggle.
“I want his eyes!” they said.
“I want his lips, I want his ears!”
“I want his hands!” they said.
There was much blood,
But thinking it charitable,
I offered myself.
They ate of me.

After they had feasted,
I rose, and found that I was as small as they.
They ran. I followed.
“Let me play with you!” I cried,
But they said they did not love me.

A RETARDATE’S JOURNEY
(Circa 1973-1974)

“Mountain,” I say.
“Moun-tain,” she follows.
“Moun-tain.”

We are sitting on the stairsteps.
My hand is on her trembling nape.
Her hand is on my knee.

“Mountain.”
We are together.
Our eyes travel the distance in front of us,
A silent journey made by silent feet
Across the soundless space.
To that mountain, to this mountain,
We are there, together.

Mountain.
Rocky. Mountain. Heights.
Bronze. Gigantic. Boulders.
Earth. Earth’s crust.
Geography. Granitic layer.
Ore. Mineral lodes.
Uranium. Beryllium. Alumina.
Foliage. Bushes. Trees.
The sky. Azure. Clouds.
Expanse. Celestial.
Therese. Therese.
Therese.

A BOY FOR PSYCHOTHERAPY (1)
(Circa 1973-1974)

We cross the desert, hand in hand
Our heartbeats wriggling in its sandy palm
I gather our heartbeats—careful that they do not spill—
Commenting, Do not be afraid of me

We stop here, I say.
Gather some sticks, for we shall make a fire

I am Magus, muttering
Strange-sounding words, like those
Of a song sung backwards:
Fear of snakes, snakes of fear
Latency in process therapeutic
Superego, Ego, Id
Over the distressed boy’s heart

Which secret formula? Which painless cure?
He steps back, unsure
Until he sees the heavy block of stone
Within the sand
Lift it by the brass ring
And shout the names of your
Father and grandfather

He obeys. I watch him struggle
With the cavern’s trapdoor, all a child’s strength
His emotional sinews strained to the full
Flung into this feat by my firm demand

It is done

He looks into the hole of darkness
And descends—with my blessing

He is gone

Did you find the lamp? I ask
Into the hole, but only a reverberation
Of my question answers me

I wait.

The lamp—give me the lamp! I cry
But there is silence, still.

In a stroke of apprehension, I stir
And follow into the hole—
It is a child’s size but I manage

I speak no more—everything follows
As in a neo-Freudian dream

There is no lamp, after all
But snakes bathing in a lake
And one of them—the biggest—
Has stung the boy to death.

It now stands poised in front of me

I think to myself, I have no power
Over sin

A BOY FOR PSYCHOTHERAPY (2)
(2008)

We cross the wilderness, hand in hand
Our heartbeats wriggling in its weedy palm
I gather our heartbeats—careful that they do not spill—
Commenting, Do not be afraid of me

We stop here, I say.
Gather some sticks, for we shall make a fire

I am Abraham, muttering
A song of ancient Qabbala:
One is the Lord, the Lord is One
He has many Names, many Names has He
We ascend, now, from Malkuth to Kether
Over the distressed boy’s crown

Which secret formula? Which painless cure?
He steps back, unsure
Until he sees the block of stone
Upon the ground
Lie upon it. I will bind you
And shout the names of your
Father and grandfather

He obeys. We must sacrifice a lamb
Where is the lamb? He asks
I answer, There is none
But the Lord demands one

I raise the blade

He looks up at it
Blinded by its brightness—and by the sun

An angel catches my hand

Is there a lamb? I ask
The angel, but only a reverberation
Of my question answers me

I wait.

A lamb—give me a lamb! I cry
But there is silence, still.

In a stroke of apprehension, I look round
At emptiness—
It is a man’s emptiness, and I recognize it
As my own

I speak no more—everything follows
As in a neo-Freudian dream

There is no lamb, after all
Only the boy and I

The angel now stands poised above me

I bow my head, resigned
Slay the lamb

But the angel says, there is no need

He is already healed
And so are you

THE PRINCE
(For Tonichi
2002)

Gavin, a spirit guide,
said to me as he was leaving,
“Watch for the prince,”

“Which one is he?” I asked.
“Or she?”
But, he stepped into the mist
and he was gone.

In the training room, I ask
aloud, “Which one is he?
Or she?”

Yet, no one responds.

My students
go about their candle spells
in silence, holding fast
to a secret that
they leave me to discover
on my own.

IN THE MEN’S ROOM
(Opening of the American Studies Resource Center
De La Salle University
October 18, 2000)

I walk into the men’s room

and come upon
Benedict combing his hair
in the mirror and Justin
washing his face at a sink.

They greet me.

I go to a urinal
on the farthest wall
and turn my back to them.

But, they linger.

I feel their eyes on me,
scouring my back
like searchlights,
their bright glare
in the angled mirrors
bouncing on my back
like ping-pong balls
then back to the mirrors
once again.

They linger,

waiting for something to happen,
waiting for me to do something,
transform into a comic-book mutant,
shapeshift into a gray wolf,
morph into a black cloud,
vanish into thin air.

A PROBLEM
(2002)

He asked me once—a year ago,
after his sister died
—if I could be
as a father to him.

I asked myself, afterwards—
or was it right then—
how he could be
as a son to me

seeing that his father lived,
and so did my younger son—
two years ago, the elder died
—and we had no intention
of changing things.

Looking back now—
—or was it yesterday—
we wondered how this problem
even came to be.

Was it life—
or was it death—
that had caused it?

We left it that way
for the most party
unresolved,
undiscussed,
unanswered.

And
now—another year later
—or has it been much longer—
the young man—or is he still a boy—
and I—an older man—talk

of other,
more important things
as though that problem
of fatherhood—or was it of sonhood—
had never happened

to begin with.

To begin with,
even had we addressed
the problem,
how could we have changed
the world with it?

And that—in a sense
—for this verse, at least,
is how I ended it.

A POEM
(Circa 1973-1974)

Thinking I had two hearts,
I gave one away

And sorry I had none left
For others whom I loved,
I kept close to life
Until a second heart grew
In place of the first.

If the first comes back to me,
It will bring with it another,
And I shall have three,
A heart-ful trinity.

I will have one to give
To those who do not love me.

ANOTHER POEM
(Circa 1973-1974)

Thinking I had two hearts,
I gave one away

And sorry I had none left
For others whom I loved,
I traced one on tinsel,
And colored it red,
And snipped it with scissors,
And pinned it in place of the first.

I will keep close to life
Until one with two hearts
Will come and love me.

PATTERN FOR A KNITTED HEART
(1991)

Cast on two stitches. Work in stockinette,
increasing at each edge on every row
until six centimeters: bottom half of heart.

Work even for three centimeters.
Turn in middle of row,
decreasing at each edge on every row
until four stitches remain.
Cast off loosely: right top of heart.

Reattach yarn. Continue work
as for right top of heart: left top of heart.

Block, stretching heart to desired shape.
Press dry.

With sewing thread and needle,
Appliqué on front of shirt:

Now love begins.

DOORS
(2000)

I opened three doors
and walked into the first
but you did not follow me

You walked into the second
but I did not come for you

I walked out of the first
and walked into the third
and waited for you

Thinking you were not coming
I walked out of the third
and into the second

Only to find
that you had walked out of it
into the third,

Where I no longer was

THE DEATH OF MY FIRST-GRADE SCHOOLTEACHER
(Circa 1970-1971)

Anthony called at 8:00 PM.
He was not a friend, but I returned the call.
We were classmates in first grade.

Much later we arrived at the Grade School campus
Dark all around save for bulbs in cages above the catwalk
Moths hovered in the old silence of class nights
Crickets hid, the ghosts of moccasins thumped on the rough cement
I caught the scent of flowers, fresh grass steaming in the ball field
—Everything, everything was the same, it had to be
Nothing must change, I remarked, until we appeared
At the entrance to the chapel, two schoolboys still awed by its majesty
The altar bedecked with ferns and orchids, globes of light
Silver candlesticks set up in a boyhood nightmare
Though there was God enthroned where we were taught to adore Him
Flanked by fourteen angels in bas-relief—they had not changed
Yet we had never seen the chapel as grand as this before
And in anxiety marched, it seemed, towards that familiar railing
Beyond which lay the silver coffin—not, it was not the same, I said
I had never seen a coffin there before, only open space, unoccupied
—And she! In uniform, at rest, the missal in her withered hands
She taught us how to pray, and so we prayed
But could not weep, we were men, we gazed in disbelief,
In guilt, perhaps, for having grown up, for causing her to age,
Waiting to be talked to, comforted, assured, sent back to our seats
—But, we noticed, we were not in uniform.
Some time passed before we sensed the throng of relatives and friends
Sitting at the pews, smiling, but we knew none of them.
We tried to smile back, trembling and feeling ashamed
Searching for old classmates’ faces, though there were none
Only the beloved who had come by incident of death
Her daughter approached us and thanked us for coming,
And said she died of tuberculosis
We promised to spread the word, wanting to tell her stories
Of first grade, but we could not think of any now,
Only that she was our teacher, and that we were little boys before
I the spelling medalist and Anthony the beadle
And so we looked one last time and asked, “Why do things change?”
But she would not open her lips for us
Would not discuss, would not explain
Neither the Son of God on the silver cross stirred, and the flowers
The flowers did not speak—they, too, would change
And we guessed, that God would not change, but He would take away
“Right or wrong?” we asked again, but there was no answer still
And we felt offended as it seemed she no longer knew us.

TRIP TO BAGUIO
(11:30 PM
2000)

Like strangers on a bus
we shut each other out
while seated beside each other

We have the back all to ourselves
a window each
a wall of promises between us

I call home
just to check
if, after all,
I hadn’t left myself behind.

HEAVEN WILL WAIT
(2008)

Heaven will wait upon my death, I know
For I will linger, though bereft of breath
And strive to stem the grief of those who weep at my demise,
I need to help them rest, and, yes,
I know, too, there will be quite a few.

I will observe, with much curiosity
The pronouncement that, indeed, I’m dead
Or died, have died, or have just or already expired—
What will phrasing matter then?
It will all have been past, the present makes us tired.

I shall see whether my family
Will do, as I’d made them promise to, what I’d wanted done,
To not revive me, and allow me to move on
And see how all of it shall all be done: ensure that I have truly gone,
Be washed and clothed but not embalmed
Brought straight to the crematorium, and so on.

A brief wake at home will do, with my urn,
A photograph or two, some fine refreshments,
Before placing me in our columbarium—which, though it may perplex you,
Is disguised as a church commode in our dining room.

Do send me red roses—I love them so.
A son, who passed on, he loved them also.

Heaven will wait upon my death
For I will travel through the world
And visit lands I’ve never been to:
Italy, Tibet, Tangier, India, Egypt, perhaps Timbuktu,
Without a passport, without currency, without hunger, without fear,
Without you.

Heaven will wait, because
I will come back to shower you with blessings,
Plant kisses on those I’ve always loved,
Especially you,
Because I do love you.

If I find you grieving still,
I will stay with you, console you, and be your guide,
If you won’t find happiness, I will ensure that happiness will find you
Even if it means that I must stay forever on this earth.

Finally, upon your death,
I shall be the one to come and meet you.
I shall kiss you once again,
And smile, and tell you,

Heaven waits.

A POEM FOR CHILDREN
(Circa 1971-1972)

the little boy could not admit
that
freudian
link
between him and the circus performer.
when the big top opened
of course the clown excited him
but
at
thirteen
this was an entirely different matter.
and so he thought all to himself
“oh how unlike uncle glenn!”
(dad
was
dead.)
later in his sleep
he fell down the stairs
in a wish-fulfillment feat.
the
old
man
screeching crushed him in his arms
and would not let him go
until the dying boy growled
“damn
uncle
glenn!”
when the clock struck ten.
that night the circus performer
signed autographs
for
the
children.

A NASTY POEM
(Study for “K-31”
Circa 1971-1972)

george began to understand
why gregory gave up
hide-and-seek together.

at first he suspected

greg outgrew
what happened in the closet.
eventually his brother

seemingly began

to drift away away
making him so worried.
then georgie cried

the next day

when neighbor joey found
a cockroach in his pocket.

THREE SHORT POEMS
(Studies for “K-31”
Circa 1971-1972)

1.

let robin sleep with his mother tonight
but on second thought: no.
robin is fourteen, and fourteen days ago
the thunder frightened him—as usual,
making him contract, maybe, into an egg
where he was a glowing dreamer in its shell
reminding him of war, funny, the rain—
gunfire on the rooftops, yes. And no—especially
now that I am away—I suppose.

2.

my friends were like bubbles today.
I was very happy. God blew
into his plastic tube
and they rode into the air,
laughing, trembling,
then they burst into nothingness.

3.

come Christmas,
I make someone glad,
I make someone sad,
I make someone bad,
I make them know
it is Christmas.

JON’S DREAM
(Circa 1973-1974)

I turn on the radio
Because Jon is afraid
Having dreamt he had one wish
Upon which, by accident
He wished I were a rat
And so I turned into one
But out of love
He wished I were a man again
And he a rat instead
To undo the wish—
He turned into a rat
And woke up whimpering

I cover him with my blanket
And tell him, it was only a dream

The radio plays old songs
Bringing back the world to us
But now I feel like weeping
Because of Jon’s dream

A CHILD’S DREAM
(Circa 1973-1974)

Meaning well for everyone,
He saw in the gardener
Such magic as that no other
Could have dreamed of.

The gardener sat smoking,
Puffing upward to the trees,

And those clouds and mists
Transformed themselves
Into the figure of a super-man:
Four handsome wings,
Face of sky and eyes of the sun,
Bright arms, bright legs,
Silver heart on a silver chest.
It did not speak, nor did it smile,
But, rose and raised its giant fist,
Brandishing a silver super-sword
To crush,
To condemn,
To demolish all evil
—But it was only a dream.

THE CHILDREN AND THE WIND
(1974)

The children were in love with the wind.
They ran out—it called—
Mouths open in hunger for the wind,
Hands clutching at the big and the strong,
Tiny hearts swept up by this strange, this mighty love
So that their minds went—
They took off their shirts and hurled them
Like kites at the wind, and the wind took them
And sent them like white birds
Above their little heads

The wind was in love with the children.
They belonged to him now. He took them in his arms
And dashed them to the ground
But only to set them free—so that he
Could take them higher, higher

Where none of us can be

Like a lover of art, he took them
To add to his priceless collection

FEAR OF DARKNESS
(Circa 1973-1974)

Every evening after six I imagine he is there
Waiting, until I come
And enter, pretending not to see him first
But, he rises and follows close behind me
Even as I go upstairs, into my room
I leave the door open
But he will not come in

Strangely, I think, it is the bedroom light
I switch on above my study table
He fears that light—I know it!
He will not be seen by it
As though he fears that it will wash him away
“Do you want the light off?” I asked once
Changing my shirt
Hoping to make a friend of him
There was no reply

I gathered courage and looked out the door
But there was nothing there—only darkness

WHY DID YOU COME BACK, SHADOW?
(Circa 1973-1974)

Why did you come back, shadow?

Is it because, you love me
Or did you come to tell me
That my death is near?

In the end the darker spirits
From a person’s past return
They make calls without warning
And they quiver, sometimes, the visited quiver
Recognizing images of death they left behind
Until, yielding
Or yearning, with fear
They open their arms to welcome
To embrace
And they are haunted no more

How must I face you if I were they?
How must I flee from you
Or, turning on you, should I quash you
Sending you into the arms of other men?

Should I take you?
Because, if I should, I am here

CUBAO AFTER DARK
(For the poet’s solo fiber art exhibit Cubao after Dark,
curated by Nonon Padilla
Pasilyo Victorio Edades, 4th Floor Museum Hallway
Cultural Center of the Philippines, 1991)

Rushing home from work at the stroke of five, I hit
Cubao after dark, the final vestige of my day-world
lost behind me. This is my night world, this district
inhabited by those who dream, the district
of the stray cat, the merchant on the overpass,
commuter spirits and the Coliseum skyline.
I mingle with its transients, remembering their faces,
remembering their voices, remembering them
even after nightfall has meandered into dawn.
I weave them in knits and purls, these memories,
and into fabric, and into shapes, under the cold
blue brightness of a fluorescent tube, while others
sleep. While others dream.

Welcome to my night-world.

CUBAO NIGHT GALLERY
(1991)

The night creeps over Cubao, shrouding all to slumber
under its gigantic earth-shadow, and
I glimpse, through the grilles of my window,
snatches of that dark, magnificent fabric
held up against the sky: a singer in a sidestreet bar,
a writer seeking emotions from the face
of his computer screen, lovers in beer gardens,
beggar children stretched out on the doorsteps
of bolted shops, people of the district whose lives
enmesh, through the night, in that swatch of truth
that drapes the world outside my window. Night-souls
clothed in the fashion of the night.

Come into the gallery, and see them.

LATE NIGHT CUBAO
(1991)

The night speaks of the streets of Cubao, its voice
heaving through the gentle babble of the sounds of the night.
The roar of engines on the highway. The buzz of an electric lamp,
the tinkle of moth’s wings against the glass surface of its eye.
The hum of air-conditioners in rooms where the dreamless sleep,
their silent tears siphoned into shadowed gardens, or into
ice-cream can receptacles on dusty concrete driveways.
The click and sigh of a refrigerator in a quiet kitchen.
Houses stirring, rooftops shifting, choruses of taps and drains,
a shout, a cry, a muffled cough, songs of heartbreak
from a distant radio, world news bellowing from a neighbor’s TV set,
thoughts and messages from the night, about the night.

Listen to its voices.

CUBAO NOIR
(1991)

The night sings its numinous lullaby,
whispering hypnogogic tales as I spin webs of fabric
patterned with its music, in my room.
I am the black arachnid of Cubao. I robe the district
in the cloak of darkness, in the mantle of light.
I am the black arachnid.
The night sings.
And, once again, I awaken into my dream.
The walls dissolve into the landscape
of my dream-Cubao, and I walk into its blackness.
I roam its shadowed streets, not knowing
where they lead me, not knowing what they show me.

Come, and walk with me.

CUBAO STARLIGHT STATION
(1991)

In my dream, I travel through an ancient subway
whose tunnels branch off into unknown depths,
in all directions. I emerge at a district section
I have never seen before, and enter a theater building
with a steep, wide staircase. In one of the rooms
on an upper floor, I meet five other persons
and a professor. They are upset because I am late again,
but I say that I had lost my way.

The meeting in the room proceeds. Strange objects
from a box are passed around. The professor explains
that they possess unnatural power, and have been used
in many places in the world, before us.

Who are these persons, and where do they come from?
And why have I been chosen to be with them?
What must I learn? What must I do?

CUBAO NIGHT SCHOOL
(1991)

Silently, I observe my five companions in the room:
an antique collector, a portrait artist, a teacher,
a gemologist, and a writer of plays. The professor
instructs each of us to take one object
from the box of powers, in the middle of the room.
The portrait artist takes a mirror of truth.
The teacher takes a book of oracles.
The gemologist takes a ring of healing.
The writer of plays takes a mask of eternal joy.
I take the needles of darkness and of light.
The professor is pleased with our choices.

The lesson begins.

BIODATA FOR SALE
(1992)

BIODATA FOR SALE
sa gustong magbagong-buhay

kasi
WANTED ATTRACTIVE WAITRESS
WITH RECEPTIONIST
preferably single—ay!

PARKING FOR COSTUMERS ONLY
make-up artists, mag-jeepney

PIN YOUR I.D. PROPERLY
siguro, on the donkey

INQUIRE TO THE MANAGER
kung interesado ka nga

pero
PLEASE KEEP CLOSE
ha? Lalo na ang mag-siyota

NUT 4 HIRE
U bring Ur own washer

LEAVE YOUR FIREARMS
TO THE SECURITY GUARD
basta pay as you murder

LEAVE IT TO THE INCHARGE
’tapos, bahala na

Maliban kung
SORRY WERE CLOSE
suwerte kung malayo ka

DO NOT TAP THE GLASS
use other resources naman

NO RESIDENT
NO STICKER
NO ENTRY
kayat maglipat ka na lang

“Sir, sorry, I’m late,
kasi, it’s so traffic.”

“Bakit, alin ka sa dalawa—
drug pusher ba o addict?”

“…And lead all souls to heaven
especially those who need
most of your mercy.”

VERSES WITH SUBLIMINAL MESSAGES
(1996-2000)

These verses were composed to illustrate verbal embeds in my elective courses titled Subliminal Communication for the Department of Communications at Ateneo de Manila University and Campaign Management for the Communications Department at De La Salle University.

Each of the verses that follow contains the name, in some the full name, of a student. In searching for each name, think in terms of visual patterns.

THREE CLASSROOM POEMS

1.
Red is best, yes
Hot red, blood red, neon red
Orange-red on fire, like sunsets
Deep reds as in burgundy and claret
Or a light one, pale coral, soft vermilion
Rich reds of ruby, and garnet, and carnelian
And, of course, rose.

2.
Bunnies are Easter to me,
And angelfish, somehow, Christmas,
Yellow ducklings remind me of rain,
High, spry cathedral birds, of summer days. And
If white puppies romping are your laughter
Shy kittens on pillows your rolling tears,
What, then, is the creature for a heartache?

3.
Early on the first day of class
I walk into the empty room.
Silence shuts me out.
A smudge on the blackboard
Whispers, I have visited here before

FREE VERSES FOR AUGUST

1. HEARTACHE

For some time now I’ve been wanting to
reach you to tell you
all I’ve been feeling for some time
now. I think it would be
best if we parted ways
until we cross and find ourselves
next to each other again.
You understand. I will treasure
Every memory of the past we shared.

2. FROM A DORMITORY BALCONY

Look down into the valley and
silence your heart.
Call on an angel, you will find
one inside you. Ask it its name.
Ask about your life, your dreams
and the action
you must take in order to
attain them.

Listen. Be gentle.
with yourself.
Afterwards, remember to thank God, and then
look down into the valley again. Can you
see the pattern now?
The valley is a mirror of your life,
the sky, your dreams’, and the future still
waits on the horizon.

3. A SONG ON SOMEONE ELSE’S RADIO

I’m writing you a letter to say goodbye, but someone
turns the
dial on his radio. Something about someone’s sad
affair
flies in like a bird through the window—
It picks up my pen and makes off with it,
and all of a sudden I love you again.

4. GIFTS FOR RECONCILIATION

green jade pendant, bottle of rose oil,
silver nest of bonbons
and sack of multicolored jelly beans,
three white orchids,
a gold necklace

THREE MORE CLASSROOM POEMS

1. BREAKTIME SNACK

Marble cake
and a jelly roll
egg pie,
a banana

2. EVENING CLASS

Outside, the day moves on,
Recasting its scenario to exclude us.
We have chosen to be together
Here, away from sundown,
From the fireglow of fading skies,
Excluding the day itself, and its ending
To dream of brighter suns in a secret world,
And bask in their light.

3. UNTITLED

Lost in silence, we search for the door,
That each must find within this
Unseen wall around us. The wall,
At least, we have located—as
To the door, “What color would it be?” one
Asks. And another, “What shape?” I hear no answer.
But, we search on, unmindful of midnight.

PARADOXES

1.
At sunrise, the night goes
nowhere. Seemingly
dispelled from the horizon, it
reigns in my dream-sky still,
even as I shut my heart-windows
against dark thoughts of you.

2.
Rhythm is a landscape:
Beat of drums, the streams,
Tinkle of chimes, the trees,
The earth, a crazy tattoo;

Music is a mural:
Theme, lines in composition,
Arrangement, colors in harmony,
Design, a melody;

Therefore, sing and play
The painting of love,
The portrait of life.

3.
And you are a noontime star,
A cloud of rain in the summer,
Sunshine in a twilit sky,
Magnolias on the ocean,
A reddish blue, a whitish ecru,
Nocturnes for the dawn,
A sapphire in the sand.

4.
For two arm-lengths
measuring 24 inches each,
how much would you have to cut
from one linen bolt
measuring seven-eighths of a meter
from one selvedge to the other
to be able to sew thirty nightgowns
costing fifty each?

POEMS FOR A VAMPIRE THEATER

1. PROPERTY MISTRESS

After the play, she buries the remains of the
Night’s drama backstage.
No one waits for her. She walks home
alone, to face other remains—those she cannot
bury, because the playwright did not script her
ending. She awaits the
last, climactic act—will it be life? will it be
love? But, the drama has not
ended yet. The curtain remains drawn. No applause
kills the silence. Lying quietly
in the dark, she reviews her mental checklist for to-
morrow.

2. CONTRADICTIONS

This poem
is about you:
Half-comic,
half-tragic
A dance and an aria,
entrance and exit,
prophet and fool,
jester and king.
You come and you go
slowly,
with haste,
pleasure and pain.
I taste. I touch.

3. WHICH DOES NOT BELONG?

Chekov, Miller
Brecht, Ionesco
Shakespeare, Manet
Albee, Williams, O’Neill
Nabokov, Seneca

4. MAGICIAN’S COSTUME

1. loose-fitting robe, as plum
as the sky at dusk

2. amber sash with rhinestones
like wishing stars

3. burnt orange pantaloons

4. slippers of lavender suede

5. and, of course, an olive-green cap
for his lonely head

THREE OTHER CLASSROOM POEMS

1. A CONFRONTATION

Just as the trapdoor opened,
Out came the waiting shadow:
Smirking in the darkness, it
Embraced me. I felt its heart
Pulsating against my own,
Humming memories of a fearsome dream.

2. RECIPE FOR CHEF’S SALAD

Rinse vegetables and dice, then
Toss in bowl of lettuce, pepper,
cucumber, tomato, carrot.
Add strips of ham and cheese.
Garnish with sliced, boiled egg
and a wisp of parsley, like
a small, crisp flower of green lace.
Dress as preferred, and you’re welcome to eat it.

3. THE JEWELRY BOX

Coral, ivory, pearl
Golden sunshine and a cobalt sky
Moonstone, opal, white agate
A wide smile on an elfin face
Sardonyx, carnelian, amber
Faith, hope, and charity
Bread and wine, the anima
And his Holy Sacrifice:
A treasure.

NIGHT CLASS

1. PORTRAIT

Coming to class, I overheard someone say he loved you once,
and yet you would not accept his love for fear
red roses would simply wither in your hands.
Only the sun embraces this fear, because it knows that
love can perish in darkness .
Yet, you are not the sun—you are the rain. At
night you dream. Not of red roses, but of something
eternal, that might be more than love.

2. MANIFESTATIONS

This classroom is your present, it is my past
A whiteboard faces you; a blank wall, me
The voices in the hallway call to you;
To me they are mere echoes in time:
Fleeting smiles of friends; faces of the dead, long gone
The touch of loved ones; the memory of goodbyes
Broken mirror catching light and dark
As we whisper one another’s names.

3. HALLOWE’EN SCRAPBOOK

Night sky, full moon, spirits,
Witch’s cauldron, bat
Wailing wraith, black cat
Lean troll, fat gnome, lumpy rat
And a skeleton in a moldy grave.

4. LANDSCAPE

Blob of sun over green meadow,
Silver airplane in swash of sky,
Purple river, orange trees,
A pink island in a lonely sea.

There will be no yellow neon light
At night.

REFLECTIONS: FIVE CLASSROOM POEMS

1. AFTERNOON

Just passing, in a bright blue shirt,
Under a flame tree
Dark shadows like metal birds engulfed me.

I turned around, passing under the tree again,
Then came back to you, my
Heart beating to the sound of copper wings.

2. ASTRAL PROJECTION

Follow me to the top of the stairs
Great visions, you see, await us there.
Scale this mountain, cross that sea
I can do it, can you do the same for me?

Think of Mars, then fly
To a place where you can be free
I can do it—you can, too, you know.
Besides, there is nowhere else to go.

3. ORISHA

Chifa, Ileke, Ifa Board
Dark wisdom of cowrie shell
Yoruban Otawe, white domino:
What is the color of my blood?

El Coco, the Orden, Eyife, Oyeken
Red rooster, black rooster, marjoram
And what is the name of my god?
How long the prayer, how high the altar?
Kainde smiles behind the mask of St. Damian
Dancing Child, Trickster Angel
Enchanting my dreams
In this heaven of deepest sorrow

4. YELLOW

Lemon, canary, mustard, cerise
Amber, ochre, daffodil, tulip
Butter, butterscotch, egg, cheese,
Topaz, gold, brass, citrine,
Mango, banana, sunflower, pumpkin
In addition, a precious champagne pearl
Can you tell me the name of this girl?

5. A CHILD’S PAINTING

Pink moon in a September sky
People with orange ears

Lime-green rooftops
Of houses round a crimson lake

Today is a purple yesterday
And tonight, a silver night

LORD OF THE BOUNDARIES
(For my painting titled Lord of The Boundaries
in the collection of George Gohu
2000)

I made this painting after my nephew George Bregendahl brought me home one night from his birthday dinner in Greenhills. I thought that I would develop it as a self-portrait and title it Self-Portrait with Black Cloak, but changed my mind and instead gave the figure different, superimposed faces.

The lighting within the painting is most apparent from a distance of six feet. At that same distance, the figure’s face begins transforming.

I stand at the edge.

The world waits for me
to step over it
Some who have fallen
climb over the precipice
and reach up their hands to me,
and I pull them out.

Because

I am Hermes
I am Mercury
I am Charon
I am Noah

I was born into this life
to teach the world
what it means
to cross boundaries

ENCODED
(2002)

four four four
five five five, zero, eight eight eight, three three
nine nine nine, zero, eight eight
six, zero, seven, seven, three three
eight, four four, two, six six
three three, eight eight, eight three three, seven seven seven

ALSO ENCODED
(2002)

twenty-two, sixty-six, three
seven hundred and seventy-seven, zero
four hundred and forty-four
seven hundred and seventy-seven, thirty-three, sixty-six, three
nine hunded and ninety-nine, zero, eighty-eight
five hundred and fifty-five, four hundred and forty-four
four, forty-four, eight

WAITING IN THE WINGS BEFORE A WORKSHOP IN WICCA
(Chiang Ching Kuo International Center, Main Library Building
University of Santo Tomas
2002)

It’s ten to 9:00 by my moon graph watch,
the girls at the registration desk are now relaxed
Local luminaries sit, poised,
in the front row
(The sponsors requested that I acknowledge
their presence

and,
of course,
I will do so)

I am introduced,

but, as soon as my name is called
everything around me changes

and I am nine years old again,
in navy-blue-and-white gala uniform
waiting in the wings of the stage
in the grade school auditorium

A priest calls my name
and I hear applause
like the thundering of wheels
on a roller coaster

I cross the stage
and walk up to my teacher

who smiles and pins a medal on my chest
and I remember that smile, that look in his eyes,
eyes that promised, even then,

“Remember,
this will never end.”

Was he a witch,
perhaps,
whose name and face I no longer recall,
who picked up that medal and scried on it
a future that I never thought would be?

Because, indeed, it never ended

My fingers fumble on my chest,
no more the navy-blue cravat
but the gold-encased amulet
that I slipped round my neck this morning

I face the hundreds
who have come to attend this workshop
and say, “Good morning,

I’m a witch.”

CLOUD PASSING OVER PINK HOUSE
(For my painting title Cloud Passing over Pink House
in the collection of Patsy Gohu
2002)

Hang this painting in any room, but on a wall that faces, or is oriented towards, the back of the house. The negative energy within the house will reside in the painting and keep the family and the house itself safe.

The door is open,
the door to darkness.

As soon as the shadows enter
I will close that door
and keep it shut.

They can only peer
behind barred windows,
wanting freedom.

Yet, time and the house
that imprisons them
will both fall still.

They watch the cloud
pass over the rooftops,
waiting for it to dissipate,
yet, it never will.

A SCARF 1

goes round your head
to signify humility,
enhance your crown

goes round your forehead,
to absorb the sweat of work,
awaken psychic vision

round your eyes
to blindfold you
in symbolic darkness

round your cheekbones
to disguise you
with invisibility

round your mouth
to gag you,
teach you silence

round your neck
to keep it warm,
couch your words

round your shoulders
as a prayer shawl
like wings of consolation

round your waist
as a belt or sash
to tie your tabard with

round an arm
for celebration
or for mourning

round your wrists
to show you value
in surrendering

round your knee
to brace your leg
for fighting

round your ankles
like Oedipus, whose feet were pierced,
to keep you where you are

so that, in staying still,
you can fly,
and travel through the astral realms,

and there, for you, am I

A SCARF 2

wraps your cards
binds your runes
is a throwcloth
is an altar cloth
ties your prayer bundle
bundles your power bundle

A SCARF 3

wipes a tear away,
staunches blood from a wound,
and,

when all is said and done,
covers the earth
for you to rest your head on

LATE SHOW
(2002)

Rousing from fitful sleep at dawn,
I turn to the east wall of my room
where the window that looks out
into the branches of a frangipani
transforms into a door.

I walk through the door into a theater,
where tree spirits gather to rehearse a play
I had written years ago.

They ask me what I think of their staging.

In my mind I tell myself
that I am not pleased.
I turn my back and leave them there,
even if I know this dream means
something important to me.

I go back through the door
and lie back in bed
wishing that the spirits had chosen to put on
another show.

UP ON THAT THERE MOUNT, HE SAYS
(at the age of 15
Second-Prize Winner, Poetry Competition, Graduate Division
Hi-Lites Literary Competition
from Hi-Lites Literary Supplement, Ateneo de Manila High School
January 5, 1967)

Up on that there mount, he says
A man he loves they killed;
Under those there skies, he says
The blood he drinks was spilled.

Up there is the grass, I say,
And nearby are the trees;
Under clouds are streams, I say,
And all around the breeze.

Up on that there mount, he says
Listen to the wind;
Hear his raging call, he says
To those like you who sinned.

LENT
(at the age of 15
Fourth-Prize Winner, Poetry Competition, Graduate Division
Hi-Lites Literary Competition
from Hi-Lites Literary Supplement, Ateneo de Manila High School
January 5, 1967)

If Mao Tse Tung’s the Man of Men
Who’s really more than worth one yen,
If Castro is the King of Kings
Who’s greater than a trillion things,

If Chen Yi is the Champ of Champs
Who’s brighter than a lot of lamps,
If Lin Piao is the Lord of Lords
Who’s stronger than a hoard of swords,

If Satan is the Son of Suns
Who’s mightier than the sound of guns,
If Stalin is a saint disguised,
Then who—oh, who—is Jesus Christ?

IF I
(at the age of 15
Fifth-Prize Winner, Poetry Competition, Graduate Division
Hi-Lites Literary Competition
from Hi-Lites Literary Supplement, Ateneo de Manila High School
January 5, 1967)

if i can have so much of air,
why can’t I fly?

if i can’t walk a thorny path,
why must I try?

if i can smile and laugh all day,
why do i cry?

if i am master of this world,
why do I die?

SECONDS, MINUTES, HOURS
(Circa 1973-1974)

What do I make of myself?
This question is my secret.
What, when one day
I suddenly see someone
That I should have been
But had always been afraid
To be?

I sit still counting
Seconds, minutes, hours
And a lifetime
As everything keeps still
Around me.

I see nothing.
I hear nothing.
I feel nothing.
I stop
And I shut myself in.

I feel forever in this moment
And in its power
Seek to sleep

But God takes my hand
And wakes me
Again.

WHERE BREAKS THE DESIGN?
(Circa 1973-1974)

It will happen again

A child will weep
A man will destroy
The child will be a man
And he, too, will destroy
And a child will weep
Again

What must I do?
What must I learn?
What must I search for?
What must I teach my students?

Is God everywhere?
Is He in other men?
In children’s pockets?
In my heart?

I do not know

No matter how much I study
And all the more I seek to learn
In the world or in the library
I may never get to know

So, where do all things go?
Where does the beginning end?
Where grows the purpose?
Where breaks the design?

“Where the design breaks,” my pupils tell me
And that is the answer

FILIPIŃSKA

SCENA

Tony Perez

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

Przełożyła Ewa Krasińska

OSOBY:
KOBIETA, lat trzydzie.ci
MĘŻCZYZNA, lat trzydzie.ci
oraz głosy użytkowników CB radia

Na scenie: szkieletowa konstrukcja samochodu typu American Bantam.
Miejsce akcji: północna autostrada na wyspie Luzon, między Balintawak, Quezon
City i San Fernando w prowincji Pampanga.
Czas akcji: sztuka dzieje się współcze.nie.
Uwaga: niektóre realia można zmienić, aby je lepiej dostosować do czasu i miejsca
wystawienia.
Scena zaciemniona.
D.więki piosenki Andy.ego Williamsa .Lollipops and Roses. rosnš crescendo, potem
cichnš.

S c e n a 1

Zjazd do San Fernando
Wakacje
(adagio)

Kobieta siedzi za kierownicš; Mężczyzna siedzi obok, na miejscu pasażera.
Zapalajš się .wiatła.

Tytuł dramatu Na Północnej Obwodnicy nawišzuje do nazwy drogi North Diversion Road (obecnie North
Expressway): nowoczesnej płatnej autostrady łšczšcej Manilę z miastami położonymi na północ od stolicy kraju na
wyspie Luzon. Droga nie jest więc dosłownie obwodnicš, jednakże użyte w tytule sztuki okre.lenie .diversion
road. sugeruje zmiany czy modulacje głównego kierunku-tematu, co lepiej oddaje okre.lenie .obwodnica. . i stšd
tytuł przekładu Na Północnej Obwodnicy. Podstawš przekładu jest tłumaczenie dokonane przez autora z języka
tagalog na angielski. W oryginalnej wersji językowej tytuł utworu brzmi Sa North Diversion Road. (Przyp. tłum.)

119

SCENA

KOBIETA (wystawia za okno rękę z kwitem za przejazd autostradš) Dziękuję. (oddaje
bilet Mężczy.nie)
Mężczyzna odbiera od niej kwit.

KOBIETA (włšcza silnik) To najprzyjemniejsza czę.ć podróży autostradš. Jest taka gład
ka . taka szeroka . taka jasna . taka otwarta. Wszystko jest na wła.ciwym miejscu,
zadbane i błyszczšce. Ma się wrażenie, że wszystko to przygotowano specjalnie dla
ciebie. Ponieważ akurat teraz, akurat dzi. wybrałe. akurat tę drogę. Człowiek czuje
się jako. wyróżniony.
Mężczyzna nie odzywa się.
Pauza.

KOBIETA (u.miecha się sama do siebie. Z troskš w głosie, nie odrywajšc oczu od szosy)
Nie jeste. głodny?

MĘŻCZYZNA Nie, wła.ciwie nie.

KOBIETA Nie zjadłe. .niadania. (chwilę milczy) Mamy dzi. poniedziałek. była twoja
kolej, ale zaspałe..

MĘŻCZYZNA Mogła. zje.ć sama, beze mnie. Mogła..

KOBIETA (kategorycznym tonem) Jak ty nie jesz .niadania, to ja też nie jem. Ile razy
mamy do tego wracać?
Mężczyzna milczy; odwraca się do okna.

KOBIETA Między San Fernando a Angeles, tuż przy zje.dzie, znajduje się .Café Valen
zuela..
Krótkie milczenie.

KOBIETA To nasza podróż.

MĘŻCZYZNA Wiem.

KOBIETA Nasza wspólna podróż . twoja i moja.

MĘŻCZYZNA Wiem.

KOBIETA Należy do kontraktu.

MĘŻCZYZNA Znowu ten kontrakt!

KOBIETA Owszem, znowu ten kontrakt. W każdym małżeństwie kobieta i mężczyzna
zawierajš kontrakt . oboje składajš podpisy na dole strony. Z jednej strony ty, z dru
giej ja. Na kontrakcie sš nasze nazwiska. Bioršc .lub, stali.my się jedno.ciš. Prze
szło.ć się nie liczy. Nieważne, co było wczoraj. Liczy się tylko dzień dzisiejszy.
i przyszło.ć. Dlatego ta podróż jest naszš podróżš. Twojš i mojš.
Mężczyzna milczy.

KOBIETA (rozmarza się) Nasze wakacje. upragnione wytchnienie! Zmiana rytmu życia,
zmiana atmosfery. Nie będzie Quezon City ani Annapolis Street. Nic, tylko wiejski
pejzaż, życie na łonie przyrody i otwarte przestrzenie, z dala od manilskiego metra.
(robi krótkš pauzę) Koniec z wizytami na West Avenue. (zerka na Mężczyznę)
Mężczyzna siedzi z nieobecnš minš.

KOBIETA Tyle że tym razem musimy grać komedię. Nikt. absolutnie nikt nie może się
dowiedzieć. Żadnych pytań, domysłów, podchwytliwych pytań, skšd te wspólne wa
kacje. Na miejscu spotkamy wszystkich moich kuzynów i kuzynki, ale żadne z nich
nie musi o niczym wiedzieć.
Pauza.

MĘŻCZYZNA (jakby do siebie) A co ty wiesz?

KOBIETA Tylko to, co sama odkryłam. Czyli drobnš czšstkę . resztę ty musisz dopo
wiedzieć. z własnej woli. Między nami nie może być żadnych niedomówień. Wy
maga tego sprawiedliwo.ć.

MĘŻCZYZNA (znużony) Ale to już wszystko. Co jeszcze miałbym dodać?

KOBIETA O nie, to wcale nie wszystko, bo pominšłe. bardzo ważne. bardzo istotne
szczegóły. Istotne dla mnie i dla ciebie. Musimy sobie wszystko uczciwie mówić.

FILIPIŃSKA

120

FILIPIŃSKA

SCENA

MĘŻCZYZNA (zirytowany) Czy zawsze i we wszystkim musimy tego przestrzegać?
KOBIETA Musimy się tego trzymać, bo. bo tak musi być. To element kontraktu.

Mężczyzna wzdycha.

KOBIETA No więc? Mów, uzupełnij brakujšce szczegóły. Wytłumacz mi.

MĘŻCZYZNA (kręci głowš) Słuchaj, jest dopiero rano, za wcze.nie, żeby.

KOBIETA Nigdy nie jest za wcze.nie na to, żeby mšż i żona byli wobec siebie szczerzy.
Tak samo, jak nigdy nie jest na to za pó.no. (robi pauzę) Czy nie po to zdecydowali.my
się na ten wyjazd?

MĘŻCZYZNA (.ciszonym głosem) Wałkowali.my to przez całš noc.

KOBIETA Je.li będzie trzeba, będziemy to wałkować noc w noc, choćby.my mieli wy
zionšć ducha. Tak musi być, bo. bo musi. To należy do kontraktu.
Mężczyzna osuwa się niżej na siedzeniu.

KOBIETA (patrzšc przed siebie) Wróćmy do lutego zeszłego roku. Wtedy pierwszy raz
co. mnie tknęło. Nie wiem, może wszystko zaczęło się wcze.niej, a może pó.niej.
Popraw mnie, jeżeli się mylę. Temu służy ta dzisiejsza. konfrontacja. Między mę
żem i żonš. Zgodnie z kontraktem. Wróćmy więc do lutego zeszłego roku. Awanso
wałe. w dziale sprzedaży na wyższe stanowisko. Z awansem wišzało się poszerzenie
zakresu obowišzków. Spędzałe. w pracy coraz większš liczbę godzin. Po pięciu mie
sišcach, w lipcu, pracowałe. nie tylko w nadgodzinach, ale także w soboty i w nie
dziele. Zawsze miałe. jakie. usprawiedliwienie . a to konferencja gdzie. tam, a to
seminarium gdzie indziej, a to wycieczka dla wyższego personelu, a to podróż służ
bowa. do Cagayan de Oro, do Tuguegarao, do Mindoro. Ja w tym czasie wykony
wałam wszystkie roboty domowe . także te, które należš do ciebie. W soboty rano
robiłam pranie. W niedziele po południu prasowałam wyprane rzeczy. Przez cały sier
pień sama myłam ten samochód. (chłodno) Ale nigdy się nie skarżyłam. Czy chociaż
raz usłyszałe. ode mnie słowo skargi?
Mężczyzna nie odpowiada.

KOBIETA We wtorki i czwartki chodzę na lekcje tańca. A w .rody do klubu na brydża.
Cała reszta mojego życia należy do ciebie. Jest po.więcona byciu twojš żonš. (zawie
sza na krótko głos) Należy mi się wzajemno.ć. Mamy równe prawa.
Mężczyzna nadal nie odpowiada.

KOBIETA Gdzie. chyba w listopadzie nabrałam podejrzeń, że dzieje się co. niedobrego.
Po powrocie do domu zachowywałe. się jak. kto. obcy. Stałe. się inny. Nieobecny
duchem. Twarz ci się zmieniła; miałe. inne oczy. Nawet chód ci się zmienił; inaczej
siadałe., inaczej się garbiłe., inaczej gestykulowałe.. Twój pot też pachniał inaczej.
(krótka pauza; przez zaci.nięte zęby) W pewnym momencie postanowiłam zabawić
się w detektywa. Musiałam dociec, o co tu chodzi, je.li rzeczywi.cie co. by się dzia
ło. Po prostu musiałam.
Słychać dalekie tršbienie ciężarówki.

KOBIETA To się stało w .więta Bożego Narodzenia. Miałe. wolny dzień, ale powiedzia
łe., że sš jakie. kłopoty zwišzane z zarzšdzaniem firmš. Wsiadłe. w samochód, a ja
pojechałam za tobš. Wzięłam taksówkę. Dojechałam twoim .ladem aż na West Ave
nue.
Krótkie milczenie.

KOBIETA Stałam tam. przed jej domem. Na ulicy panował taki ruch, że nawet mnie
nie zauważyłe.. Wysiadłe. z samochodu. Niosłe. prezenty . prezenty gwiazdkowe.
Otworzyły się drzwi. I wtedy jš zobaczyłam. (jakby sama do siebie) Jaka piękna. Jaka
efektowna, bardzo elegancka. Widać było od razu, że to inteligentna kobieta. Nie
jaka. tam przeciętna kobiecina . przygaszona, sterana życiem, sama w nieprzyjaznym
.wiecie. (krótki .miech) Zastanawiałam się potem . nie wiem, ile razy . co czułam

TONY PEREZ

121

SCENA

w tamtym niesamowitym momencie. Tak naprawdę byłam. ol.niona. My.lałam, jaka
ona jest piękna. My.lałam też o tym, jaki masz dobry gust. My.lałam sobie, jaki ty .
mój mšż . masz znakomity gust. A potem poczułam zło.ć.

Mężczyzna powoli zapala papierosa w cygarniczce.

KOBIETA To wszystko, co wiem. Tydzień temu zażšdałam od ciebie wyja.nień. Miałam
do tego prawo.

MĘŻCZYZNA Bo to należy do kontraktu.

KOBIETY Bo mamy równe prawa.

MĘŻCZYZNA Bo musimy być wobec siebie uczciwi.

KOBIETA Bo musimy mówić sobie prawdę. tylko prawdę. (pauza) Ty się przyzna
łe.. a ja ci za to podziękowałam. Chyba pamiętasz, iż wyraziłam ci wdzięczno.ć za
to, że nie próbujesz mnie okłamywać. nie udawałam. Byłam ci szczerze wdzięczna.
Ugotowałam ci nawet potrawę, którš tak lubisz. I zgodnie uznali.my, że potrzebuje
my odmiany. Żaden kosztowny wyjazd, jak na przykład do Hongkongu, gdzie spę
dzali.my miodowy miesišc. Najzwyczajniej w .wiecie wystarczy chwila wytchnie
nia na wsi, w letnim domu moich kuzynów. Upragniony wypoczynek! Jakby druga
podróż po.lubna. po to, aby.my stali się od nowa wyłšcznie mężem i żonš. Mieli
czas na poustawianie sobie wszystkiego w głowie. Na pocieszanie się . nawzajem.
Odnowienie małżeńskiego kontraktu. (pauza) Teraz uzupełnij puste miejsca. Jestem
twojš żonš. Ty jeste. moim mężem. Powiedz mi. prawdę.

MĘŻCZYZNA Tak bardzo cenisz prawdę? Nawet gdyby miała cię zranić?

KOBIETA (chłodno) Dla mnie w małżeństwie nie ma i nigdy nie będzie nic cenniejszego
od prawdy. Tak musi być. W przeciwnym razie małżeństwo przestaje być małżeń
stwem.

MĘŻCZYZNA Jeste. tego pewna?

KOBIETA Tak powinno być.

MĘŻCZYZNA (niepewnie) A je.li poczujesz się zraniona?

KOBIETA Nic, co nie rani ciebie, nie może zranić mnie. I tak samo wszystko, co ciebie
uszczę.liwia, mnie również sprawia rado.ć. Małżeństwo to zwišzek dwojga ludzi.
Dwojga równoprawnych osób.
Milczenie. Słychać tylko szum pędzšcych autostradš samochodów.

MĘŻCZYZNA (patrzšc wprost przed siebie) Była. w błędzie. To nie zaczęło się w lu
tym zeszłego roku. Ani rok czy dwa lata temu. To trwa. od trzech lat. Byłem wtedy
zwykłym sprzedawcš. Ale zajšłem się ujawnianiem nieprawidłowo.ci w firmie. Dwa
razy w miesišcu dokonywałem rutynowych przeglšdów. To ona przede wszystkim.
przyczyniła się do tego, że zostałem przeniesiony na wyższe stanowisko i wzrosły
moje. nasze dochody. Może zauważyła, że się staram. Może spodobał jej się mój
styl pracy. A może od poczštku miała do mnie słabo.ć. Tak czy inaczej wystawiła mi
pochlebnš opinię. No i dostałem awans.
Dalekie tršbienie dwóch ciężarówek.

MĘŻCZYZNA Zbliżyli.my się do siebie. Było nam razem dobrze. Sam się sobie dziwi
łem, gdy zaczšłem podzielać jej upodobania. Do gry w kręgle. Dobrych restauracji.
Kawy po irlandzku. Kwiatów. Romantyki.
Kobieta zapala papierosa w cygarniczce.

MĘŻCZYZNA Jej podoba się to. że jest tylko mojš kochankš. Nigdy nie oczekiwała
niczego więcej. Po pewnym czasie mnie również zaczęło się to podobać. Jak widzisz,
w naszym zwišzku nie ma żadnych kontraktów.

KOBIETA Nie ma zobowišzań.

MĘŻCZYZNA Nie ma przymusów.

KOBIETA Ja i ty jeste.my jednym.

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

122

FILIPIŃSKA

SCENA

MĘŻCZYZNA A ja i ona . dwojgiem.
KOBIETA I dlatego potrzebujemy wypoczynku . upragnionego wytchnienia!
MĘŻCZYZNA Ty i ja . od niej. Wy obie . ode mnie. (robi pauzę) A ja i ona . od ciebie.

Milczenie.

MĘŻCZYZNA (chłodno) W najbliższym czasie wybieramy się do Hongkongu. Po twoim
i moim powrocie z wakacji zarezerwujemy miejsca w samolocie i polecimy. Tylko na
tydzień. firma pokrywa wszystkie koszty. chodzi o zawarcie umowy eksportowej.

KOBIETA Więc to tak?
MĘŻCZYZNA Tak, wła.nie tak.
KOBIETA (zamy.la się; po chwili) Kochasz jš?
MĘŻCZYZNA Tak.
KOBIETA A ona cię kocha?
MĘŻCZYZNA Tak.
KOBIETA Skšd wiesz?
MĘŻCZYZNA Po prostu wiem. (pauza) Wszyscy troje mamy równe prawa.

Kolejne milczenie.

KOBIETA A więc to tak.
MĘŻCZYZNA Potrafisz to zaakceptować?
KOBIETA (chłodno) Tak, potrafię. (pauza) I dziękuję ci. że mi to powiedziałe.. Będę

cię dzięki temu jeszcze bardziej kochać.
MĘŻCZYZNA Dzi.. w przyszło.ci. na zawsze?
KOBIETA (wštłym głosem) Tak. (jakby do siebie) Czuję się teraz o wiele lepiej. Dzięku

ję ci. (powoli rozgniata papierosa w samochodowej popielniczce) Dziękuję ci. (pa
trzy wprost przed siebie) Dziękuję.
.wiatła gasnš.

S c e n a 2

Zjazd do Malolos
Wycieczka z przewodnikiem
(lagrimand o)

Mężczyzna siedzi za kierownicš. Zawišzuje sobie krawat i wkłada okulary przeciw
słoneczne.
Kobieta siedzi obok niego. Wkłada rozpinany sweter i zwišzuje włosy.
Scena jest o.wietlona.
Kobieta miętosi w ręku chusteczkę do nosa . cała zapłakana.
Mężczyzna jest zafrasowany.
Kobieta teraz szlocha już jak dziecko.

MĘŻCZYZNA (pojednawczym tonem) Kochanie. kwiatuszku. skarbie najdroższy.
(robi krótkš pauzę. Uspokajajšco) Proszę cię, nie płacz już.
Kobieta szlocha jeszcze trochę gło.niej.
Mężczyzna drapie się w głowę.

KOBIETA (nie patrzšc na niego) Gdybym wiedziała, do czego dojdzie, nigdy bym za

ciebie nie wyszła.
MĘŻCZYZNA Ależ, maleńka, naprawdę nie masz powodu, żeby tak rozpaczać.
KOBIETA Kłamca! Przysięgałe. kochać tylko mnie! Och, ty kłamco! (znowu popłakuje)
MĘŻCZYZNA Ależ, aniele, ja naprawdę cię kocham! Kocham tylko i wyłšcznie ciebie!

Je.li zechcesz, jeszcze raz przysięgnę ci miło.ć!

TONY PEREZ

123

SCENA

KOBIETA Kłamca! (szlochajšc) Nie nabierzesz mnie, przejrzałam twoje nędzne
sztuczki! Niby przemawiasz tak czule. tak przymilnie. jak gdyby nic się nie
stało. a tymczasem stale mnie okłamujesz! Och, jak mnie to boli! Jak okropnie
boli!

MĘŻCZYZNA No proszę, serduszko, nie płacz już. zaszkodzisz swojemu sercu.

KOBIETA Och, jak mnie to boli, jak okropnie boli! Naskarżę na ciebie, jak tylko doje
dziemy na miejsce! Już ojciec się z tobš rozprawi. Mama też. I każde z siedemna
.ciorga moich braci i sióstr!
Mężczyzna z trudem przełyka .linę.

KOBIETA (znowu zaczyna szlochać) Och, jak mnie boli moje biedne, złamane serce!
Tak strasznie podeptane, poćwiartowane na drobne kawałeczki. nie jestem w sta
niea już dłużej żyć! Ale ty tylko na to czekasz. przyznaj się. żeby móc bez prze
szkód kochać i ożenić się. z innš! (szlocha)

MĘŻCZYZNA (błagalnie) Aniele mój. moje tutti frutti. moja najsłodsza małpeczko!

KOBIETA Och, jak mnie to boli. jak mnie to okropnie boli!

MĘŻCZYZNA Ale ja kocham tylko ciebie, mój ty kawałeczku tęczy! Nie wyobrażam
sobie, jak miałbym żyć bez ciebie!

KOBIETA My.lisz tylko o sobie! Nie spodziewaj się, że cokolwiek dla ciebie zrobię, jak
będę martwa i zimna! (pochlipuje)

MĘŻCZYZNA Och, moja ukochana ptaszyno! Moja kolorowa papużko!

KOBIETA Po tym, co mi zrobiłe., brakuje tylko tego, żeby. mnie zrzucił ze schodów.
wypędził z domu na ulicę i. kazał błškać się samej po .wiecie, żebym żebrała u ob
cych ludzi o kawałek chleba!

MĘŻCZYZNA Och, co ty mówisz, moja księżniczko? Moja bogini miłosierdzia!

KOBIETA Kłamca! Nie tylko wyparłe. się wszystkiego w żywe oczy, ale nadal bez
wstydnie. igrałe. z. z. z. . ogniem! (zanosi się płaczem) Powinnam była wie
dzieć, że nie można ci wierzyć! Och, jak ja cierpię! Co za ból!

MĘŻCZYZNA Ale to się zdarzyło tylko jeden jedyny raz, moje ty największe, jedyne
szczę.cie! I już minęło. Wiem, że .le zrobiłem. Straciłem głowę. odebrało mi ro
zum. przyznaję się, że strasznie zgrzeszyłem, ale nie wiedziałem, co czynię.

KOBIETA Och, jak mnie to boli!

MĘŻCZYZNA Ale wystarczył jeden telefon od twojego ojca i od razu zgodziłem się
przyjechać. Nie mam nic do ukrycia, moja gołšbeczko!

KOBIETA Ty kłamco! Kpisz sobie ze mnie! Zrobiłe. mi taki straszny wstyd! Ojciec cię
zamorduje, zobaczysz! Zbije cię na kwa.ne jabłko i przywišże do drzewa. zbiegnš
się sšsiedzi i zlinczujš cię! Och, jak ja cierpię!
Mężczyzna z trudem przełyka .linę. W głębi ducha jest przerażony.
Kobieta szlocha przez długš chwilę.

MĘŻCZYZNA (wpatruje się w niš, potem) Kochanie?
Kobieta nie odpowiada; dalej zanosi się płaczem.

MĘŻCZYZNA (łagodnie) Gołšbku kochany? Zapomnę o niej. Przyrzekam.

KOBIETA (nagle) Kłamca! (gło.no krzyczy) Jeste. kłamcš!

MĘŻCZYZNA Nie jestem kłamcš!

KOBIETA Wła.nie że jeste.!

MĘŻCZYZNA Nie jestem!

KOBIETA Jeste.!

MĘŻCZYZNA Nie jestem!

KOBIETA Jeste. kłamcš! (szlocha) Ufałam ci. Wierzyłam, że jeste. mi wierny. A ty.
zrobiłe. ze mnie idiotkę. (szlocha przez chwilę; potem, jakby do siebie) Teraz pewnie
wszyscy się ze mnie na.miewajš.

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

124

FILIPIŃSKA

SCENA

MĘŻCZYZNA Moja ty kropelko rosy!

Kobieta płacze w chusteczkę.

MĘŻCZYZNA Mój ty pšczuszku różany! Nigdy więcej tego nie zrobię . przyrzekam!

KOBIETA (nie przestajšc płakać, przyciskajšc chusteczkę do ust) A potem, jakby tego
było mało, o wszystkim dowiedzieli się moi rodzice. i moi bracia, i siostry! Och, co
za wstyd!

MĘŻCZYZNA Proszę, nie płacz już, mój ty ja.minowy ogrodzie!

KOBIETA My.lę, że powinni.my się rozstać. dla wspólnego dobra. tak będzie lepiej,
niż mieszkać nadal pod jednym dachem.

MĘŻCZYZNA O, mój klejnocie! Moja ty perło mórz południowych!

KOBIETA Ile jeszcze kobiet zdšżyłe. uwie.ć, zanim ja wreszcie przejrzałam na oczy!

MĘŻCZYZNA Była tylko jedna, mój brylancie!

KOBIETA Ile jeszcze razy zrobisz ze mnie po.miewisko! Ile ich jeszcze będzie? No
powiedz, ile?

MĘŻCZYZNA Tylko jeden jedyny raz popełniłem ten straszny błšd, tak naprawdę ko
cham tylko ciebie!.

KOBIETA Kłamiesz! Jeste. kłamcš! Kłamcš! (skręca się z bólu, symulujšc atak serca)

MĘŻCZYZNA Skarbie mój! Moja ty Wenus z Milo! Moja jedyna miło.ci! (próbuje przy
wołać jš do przytomno.ci)

KOBIETA (z trudem oddychajšc) Nie kochasz mnie.

MĘŻCZYZNA Kocham cię! Nie kłamię, naprawdę cię kocham! Niech słońce nigdy nie
wzejdzie, je.li cię nie kocham! Niech księżyc nigdy nie pojawi się na nocnym niebie,
je.li cię nie kocham! Kocham cię w moich snach! Będę cię kochał . zawsze! Przez całš
wieczno.ć! Słońce, niebo, morza i oceany mogš za.wiadczyć o mojej nieskończonej
miło.ci! Kocham tylko ciebie! (płaczliwym głosem) Gdybym miał cię stracić. nie prze
żyłbym tego. Ty jedna trzymasz mnie przy życiu na tym nędznym łez padole.
Kobieta nieco zaskoczona, prostuje się powoli na siedzeniu.

MĘŻCZYZNA Ja. ja. poprawię się! Stanę się innym człowiekiem, idealnym mężem!
Przysięgam! Nawet gdybym miał ci to udowadniać do końca życia! Nawet gdyby.
miała mi nie wierzyć. gdyby. mnie upokarzała! Nazywała zdrajcš. złym mężem.
nędznikiem!

Na twarzy kobiety pojawia się wyraz zatroskania.

MĘŻCZYZNA Nawet gdyby. zrzuciła mnie ze schodów. wypędziła z domu na ulicę.
gdyby. kazała mi się błškać samemu po .wiecie, żebym żebrał u obcych ludzi o ka
wałek chleba.!
Kobieta cicho płacze.

MĘŻCZYZNA Jeżeli taki będzie twój wyrok, posłusznie mu się poddam i w pełni usza
nuję! Z całš pokorš! Padnę na kolana i będę się czołgał przed twoimi rodzicami, na
oczach siedemna.ciorga twoich braci i sióstr!

KOBIETA (z płaczem) Och, za co ja tak cierpię!

MĘŻCZYZNA (przymilnym tonem) Ale jeżeli zdecydujesz inaczej, spędzę resztę ży
cia u twego boku i będę najlepszym mężem, jakiego kobieta może sobie wyma
rzyć! Kupię ci nowy dom i spędzimy drugi miesišc miodowy! Tylko uwierz, że
bardzo cię kocham. prawdziwie, z całego serca! Moja najukochańsza pieszczosz
ko! Moja jedyna miło.ci! Będę cię kochał, póki żyję! Dzi.! Jutro! Każdego dnia!
Zawsze!

KOBIETA (wpatruje się w niego przez dłuższš chwilę. Z mieszaninš obawy i zdumienia
w głosie) Naprawdę?
Mężczyzna u.miecha się skrycie sam do siebie.
.wiatła gasnš.

TONY PEREZ

125

SCENA

S c e n a 3
Zjazd do Baliuag
Przejażdżka
(furios o)

Mężczyzna siedzi za kierownicš. Wkłada czapkę i ciemne okulary.
Kobieta siedzi obok Mężczyzny. Zawišzuje chustkę na głowie i wkłada ciemne
okulary.

KOBIETA (krzyczy) Nienawidzę, kiedy mi

przerywasz, jak do ciebie mówię, żeby

wtršcić swoje trzy grosze.!

Widzisz? Znowu zaczynasz! Chciałam ci co.
powiedzieć, ale przerwałe. mi w .rodku zda
nia! Wszystko, co powiem, wlatuje ci jednym
uchem, a wylatuje drugim! Głupi zwierzak!

Ty! Ty jeste. niedouczony! Ty. tępaku!

Ptasi móżdżek!

Piękne dzięki! Przeklęty dziad!

Ty synu ladacznicy!

Bydlak! Sukinsyn! Ograniczony tępak i skur
wysyn do trzeciej potęgi! Nienawidzę cię!

Nie tylko nienawidzę. ja tobš gardzę!

Więcej niż gardzę. brzydzę się ciebie!

Gdybym miała karabin maszynowy, zaraz
położyłabym cię trupem!

Napcham ci do gęby tyle granatów, ile się
tylko zmie.ci. a to wiele powiedziane!

Tylko to jedno potrafisz. obrażać mnie.
wymy.lać ohydne słowa, przeklinać, draż
nić tym swoim irytujšcym tonem, doku
czać, zachowywać się po chamsku i obra
żać mnie ponad ludzkš wytrzymało.ć!
Sama nie wiem, jak ja to wszystko wytrzy
muję, bo szczerze mówišc, nie znoszę być

MĘŻCZYZNA (krzyczy) Och, zamknij się,
głupia babo! Nie obchodzi mnie, co mó
wisz, choćby ci się wydawało, że mówisz
okropnie ważne rzeczy!

Ple, ple, ple, gadasz, byle gadać. przypo
minasz zdartš płytę! Jedno, co potrafisz, to
gadać! Kto tu jest głupi? Sama jeste. głu
pia! Niedouczona debilka!

Idiotka!

Wywłoka! Przeklęta baba!

Podwójnie przeklęta! Potrójnie! Przeklęta
do ósmej potęgi!

To ty jeste. córkš ladacznicy! I wnuczkš!
Suka! Brudna suka!

To .wietnie się składa, bo ja też cię niena
widzę!

Ja też tobš gardzę!

Ja też się ciebie brzydzę!

A spróbuj! Rozpętam przeciw tobie wojnę
.wiatowš! Wysadzę ci gębę dynamitem!

A ja wsadzę ci do pyska bombę atomowš!
Obleję napalmem! Posiekam na kawałki
i rzucę psom. tyle że żaden pies cię nie
ruszy, bo. zżyga się na sam twój widok.
Jeste. jednš .mierdzšcš kupš gnoju!

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

126

FILIPIŃSKA

SCENA

z tobš! Nie znoszę, kiedy jeste. w pobliżu!
W ogóle cię nie znoszę! Na twój widok
wszystko się we mnie burzy! Najchętniej
zostałabym w domu. gdyby. się nie upie
rał przy odgrywaniu tych. komedii.
żeby pokazać sšsiadom, że stać nas na
weekendowe przejażdżki dla odprężenia!
Ale prawda jest taka, że nie jestem w sta
nie, powtarzam, nie jestem w stanie odprę
żyć się przy tobie! Nikt przy zdrowych
zmysłach nie mógłby się przy tobie zrelak
sować!

Ty potworze, to ja każę cię aresztować.
niech tylko się zjawiš, ty potworze!

Ty troglodyto!

Ty wilkołaku!

Ty kretynie!

Ty zombi!

Ty przygłupie!

Och, przestań. czy musisz wymieniać po
imieniu wszystkich swoich krewnych?

Sam się zamknij! Gdyby. miał choć trochę
rozumu, dawno by. zauważył, że nie mogę
się zamknšć, bo ty nie chcesz się zamknšć!

Sam się zamknij, kanalio!

Kutas!

Dupojebak!

A ty, ty jeste. oble.nym saryrem! Ty cipoli
zaczu! Palcojebaku! Spermożerco! Sekso
holiku!

Wszystko, co mówisz o mnie, mogłaby. też
powiedzieć o sobie. Dobrze się bawisz, co?
O tak, wiem! Dostałaby. .wira, jakby. nie
miała na kogo zrzędzić! To twoja specjal
no.ć! Nic, tylko gderasz, zrzędzisz, w.cie
kasz się i wrzeszczysz, trzaskasz jadaczkš,
jak fryzjerskimi nożycami albo sekato
rem.! Wiesz, czemu wyjeżdżamy na każ
dy weekend? Bo muszę cię ukrywać przed
sšsiadami, tak, dlatego! Gdybym tego nie
robił, pewnie w każdš sobotę i niedzielę po
licja pukałaby do naszych drzwi. za za
kłócanie spokoju i porzšdku!

Kto tu jest potworem? To ty jeste. potwo
rem! Ziejšcym siarkš potworem!

Ty pokrako!

Ty jędzo!

Ty wampirzyco!

Ty prymitywie!

Megiera! Podła wied.ma! Narzeczona Dra
kuli! Ukochana Frankensteina! Ty przyby
szu z kosmosu! Dziwolšgu z innej planety!

Moich krewnych! Moich krewnych! Trud
no o lepszy dowód, że gadasz i gadasz byle
co, bez chwili zastanowienia! Na twoim
miejscu zamknšłbym się na kłódkę!

Och, zamknij się, zołzo!

Dziwka!

Szmata!

Nimfomanka!

Oto najlepszy przykład tego, co twoja rynsz
tokowa gęba potrafi wyprodukować! Jest

TONY PEREZ

127

SCENA

To ty masz gębę jak rynsztok, .mieciarzu!
Taki sam jak twój absolutnie rynsztokowy,
zdeprawowany mózg!

Twój absolutnie rynsztokowy, do cna cał
kowicie zdeprawowany mózg jest dziesięć
razy bardziej rynsztokowy i zdeprawowany
niż mój!

Akurat! Prawda jest taka, że nikt nie może
cię niczym zatruć, bo do twojego umysłu
nic nie dociera, tumanie!

Proszę bardzo! (otwiera drzwi po swojej
stronie i szybko wysiada)

Jak będę na warunkowym zwolnieniu za
dobre zachowanie, osobi.cie cię przejadę
tym samym samochodem!

ona tak rynsztokowa, że można by jš szoro
wać terpentynš, a i tak nic by to nie dało!

Sama masz zdeprawowany mózg!

Bardzo żałuję, ale to ty zaraz po .lubie za
truła. mnie tš truciznš!

Nazwała. mnie tumanem? (zatrzymuje sa
mochód) No to proszę, siadaj za kierowni
cš, spróbuj chociaż raz na co. się przydać!
Zobaczymy, kto tu jest tumanem! (otwiera
drzwi po swojej stronie i szybko wysiada)

Mam nadzieję, że pozabijasz, kogo się da,
i przez najbliższe sto lat nie wyjrzysz
z pudła.!

FILIPIŃSKA

Przejeżdżajšce samochody mijajš ich z gło.nym tršbieniem.

KOBIETA (krzyczy pod adresem mijajš
cych ich kierowców) Zjeżdżać, .winio
pasy! Do diabła z wami!
Siada po.piesznie za kierownicš i za
trzaskuje drzwi.

KOBIETA (włšcza silnik i rusza. Podnie
sionym tonem) No! Jeste. wreszcie za
dowolony, ty tumanie? A może jeszcze
czego. ci się zachciewa? Oto najlepszy
przykład, co. co się potrafi wydobyć
z tej twojej brudnej gęby. Tak obrzydli
wie brudnej, że szorowanie terpentynš
na nic by się zdało!

Pożrę cię, ty wstrętny robaku!

MĘŻCZYZNA (krzyczy pod adresem mi
jajšcych ich kierowców) Skurwysyny!
Niech was wszystkich jasny szlag trafi!

Siada po.piesznie na miejscu pasażera
i zatrzaskuje drzwi.

MĘŻCZYZNA (podniesionym tonem) A za
mknij się wreszcie, ty przygłupia babo!
Kretynka! Suka!

Znowu próbujesz być dowcipna? Lepiej by.
dała spokój, bo nic z tego nie będzie! Na
wet siedzšc za kierownicš gulgoczesz jak
indyk. gul, gul, gul! Masz za mało rozu
mu, żeby powiedzieć co. do rzeczy!

Sama jeste. indyczym łajnem!

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

128

FILIPIŃSKA

SCENA

A ty nędznym jednokomórkowcem!

A ty trumiennš larwš!

A na ciebie nie poleci żadna kobieta przy zdro
wych zmysłach i sam dobrze o tym wiesz!

A ty .mierdzšcym .mieciem!

(równocze.nie) To dlaczego błagałe. na
klęczkach, żebym za ciebie wyszła, skoro
jestem według ciebie taka brzydka? Ha? Od
dawna zamierzałam ci powiedzieć, że wy
szłam za ciebie z czystej lito.ci! Bo żadna
inna kobieta nigdy nie poszłaby z tobš na
randkę! I to był mój straszny błšd! Wielkie
życiowe potknięcie! Pomyłka! Za którš
przyjdzie mi teraz płacić do końca życia!

Ja podpierałam .cianę, też co.! Gdybym
wiedziała, co mnie czeka. z tobš. z naj
większš rado.ciš zostałabym starš pannš!

Co? Byłby. w rozpaczy, gdybym za ciebie
nie wyszła!

Wcale nie! To teraz jestem w rozpaczy!

Mogłam równie dobrze wyj.ć za jakiego.
mongoloida!

I ty! Ty jeste. odrażajšcy! Obsceniczny
i wulgarny!

Ty małpi wypierdku, to ty nie masz wsty
du! Nie wiem, co bym dała, żeby jeszcze
raz zaczšć życie bez ciebie!

Najpierw zrobiłabym wszystko, co możli
we, żeby nigdy cię nie spotkać. ani niko
go, kto by ciebie przypominał! A gdybym

A ty wirusem AIDS!

Jeste. taka brzydka, że żaden mężczyzna
przy zdrowych zmysłach nigdy by na cie
bie nie poleciał!

Jeste. .mierdzšcym kubłem na .mieci!

(równocze.nie) Co ty powiesz? To dlacze
go tak bardzo chciała. się za mnie wydać?

Hola! Tak, to prawda, zaczšłem się z tobš
umawiać. z dobrego serca. z czystej li
to.ci dla ludzkiego nieszczę.cia. bo nikt
inny nawet by na ciebie nie spojrzał! No
i ładnie na tym wyszedłem. bo tak się
mnie uczepiła., że ani rusz nie mogłem się
wyrwać! I mam teraz za swoje. siedzę
uwięziony w klatce z królowš podpierajš
cych .ciany na szkolnych balach!

Trzeba mi było zostać kawalerem!

A ty dopiero by. rozpaczała!

Może wtedy byłem zdesperowany, ale na
pewno nie tak, jak teraz! Równie dobrze
mogłem się ożenić z ulicznym megafonem!

Jeste. nie do wytrzymania! Jeste. odra
żajšca!

Nie masz cienia wstydu!

Gdybym miał zaczšć życie od nowa, nie
spojrzałbym na ciebie nawet gdyby. była
jedynš kobietš na ziemi!

A nawet ostatniš żyjšcš osobš! Gdyby.my
byli w raju, ja byłbym Adamem, a ty Ewš,

TONY PEREZ

129

SCENA

cię jednak przypadkiem spotkała, zrobiła
bym wszystko, co możliwe, żeby. ożenił
się z kimkolwiek innym, byle nie ze mnš!
A potem.

To nie było w raju, ty odmóżdżona jarzy
no, tylko w bajce o .nieżce i siedmiu kra
snoludkach! Gdyby.my się spotkali w baj
ce o .nieżce, w której ja byłabym .nieżkš,
a ty Królewiczem, z dwojga złego wolała
bym się przespać z Głuptaskiem!

Twój ojciec był krokodylem!

Twój ojciec zarabiał na życie jako drobny
kieszonkowiec!

Twój ojciec był takim nędzarzem, że miał
tylko dwie pary skarpet. jednš parę za
kładał w poniedziałki, .rody i pištki, a dru
gš we wtorki, czwartki i soboty. W niedzielę
chodził bez skarpetek, bo to był dzień pra
nia skarpetek. A kiedy mu się podarły, za
miast je wyrzucić, starymi skarpetami czy
.cił sobie okulary i sztucznš szczękę!

Owszem, jest! Ty!

(przedrze.nia go) Owszem, jest.! Ty.!

wolałbym się kochać z wężem niż z tobš!
Uciekłbym od ciebie z Ogrodów Edenu
i złożył .lub czysto.ci! Zostałbym księ
dzem, zakonnikiem, pustelnikiem! Bo ina
czej chyba bym zwariował, dostał obłędu,
zaczšł mordować ludzi tym twoim zatru
tym jabłkiem, a na koniec otrułbym ciebie!

Mam to w nosie! Gdyby.my byli w opo
wiadaniu o Piotrusiu Panie, wolałbym się
przespać z krokodylem niż z tobš!

A twoja matka samicš aligatora!

A twoja matka gotowała psie mięso na
obiad!

No nie! Czy jest na .wiecie jedna osoba,
odpowiadajšca takiemu opisowi?

(przedrze.nia jš) Owszem, jest! Ty!

FILIPIŃSKA

Na chwilę zapada milczenie.

KOBIETA Chcesz wiedzieć?
Naprawdę chcesz wiedzieć?
(namy.la się. Po chwili) Nie powiem!

Zrzędzę. bo jestem wstrętna i zło.liwa!

Pewnie że bym się w.ciekała! Nikogo nigdy
nie słuchasz, słuchasz tylko tej swojej.
konkubiny!

MĘŻCZYZNA (hamujšc zło.ć) Dlaczego
jeste. taka wstrętna i zło.liwa?
Tak, pytam cię!

Tak! Naprawdę chcę wiedzieć!
To po co zrzędzisz, jeżeli nie chcesz nic po
wiedzieć?

Ale gdybym nie zareagował, to dopiero by.
się w.ciekała!

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

130

FILIPIŃSKA

SCENA

A tak, konkubiny! Utrzymanki! Kochanki!
Tej niszczycielki małżeństw, z którš masz
przygodę. swój burzliwy romans!

Nic nie powiedziałam. tak tylko przypad
kiem wspomniałam!

Czy mówiłam, że czego. się spodziewam?

No widzisz!

Wdarłam się do mieszkania tej rozpustni
cy nie raz, ale trzy razy, a ona za każdym
razem odgrywała rolę uci.nionej bohaterki
jakiego. taniego melodramatu! Ale i tak
nagadałam jej do słuchu, postawiłam się!
Powiedziałam jej, co o tym my.lę, a jakże,
ostrzegałam, rugałam! Jest tylko jeden spo
sób na takš dziwkę. trzeba jej ten swę
dzšcy tyłek nafaszerować kostkami lodu!

(równocze.nie) Zastanów się. dlaczego
wpadli.my w takie bagno! Co się z nami
dzieje? Dlaczego tak jest? Czy nigdy nie
przyszło ci do głowy, że przyczynš tego
wszystkiego może być. ona? My.lisz, że
byłabym taka, gdyby w naszym życiu nie
pojawiła się ta kobieta? Więc kto za to
wszystko odpowiada? Czyja to wina?

Odpowiedz!

Wszystko przez to, że nigdy mnie nie słu
chasz!

Zamknij się, durny dziadu!

Napadnę tę babę jeszcze trzy razy, a jak
będzie trzeba, wydrapię jej oczy!

Sama skręcę sobie kark, ty obrzydły wor
ku flaków.! Nie wolno ci jej bronić! Nie
masz prawa stawać po jej stronie!

Konkubiny?

(z ogniem w oczach) Ach, więc to tak.!
W końcu jednak powiedziała.!

I czego się teraz spodziewasz?

Nie.!

W takim razie nic ci do tego!

Chcesz wywołać skandal. tak ci na tym
zależy.? No, przyznaj się! Chciałaby.
zostać bohaterkš wielkiego spektaklu.
proszę bardzo, do dzieła, zrób z siebie wi
dowisko! Jeste. szalona! Doprowadzasz
ludzi do ostateczno.ci, a potem się dziwisz,
że wszyscy sš przeciwko tobie!

(równocze.nie) Spróbuj się zastanowić, jak
do tego doszło! Czy tobie naprawdę się wy
daje, że ta kobieta celowo zniszczyła nam
życie? Nigdy nie przyszło ci do głowy, że
spotykam się z niš, bo. bardzo jej pra
gnę. bo jestem z niš szczę.liwy. bo jest
mi .le we własnym domu? I kto jest temu
winien? Czyja to wina? Nigdy o tym nie
pomy.lała.?

Zamknij się, ty głupia babo!

A ty słuchasz, kiedy do ciebie mówię?

No proszę!

Dobrze, dobrze, już ona da sobie z tobš
radę, sama wydrapie ci oczy! A jak nie, to
osobi.cie skręcę ci kark, zołzo jedna!

TONY PEREZ

131

SCENA

Bo co?
Bo jeste. moim mężem i powiniene. być
po mojej stronie!

Nie mogę być po twojej stronie, kiedy wciš
gasz obcych w nasze sprawy! Najchętniej
sam skręciłbym ci kark! Bodaj by. zdechła!

Chcesz mojej .mierci?

Tak!
(szybko otwiera i przytrzymuje drzwi samo
chodu) Naprawdę tego chcesz?

A wyskakuj! No skacz. w.cibska babo!
Wreszcie się ode mnie odczepisz i nie bę
dziesz dłużej zatruwać mi życia! Wyska
kuj! Mam nadzieję, że roztrzaskasz sobie
głowę, połamiesz ko.ci i zginiesz na miej
scu! Chętnie pokryję koszty pogrzebu!
Nareszcie będę wolny!

(szybko zatrzaskuje drzwi samochodu)

Masz tupet, ty gruboskórny łapserdaku!
Co to! Wycofujesz się? Nie masz odwagi.
strach cię obleciał? No co? Boisz się
umrzeć?

(oczy jej płonš) Wła.nie że nie umrę! Nigdy
nie umrę!

Ani ja!
KOBIETA Zostanę z tobš. a ty ze mnš.
na zawsze.

.wiatła gasnš.

S c e n a 4

Zjazd do Meycauayan
Potyczka
(scherzo)

Mężczyzna siedzi za kierownicš. Zdejmuje kapelusz i ciemne okulary. Zdejmuje koszulę;
zostaje w kolorowym podkoszulku.
Kobieta siedzi obok Mężczyzny. Zdejmuje chustkę i ciemne okulary. Wkłada perukę
w loczki i przypina sobie wielkie plastikowe kolczyki. Zdejmuje bluzkę; zostaje w ko
lorowej sukience bez ramion.

Mężczyzna włšcza samochodowe radio stereo i słucha muzyki.
Kobieta zmienia stację.
Mężczyzna zmienia stację.
Kobieta zmienia stację.
Mężczyzna zmienia stację.
Kobieta zmienia stację.
Mężczyzna gwałtownie wyłšcza radio.
Przez chwilę nic się nie dzieje.
Kobieta gwałtownie włšcza radio.

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

132

FILIPIŃSKA

SCENA

Mężczyzna wyłšcza radio.
Kobieta włšcza radio.
Mężczyzna wyłšcza radio.
Kobieta włšcza radio.
Mężczyzna wyłšcza radio.
Kobieta włšcza radio.
Mężczyzna wyłšcza radio.
Kobieta włšcza radio.
Mężczyzna zerka ukradkiem na aparaturę stereo, żeby w odpowiednim momencie móc
jš wyłšczyć.
Kobieta uważnie go obserwuje.
Mężczyzna wycišga rękę, ale Kobieta jest szybsza . pierwsza wyłšcza radio. Z tryum
falnš minš opada na siedzenie.
Mężczyzna spoglšda na Kobietę.
Kobieta spoglšda na Mężczyznę.
Mężczyzna wykrzywia się.
Przez chwilę nic się nie dzieje.
Kobieta otwiera podręcznš torbę. Wyjmuje papierowš torebkę z suszonymi, solonymi
pestkami arbuza. Otwiera torebkę i zaczyna gry.ć pestki.
Mężczyzna zerka łakomie na torebkę z pestkami. Wycišga po nie rękę.
Kobieta cofa torebkę z pestkami na takš odległo.ć, żeby Mężczyzna nie mógł jej do
sięgnšć.
Mężczyzna wzdycha.
Kobieta dalej pogryza pestki.
Mężczyzna ponownie zerka łakomie na pestki. Wycišga rękę.
Kobieta cofa torebkę.
Mężczyzna wzdycha.
Kobieta dalej pogryza pestki.
Mężczyzna jeszcze raz wycišga rękę.
Kobieta cofa torebkę.
Mężczyzna znowu wzdycha.
Kobieta nie przestaje gry.ć pestek.
Mężczyzna kolejny raz wycišga rękę.
Kobieta kolejny raz cofa torebkę z pestkami.
Mężczyzna bierze głęboki oddech.
Kobieta nadal pogryza pestki.
Mężczyzna znowu wycišga rękę.
Kobieta cofa torebkę z pestkami.
Mężczyzna bierze głęboki oddech.
Kobieta nadal pogryza pestki.
Przez chwilę nic się nie dzieje.
Kobieta otwiera nagle podręcznš torbę. Wyjmuje z niej pomarańczę.
Mężczyzna niespokojnie zerka na pomarańczę.
Kobieta u.miecha się czule do pomarańczy.
Pomarańcza coraz bardziej przycišga wzrok Mężczyzny, który oblizuje się łakomie.
Kobieta powoli, ostentacyjnie obiera pomarańczę.
Mężczyzna wdycha z lubo.ciš zapach pomarańczy; oblizuje się; już ma wycišgnšć
rękę po owoc, kiedy.
Kobieta zaczyna rzucać w niego skórkami pomarańczy.
Mężczyzna jest zaskoczony; uchyla się przed spadajšcymi na niego skórkami.
Kobieta u.miecha się do obranej pomarańczy.

TONY PEREZ

133

SCENA

Mężczyzna zerka na pomarańczę; oblizuje się.
Kobieta oddziela ćwiartkę pomarańczy, rozgryza jš i wysysa z niej sok.
Mężczyzna przyglšda się temu nerwowo.
Kobieta spoglšda na napoczętš pomarańczę.
Mężczyzna też spoglšda na napoczętš pomarańczę. Wycišga rękę.
Kobieta cofa pomarańczę.
Mężczyzna zamiast pomarańczy, chwyta z rozpędu kolczyk w uchu Kobiety.
Kobieta silnym pacnięciem uwalnia się od jego ręki.
Mężczyzna cofa rękę i potrzšsa niš, krzywišc się z bólu.
Kobieta rzuca mu gniewne spojrzenie.
Mężczyzna jest poirytowany. Jeszcze raz wycišga rękę w stronę pomarańczy.
Kobieta też jest poirytowana. Nagle .ciska w dłoni napoczętš pomarańczę, oprysku
jšc go sokiem.
Mężczyzna wpada w panikę.
Kobieta nadal poirytowana, pryska mu sokiem w oczy.
Mężczyzna mruga powiekami, gdyż sok szczypie go w oczy.
Kobieta rzuca mu gniewne spojrzenie.
Mężczyzna obmacuje rękš deskę rozdzielczš.
Kobieta obserwuje go.
Mężczyzna otwiera schowek i wyjmuje pudełko chusteczek higienicznych.
Kobieta wyrywa mu pudełko z ręki i wyrzuca je przez okno.
Mężczyzna nadal mruga powiekami. Ma łzy w oczach.
Kobieta u.miecha się do siebie z wyra.nš uciechš.
Mężczyzna ociera sobie oczy brzeżkiem podkoszulka.
Kobieta z podniesionš głowš patrzy tryumfalnie wprost przed siebie.
Mężczyzna zachowuje spokój, z trudem tłumišc zło.ć.
Przez chwilę nic się nie dzieje.
Mężczyzna sięga rękš do lewej kieszeni spodni.
Kobieta zerka na niego.
Mężczyzna wyjmuje rękę z kieszeni. Sięga do prawej kieszeni spodni i wyjmuje cukierek.
Kobieta wykrzywia się.
Mężczyzna podnosi cukierek do oczu i oglšda go.
Kobieta wykrzywia się jeszcze bardziej.
Mężczyzna u.miecha się czule do swego cukierka.
Kobieta robi pogardliwš minę.
Mężczyzna powoli, ostentacyjnie odwija papierek i wkłada cukierek do ust. Delektuje
się nim.
Kobieta cała sztywnieje.
Mężczyzna ssie cukierek, mlaskajšc gło.no językiem.
Kobieta nie potrafi ukryć irytacji.
Mężczyzna nadal gło.no ssie cukierek.
Kobieta wstrzšsa się. .widruje go wzrokiem.
Mężczyzna ignoruje jš.
Kobieta nagle uderza go w plecy.
Mężczyzna krztusi się, cukierek wypada mu z ust.
Kobieta odwraca się od niego, podnosi głowę i z zadowolonš minš patrzy wprost
przed siebie.
Mężczyzna aż się trzęsie ze zło.ci.
Przez chwilę nic się nie dzieje.
Kobieta otwiera podręcznš torbę i wyjmuje z niej puderniczkę. Odwraca tylne luster
ko w swojš stronę i przypudrowuje twarz.

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

134

FILIPIŃSKA

SCENA

Mężczyzna niepewnie prowadzi samochód; przekręca lusterko z powrotem we wła.ci
wš stronę.
Kobieta znowu przekręca lusterko w swojš stronę i nadal pudruje twarz.
Mężczyzna ustawia lusterko w poprzednim położeniu.
Kobieta przekręca lusterko do siebie. Pudruje nos.
Mężczyzna zmienia położenie lusterka.
Kobieta i Mężczyzna walczš ze sobš o lusterko.
Mężczyzna chwyta Kobietę za rękę i mocno jš przytrzymuje.
Kobieta wyrywa rękę, potrzšsa niš, z obrzydzeniem wydyma wargi, starannie wycie
ra rękę.
Mężczyzna ze zło.ci zaciska zęby.
Kobieta spoglšda na niego spod oka.
Mężczyzna i Kobieta patrzš na siebie rozzłoszczeni.
Przez chwilę nic się nie dzieje.
Mężczyzna kręci się niespokojnie. Wpada na pomysł. Wyjmuje cygaro i zapałki. Zapa
la cygaro.
Kobieta niemieje. Zasłania sobie nos.
Mężczyzna zacišga się cygarem, wydmuchuje dym.
Kobieta wachluje się rękš, opędzajšc się od dymu.
Mężczyzna wydmuchuje kolejnš porcję dymu.
Kobieta denerwuje się.
Mężczyzna wydmuchuje kolejnš porcję dymu.
Kobieta jest coraz bardziej zdenerwowana. Otwiera schowek samochodowy i goršcz
kowo przeszukuje jego zawarto.ć. Wyjmuje od.wieżacz powietrza w aerozolu.
Mężczyzna nadal wydmuchuje dym z cygara.
Kobieta spryskuje od.wieżaczem powietrze wokół niego.
Mężczyzna dmucha w niš dymem.
Kobieta zaciska zęby. Rzuca mu w.ciekłe spojrzenie.
Mężczyzna jeszcze raz dmucha w niš dymem.
Kobieta podnosi rękę z aerozolem i kieruje strumień od.wieżacza wprost na Mężczyznę.
Mężczyzna wpada w popłoch. Bezskutecznie usiłuje zacišgnšć się mokrym cygarem,
które zgasło.
Kobieta wrzuca od.wieżacz z powrotem do schowka.
Mężczyzna wyrzuca cygaro.
Kobieta u.miecha się z błogim zadowoleniem.

MĘŻCZYZNA (patrzy na niš ze zło.ciš) Co cię ugryzło?
KOBIETA (patrzy na niego z w.ciekło.ciš) Ty dziwkarzu!
.wiatła gasnš.

S c e n a 5

Zjazd do Bigaa
Straceńcza jazda
(accelerando)

Mężczyzna siedzi za kierownicš. Wkłada eleganckš, bogato haftowanš bluzę tagalog.
Kobieta siedzi obok Mężczyzny. Zdejmuje perukę i kolczyki, starannie upina włosy.
Wkłada ozdobione kunsztownym haftem kimono.
Scena jest o.wietlona.
Cisza.
Słychać narastajšcy warkot nisko lecšcego samolotu.

TONY PEREZ

135

SCENA

Przez scenę przepływa cień samolotu.
Kobieta i Mężczyzna wykręcajšc szyje, .ledzš lot oddalajšcego się samolotu.
Warkot samolotu stopniowo cichnie i całkiem zanika.

MĘŻCZYZNA Co mówiła.? Zdaje mi się, że chciała. o co. zapytać, zanim nadleciał
samolot.
KOBIETA (kręci głowš) Już nie pamiętam. Uciekło mi z głowy, nie przypomnę sobie.
Pewnie nic ważnego.

Mężczyzna nuci refren .Lollipops and Roses..
KOBIETA (niezadowolona) Przestań. nie znoszę tego.
Mężczyzna przestaje nucić.

KOBIETA Nie znoszę, kiedy tak nucisz. Przypomina mi szemranie lodówki. Albo wody
w akwarium. Albo brzęczenie komarów. Przypomina mi samoloty.

Ponownie rozlega się warkot przelatujšcego samolotu.
KOBIETA (zatyka uszy) Cholerny samolot!
MĘŻCZYZNA Raczej cholerne samoloty!
KOBIETA Cholerne samoloty. (robi pauzę) Co to wła.ciwie jest, majš tu lšdowisko czy co?
MĘŻCZYZNA To samoloty bojowe z Clark. Rano nad centrum odbywały się pokazy

lotnicze. Pewnie po skończonych popisach wracajš do bazy.
KOBIETA Skšd to wiesz?
MĘŻCZYZNA Rano, przed wyjazdem, przejrzałem gazetę.
KOBIETA C z y t a ł e . gazetę? Znalazłe. czas, żeby usiš.ć i przeczytać gazetę?
MĘŻCZYZNA A co?
KOBIETA Nie miałe. przed jazdš nic lepszego do roboty, tylko czytać gazetę?
MĘŻCZYZNA (wzrusza ramionami) Lubię wiedzieć, co się dzieje na .wiecie. Francuscy

lekarze zapowiadajš, że jeszcze przed końcem tego wieku znajdš lekarstwo na raka.
Wymy.lš szczepionkę, która całkowicie zlikwiduje raka, tak jak kiedy. wyelimino
wała gro.bę gru.licy. Życie faktycznie posuwa się naprzód. A co ty robiła. dzisiaj
rano?

KOBIETA Szykowałam się.
MĘŻCZYZNA To mogło ci zajšć cały dzień.
KOBIETA Nie mogło. Nie tym razem.
MĘŻCZYZNA I to wszystko, co robiła. rano. przed jazdš?
KOBIETA Mieli.my się przyszykować. Taki był ostatni punkt na li.cie.
MĘŻCZYZNA No więc mamy to za sobš. Przyszykowałem się najlepiej, jak mogłem.

(robi pauzę) A gdzie ona jest?
KOBIETA Co?
MĘŻCZYZNA No, ta lista.
KOBIETA Ach, zostawiłam jš w domu. Razem ze wszystkim. Z listami i całš resztš.
MĘŻCZYZNA Aha. Będš mieli kompletnš historię. Od pierwszej chwili. aż do ostat

niego punktu na li.cie.
KOBIETA Kimkolwiek sš, a raczej będš.
MĘŻCZYZNA Harry Gomez wie, bo go prosiłem, żeby przyszedł o dziesištej i wzišł ze

sobš kamerę wideo. A ty zawiadomiła. Myrę, państwa Isidrosów, swojš siostrę, tę,

która pisuje do tego tygodnika, no i najbliższych sšsiadów.
KOBIETA A ty kazałe. przyj.ć j e j.
MĘŻCZYZNA Tak. poprosiłem, żeby przyszła.
KOBIETA (jakby do siebie) Zapowiedziałam wszystkim, że poddajemy się rytuałowi

przej.cia.
MĘŻCZYZNA Niech sobie sami dopowiedzš resztę...
KOBIETA Ustalili.my, że lista ma mieć siedem punktów, po jednym za każdy rok nasze

go małżeństwa, za każdy przeklęty rok, który spędziłe. z tš. z niš. ale ty wcišż

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

136

FILIPIŃSKA

SCENA

dodawałe. nowe punkty, jeszcze jeden i jeszcze jeden, jakby ta przeklęta lista. nie
miała się nigdy skończyć! (milknie na chwilę) Jakby. chciał, żeby jazda w ogóle nie
miała nastšpić.

MĘŻCZYZNA Nieprawda. Jeste.my w drodze. Jazda już trwa. Jedziemy, oboje jeste.my
gotowi. Chwila nadeszła. Nic nie może już tego zmienić.
Chwila milczenia.

KOBIETA (z nutš niepewno.ci w głosie) My.lisz, że przyjadš?

MĘŻCZYZNA My.lę, że tak. W każdym razie zaprosili.my tylko tych, po których można
się spodziewać, że nie zawiodš.

KOBIETA Chodzi mi o to, czy przyjadš. po nas?

MĘŻCZYZNA (zastanawia się) Harry chyba tak. Twoja siostra też.

KOBIETA My.lę, że ona na pewno.
Przelatuje następny samolot.

KOBIETA (zirytowana) Ach, te okropne samoloty!

MĘŻCZYZNA Tak cię denerwujš?

KOBIETA Mam przez nie wrażenie, że nad naszymi głowami kršżš. sępy. wypatru
jšce padliny. Pary. trupów na ziemi. Takie mam uczucie.

MĘŻCZYZNA To. nienormalne!

KOBIETA Tak, wiem. (robi pauzę) A czy my sami jeste.my normalni? (robi pauzę) Mia-
ło być idealnie. Doskonale dobrane małżeństwo. Wszystko nas łšczyło . to samo
.rodowisko, ten sam zawód, podobne zarobki. Mieli.my nawet identyczny współ
czynnik inteligencji. Stanowili.my idealnie dobranš parę. Mieli.my osišgnšć dosko
nało.ć, wszyscy tego po nas oczekiwali.

MĘŻCZYZNA To było zbyt piękne, żeby mogło być prawdš.

KOBIETA Ale ty wszystko zniszczyłe..

MĘŻCZYZNA Tak, to moja wina.

KOBIETA Nie. W gruncie rzeczy moja. Mogłam była przewidzieć.

MĘŻCZYZNA Więc nasza wspólna.

KOBIETA Albo niczyja. (patrzy wprost przed siebie)

MĘŻCZYZNA (łagodnie) Jakie to ma teraz znaczenie?

KOBIETA Pewnie żadne. To tylko. przez te samoloty. Przerażajš mnie. Tak czy inaczej
jeste.my przygotowani. Jedziemy. Przez te samoloty popsułam sobie makijaż.
zaczęły latać i. zapomniałam, co robię. (oddycha głęboko) Wyobrażałam sobie, że
będzie tak pięknie. tak pogodnie. tak spokojnie. (jakby czym. zaskoczona) Co ja
wygaduję? O czym p o w i n n a m teraz mówić? Popatrz, nie pomy.leli.my o tym.
Co należy sobie powiedzieć. kiedy nie ma już nic więcej do powiedzenia? Czy
byli.my kiedy. w podobnej sytuacji?

MĘŻCZYZNA Oczywi.cie że tak. Ale milczeli.my.

Milczenie.

KOBIETA Nie zniosę tego.

MĘŻCZYZNA Spokojnie. Powiedz sobie: my.l przed uczuciem.

KOBIETA My.l przed uczuciem. Tak.

MĘŻCZYZNA To ci pomoże doj.ć do ładu ze sobš.

KOBIETA Tak. Tak. Tak. Wła.nie tak. (głęboko oddycha) Najważniejsza. najważniej
sza. jest metoda. Bez metody wszystko się rozsypuje. Najpierw w małżeństwie. Potem
w społeczeństwie. Na koniec . w .wiecie. .wiat musi dšżyć do. doskonało.ci!
Mówiłam o tym na wykładach. Ty mówiłe. o tym na wykładach. Oboje stosowali
.my tę zasadę w życiu. I wszyscy nam wierzyli. nie, nie nam. wierzyli w nas!
Metoda. od pierwszej do ostatniej chwili. W małżeństwie. W pracy. W życiu. We
wszystkim bez wyjštku. Prymat my.li nad uczuciem. Czysta logika. Problem . anali
za problemu . rozwišzanie. Oto klucz do idealnego .wiata! Problemem jest o n a.

TONY PEREZ

137

SCENA

MĘŻCZYZNA Problemem jest o n a.
KOBIETA Problemem jest o n a.
MĘŻCZYZNA Cofam to, co powiedziałem. Problemem była ona.
KOBIETA Jest nim nadal . dopóki nie wybije dziesišta, do końca jazdy.

Nad ich głowami przelatuje jeszcze jeden samolot.
KOBIETA (zamyka oczy) Analiza problemu. A: t o nie powinno było się wydarzyć.

B: t o się wydarzyło. C: t o nie mogłoby się wydarzyć, gdyby.my byli dosko
n a l i. D: t o się wydarzyło, ponieważ nie jeste.my doskonal i. Wniosek: gdyby
nas nie było, t o nigdy by się nie wydarzyło. Rozwišzanie, jedno z wielu, w sumie
zadowalajšce obie strony: z szeregów ludzko.ci należy wyeliminować parę ludzi, która
nie dorosła do ideału.
MĘŻCZYZNA Kierunek . na północ. Bo wszystko kieruje nas w tamtš stronę.

KOBIETA Bo tam znajduje się miejsce, które uznali.my za najlepsze. Zabawny był ten
nasz pierwszy rekonesans. Całkiem jakby.my szukali. odpowiedniego domu. Poznam
to miejsce z daleka . wielki most z żelaznš balustradš i opuszczony plac budowy.

W górze przelatuje kolejny samolot.

KOBIETA Chyba widzę już most.
MĘŻCZYZNA Godzina się zgadza?
KOBIETA Zbliża się dziesišta.
MĘŻCZYZNA Ostatni pocałunek?
KOBIETA O, tak!

Mężczyzna i Kobieta całujš się.

MĘŻCZYZNA Jeszcze raz?
KOBIETA Tak!

Mężczyzna i Kobieta całujš się jeszcze dwa razy.

MĘŻCZYZNA Kocham cię.
KOBIETA Ja też cię kocham.
MĘŻCZYZNA We. mnie za rękę. (wycišga do Kobiety prawš rękę)

Kobieta ujmuje dłoń Mężczyzny obiema rękami i przyciska jš do policzka.

Słychać daleki warkot przelatujšcego samolotu.
KOBIETA (ze łzami w oczach) Przypomniałam sobie.
MĘŻCZYZNA O co chciała. zapytać? Mów!
KOBIETA To nie było pytanie.
MĘŻCZYZNA Mów!
KOBIETA Chciałam powiedzieć, że ci wybaczam!
MĘŻCZYZNA Żegnaj. najdroższa!
KOBIETA Żegnaj. najdroższy!

Mężczyzna szybko zmienia bieg i dodaje gazu.
Kobieta powoli zamyka oczy.
Mężczyzna gwałtownie skręca kierownicę.
.wiatła gasnš, a zaraz potem słychać huk zderzenia. Podobne do wrzasku sępów wy
cie policyjnych syren nasila się, po czym cichnie.

S c e n a 6

Zjazd do Bocaue
Nauka jazdy
(con brio)

Kobieta siedzi za kierownicš. Ma na sobie długi jedwabny szal.
Mężczyzna siedzi obok Kobiety. Ma na sobie eleganckš sportowš marynarkę.

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

138

FILIPIŃSKA

SCENA

Kobieta jest podniecona tym, że prowadzi samochod. Ręce jej drżš.
Mężczyzna obejmuje plecy Kobiety ramieniem i kieruje jej rękami. W odpowiednich
momentach przytrzymuje kierownicę albo d.wignię biegów.

KOBIETA (wysokim, przenikliwym głosem) Popsie, jak sobie radzę? Dobrze mi idzie?

MĘŻCZYZNA (czule) Doskonale, Momsie.

KOBIETA Popsie, czy dobrze trzymam ręce?

MĘŻCZYZNA Bardzo dobrze, Momsie.

KOBIETA Czy dobrze siedzę? Dobrze trzymam głowę?

MĘŻCZYZNA Bardzo dobrze, Momsie, bardzo dobrze.

KOBIETA Popsie. to siedzenie jest za niskie. Wolałabym, żeby było ociupinkę wyższe.
Nie widzę drogi.

MĘŻCZYZNA Nic nie szkodzi, Momsie, wszystko jest w porzšdku. Przywykniesz do tego.

KOBIETA (chichocze, nagle traci orientację) Och.! Och.! Och.!

MĘŻCZYZNA (traci na moment panowanie nad sobš) Sprzęgło, Momsie! Sprzęgło!

KOBIETA Jakie sprzęgło? Gdzie to jest? Popsie, gdzie jest sprzęgło?

MĘŻCZYZNA (wskazuje na podłogę) Na dole, Momsie, masz je pod nogami!

KOBIETA Ach! (wciska sprzęgło)

MĘŻCZYZNA Teraz trzeci bieg, Momsie, trzeci bieg! (przykrywa jej rękę swojš i poma

ga włšczyć trzeci bieg)
KOBIETA Och! Och! (podskakuje na siedzeniu, chichocze)

Mężczyzna .mieje się.

KOBIETA (podekscytowana) Popsie, dobrze się spisałam?

MĘŻCZYZNA Znakomicie! (całuje jš w policzek)

KOBIETA (chichocze) Och! Och! Wiesz co, Popsie, nie przypuszczałam, że prowadze
nie to taki odjazd! (uszczę.liwiona) Jest super! (chichocze)
Z gło.nym tršbieniem wyprzedza ich inny samochód.

KOBIETA Och! Och!
MĘŻCZYZNA Spokojnie, Momsie. Pierwsza rzecz, jakiej musisz się nauczyć, kiedy
siedzisz za kierownicš, to nie tracić pewno.ci siebie. reszta przyjdzie sama.!

Kobieta chichocze.

MĘŻCZYZNA Nie dawaj po sobie poznać, że dopiero zaczynasz. Zachowuj się tak, jak
by. była do.wiadczonym kierowcš.
Kobieta jest podekscytowana; chichocze.

MĘŻCZYZNA A teraz. sprzęgło.
KOBIETA Sprzęgło, wiem! Popsie, wiem! (wciska sprzęgło)
MĘŻCZYZNA Dobrze, a teraz czwarty bieg.
KOBIETA (szuka czwartego biegu) Gdzie on jest?

Mężczyzna bierze jš za rękę i pomaga jej przej.ć na czwarty bieg.

Kobieta chichocze nieco gło.niej.

MĘŻCZYZNA Po czwartym biegu jedynka, pamiętasz?

Kobieta znowu chichocze.
MĘŻCZYZNA Och, Momsie! (ponownie całuje jš w policzek)
KOBIETA (wcišż podekscytowana) Jest super. super! (wybucha chichotem; po chwili

robi się markotna) Popsie.
MĘŻCZYZNA Co takiego, Momsie?
KOBIETA (smętnie) Wiesz co, Popsie. jestem ociupinkę zmęczona.
MĘŻCZYZNA Jasne, je.li chcesz, możemy się przesiš.ć. Sprzęgło.
KOBIETA (wciska sprzęgło) Sprzęgło, wiem! (chichocze) Wiem, Popsie, gdzie jest sprzę

gło! (chichocze)

TONY PEREZ

139

SCENA

MĘŻCZYZNA A teraz ostrożnie naci.nij hamulec.
KOBIETA Co nacisnšć, Popsie, co mam nacisnšć?
MĘŻCZYZNA Pedał hamulca, delikatnie!

Kobieta szuka po omacku rękš.

MĘŻCZYZNA Nie ten! To ręczny hamulec! Ten pod stopš!
KOBIETA Pod stopš?
MĘŻCZYZNA Tak, masz go pod stopš. Szybko!
KOBIETA Ależ, Popsie, ja trzymam stopę na pedale sprzęgła.
MĘŻCZYZNA Nie tę, drugš!
KOBIETA Jednš i drugš?
MĘŻCZYZNA Nie, tę drugš!
KOBIETA Razem, jednš i drugš?
MĘŻCZYZNA Nie, tylko jednš!
KOBIETA Ale ja mam obie stopy na pedałach!
MĘŻCZYZNA Tak. Jednš na pedale sprzęgła, drugš na hamulcu!
KOBIETA (naciska stopš hamulec) Tak dobrze?
MĘŻCZYZNA Tak, to.

Samochód zaczyna nagle podrygiwać.
KOBIETA (podryguje) Och!
Mężczyzna podryguje; jest zaniepokojony.
KOBIETA (podryguje) Och! Popsie! Och! Och!
Mężczyzna podrygujšc, chwyta to kierownicę, to d.wignię biegów. Nie wie, co robić.
KOBIETA (podryguje) Popsie! Popsie, co się dzieje? Popsie! Popsie! To jakie. trzęsienie
ziemi!
MĘŻCZYZNA Pu.ć to!

Kobieta wypuszcza z ręki d.wignię biegów.
MĘŻCZYZNA (podrygujšc) Pu.ć kierownicę!

Kobieta podrygujšc, wypuszcza z ršk kierownicę i przywiera do jego kolana.
MĘŻCZYZNA (podrygujšc). Noga. zdejmij nogę!
KOBIETA (podrygujšc) Którš?
MĘŻCZYZNA (podrygujšc) Obie!
KOBIETA (podrygujšc) Obie nogi?
MĘŻCZYZNA (podrygujšc) Tak! Obie!
KOBIETA (podrygujšc) Mam zdjšć obie nogi? Jednš i drugš?
MĘŻCZYZNA (podrygujšc) Tak!
KOBIETA (podrygujšc) Jednocze.nie?
MĘŻCZYZNA (podrygujšc) Zabierz nogi!

Kobieta wcišż podrygujšc, zdejmuje stopy z hamulca i pedału sprzęgła.
Samochód w jednej sekundzie przestaje podrygiwać.
Kobieta przestaje podrygiwać.
Mężczyzna przestaje podrygiwać.
Kobieta wybucha .miechem.
Mężczyzna dyszšc ze zmęczenia, spoglšda na Kobietę.

KOBIETA (.miech zamiera jej na ustach) Popsie, co ci jest?
MĘŻCZYZNA Och, Momsie, od samego patrzenia na ciebie poczułem się zmęczony..
Przesišd. się tutaj, teraz ja będę prowadził.

Kobieta chichoczšc, przenosi się nad nim na siedzenie pasażera.

Mężczyzna przesuwa się na miejsce kierowcy. Chwyta jš za siedzenie.
KOBIETA (chichocze) Oj, Popsie, ale z ciebie figlarz! (d.ga go palcem w żebra)
MĘŻCZYZNA (lekko podskakuje) Au!

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

140

FILIPIŃSKA

SCENA

KOBIETA Co ci jest, Popsie? (ponownie d.ga go palcem w żebra)
MĘŻCZYZNA (podskakuje, uchyla się) Au! Au!

Kobieta znowu d.ga go palcem w żebra.
MĘŻCZYZNA (wije się) Au! Momsie! Au!
KOBIETA Co takiego, Popsie, boli cię?
MĘŻCZYZNA (zasłania się rękš) Łaskoczesz mnie!
KOBIETA (chichocze) Oj Popsie, żarty sobie robisz czy co? Jak nie boli, to dlaczego

krzyczysz .Au.? (próbuje go znowu d.gnšć palcem w żebra, ale.)
Mężczyzna odskakuje z wrzaskiem.

KOBIETA Nie krzyczy się .Au., kiedy co. cię łaskocze, Popsie. Kiedy co. cię łaskocze,
powiniene. się .miać. (wysuwa w jego kierunku palec)
Mężczyzna skręca się i krzyczy.

KOBIETA Powiedz, Popsie, czy nie mam racji?

Mężczyzna skręca się, wydajšc z siebie histeryczny okrzyk.
KOBIETA O tak. (łaskocze go)
Mężczyzna krzyczy, .mieje się, piszczy, .mieje się.

KOBIETA .Au. należy krzyczeć, kiedy co. cię boli, a kiedy cię łaskocze, powiniene. się
.miać!

Mężczyzna .mieje się i piszczy na przemian.

KOBIETA No jak, Popsie, masz już dosyć?
MĘŻCZYZNA Dosyć! Dosyć!
KOBIETA Na pewno masz dosyć?
MĘŻCZYZNA Dosyć! (wrzeszczy) Do.ć!

Kobieta przestaje go łaskotać.
Mężczyzna ciężko sapie.
Kobieta chichocze.

MĘŻCZYZNA No to jak, jedziemy czy dalej będziemy się łaskotać?

KOBIETA (chichoczšc) Jedziemy!
Mężczyzna poprawia na sobie marynarkę, po czym włšcza silnik.
Kobieta sięga nagle rękš do kieszeni jego marynarki.
Mężczyzna odskakuje z histerycznym wrzaskiem, zasłaniajšc się rękami.

KOBIETA O co chodzi, Popsie? Czy co. się stało? Co ci jest, Popsie?
MĘŻCZYZNA Powiedziałem, dosyć! Miało być dosyć!
KOBIETA Ależ Popsie! Ja tylko chciałam pożyczyć od ciebie grzebień.
MĘŻCZYZNA (głęboko wcišga powietrze i powoli się uspokaja; sięga do kieszeni ma

rynarki, wyjmuje zielony grzebień i podaje go Kobiecie) Proszę.
KOBIETA (chichocze, przeczesuje włosy) Och, Popsie.
Mężczyzna ponownie włšcza silnik.
KOBIETA (chichocze) Ale była zabawa, Popsie! (chichocze) Było super! Powiedz, Po

psie, czy kupisz mi samochód, jak nauczę się prowadzić?
MĘŻCZYZNA Oczywi.cie.
KOBIETA Obiecujesz? Popsie, obiecujesz? Chciałabym, żeby mój samochód był różo

wy, z różowymi siedzeniami i całym mnóstwem różowych ozdóbek! (chichocze) I z ró

żowym telefonem! I różowym telewizorem! I różowš lodówkš!
MĘŻCZYZNA Będzie, jaki tylko zechcesz, Momsie!
KOBIETA A kiedy poczuję się zmęczona prowadzeniem, zaparkuję mój nowy różo

wy samochód na poboczu, odsunę różowe siedzenie, położę się na różowych po
duszkach z mnóstwem różowych ozdóbek. i będę odpoczywać jak księżniczka!
(chichocze) Włšczę różowy telewizor i obejrzę wszystkie najfajniejsze programy,
a potem otworzę różowš lodówkę i będę je.ć lody! Lody też będš dopasowane

TONY PEREZ

141

SCENA

kolorem do całej reszty. Popsie, wiesz, jaki kolor będš miały lody? Wiesz, jakiego
będš koloru? Lody będš. różowe, Popsie! (chichocze) Obdzwonię z mojego ró
żowego telefonu wszystkie przyjaciółki, a one pozieleniejš i poróżowiejš z za
zdro.ci!

MĘŻCZYZNA Dzielna dziewczynka, perlšca się jak bšbelki w kieliszku szampana!
Chciałbym, Momsie, żeby. zawsze była taka. szczę.liwa. Bardzo mi przykro, kiedy
jeste. smutna albo nadšsana.

KOBIETA Och, Popsie! Czy ja się kiedykolwiek dšsam albo smucę? Pamiętasz, żebym
kiedykolwiek była smutna albo nadšsana?

MĘŻCZYZNA (po namy.le) Noo. nie, Momsie, nie przypominam sobie.

KOBIETA (chichocze) A widzisz? Nigdy. Bo jestem twojš dzielnš dziewczynkš, perlšca
się jak bšbelki w kieliszku szampana. Jestem zawsze szczę.liwa, Popsie! Ty i ja.
jeste.my zawsze szczę.liwi!
Mężczyzna .mieje się.

KOBIETA (.mieje się) Czy nie jest tak, Popsie?

MĘŻCZYZNA (.mieje się) Ależ tak, Momsie! Tak!

KOBIETA (.mieje się) Oboje jeste.my szczę.liwi i nie mamy do siebie pretensji, prawda
Popsie?

MĘŻCZYZNA (.mieje się) Tak, Momsie!

KOBIETA (.mieje się) Nie mam racji, Popsie?

MĘŻCZYZNA (.mieje się) Tak, Momsie, masz całkowitš rację!

KOBIETA (.mieje się) Żadnych dšsów, żadnych pretensji ani problemów! (.mieje się
jeszcze gło.niej)
Mężczyzna .mieje się jeszcze gło.niej.

KOBIETA Momsie jest zawsze szczę.liwa! Popsie jest zawsze szczę.liwy! Momsie i Po
psie sš zawsze szczę.liwi! (gło.no się .mieje)

MĘŻCZYZNA Momsie i Popsie muszš być zawsze szczę.liwi! (gło.no się .mieje)

KOBIETA Zawsze i przez cały czas! (gło.no się .mieje)

Mężczyzna .mieje się jeszcze gło.niej.
KOBIETA (.mieje się jeszcze gło.niej) W każdej chwili! Tak jak wtedy, kiedy. przyła

pałam cię na goršcym uczynku!

MĘŻCZYZNA (gło.no się .mieje) Mnie?

KOBIETA (gło.no się .mieje) Tak. ciebie!

MĘŻCZYZNA (gło.no się .mieje) Momsie, mnie?

KOBIETA (gło.no się .mieje) Tak, Popsie. ciebie!

MĘŻCZYZNA (gło.no się .mieje) Przyłapała. mnie na goršcym uczynku?

KOBIETA (gło.no się .mieje) Tak, Popsie, przyłapałam cię na goršcym uczynku!

MĘŻCZYZNA (gło.no się .mieje) Jak to, Momsie, przyłapała. mnie na goršcym uczynku?

KOBIETA (gło.no się .mieje) Tak, Popsie, przyłapałam cię na goršcym uczynku!

MĘŻCZYZNA (gło.no się .mieje) Ale o czym ty mówisz, Momsie? (.mieje się) Co ja
takiego robiłem? No, powiedz, co?

KOBIETA (gło.no się .mieje) Przyłapałam cię. (gło.no się .mieje) Przyłapałam
cię. (gło.no się .mieje) Przyłapałam cię. (gło.no się .mieje) jak zabawiałe. się
w koci-łapci z jednš paniš! (.mieje się)

MĘŻCZYNA (gło.no się .mieje) Ja?

KOBIETA (gło.no się .mieje) Tak. ty!

MĘŻCZYZNA Momsie, ja?

KOBIETA (gło.no się .mieje) Tak, Popsie, ty!

MĘŻCZYZNA (gło.no się .mieje) Ja. ja zabawiałem się w koci-łapci z jakš. paniš?

KOBIETA (gło.no się .mieje) Tak, Popsie, ty zabawiałe. się w koci-łapci z jednš paniš!

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

142

FILIPIŃSKA

SCENA

MĘŻCZYZNA (gło.no się .mieje) Skšd wiesz?

KOBIETA (gło.no się .mieje) Bo tak się akurat składa. że ja i ta pani. grywamy ze
sobš w madżonga! (wybucha gwałtownym .miechem)

MĘŻCZYZNA (zanosi się .miechem) Nie może być! Grywacie ze sobš w madżonga?
(wybucha gwałtownym .miechem) Naprawdę? (zanosi się .miechem)

KOBIETA (zanosi się .miechem) Naprawdę! (napad .miechu) Jest mojš przyjaciółkš!
(zanosi się .miechem)

MĘŻCZYZNA (zanosi się .miechem) Twojš przyjaciółkš?

KOBIETA (zanosi się .miechem) Mojš bardzo dobrš przyjaciółkš!

MĘŻCZYZNA (zanosi się .miechem) Twojš bardzo dobrš przyjaciółkš?

KOBIETA (zanosi się .miechem) Wszystko mi opowiedziała. wszystko (dłuższy napad
.miechu) O tym, jak uczyłe. jš prowadzić samochód! (zanosi się .miechem) A potem
kupiłe. jej samochód! (kolejny napad .miechu) Różowy! (konwulsyjny .miech) Z ró
żowymi, różowymi siedzeniami i całym mnóstwem różowych ozdóbek! (napad .mie
chu) Z różowym telefonem! (konwulsyjny .miech) Z różowym telewizorem! (kon
wulsyjny .miech) I różowš lodówkš! (kolejny napad .miechu)

MĘŻCZYZNA (zanosi się .miechem) Ona ci to wszystko opowiedziała?

KOBIETA (zanosi się .miechem) Wszystko mi opowiedziała. nie dalej jak tydzień temu!
(napad .miechu) Bo widzisz, kiedy mojš przyjaciółkę zmęczy prowadzenie samo
chodu, zatrzymuje swój nowy różowy samochód na poboczu! (konwulsyjny .miech)
Odsuwa różowe siedzenie swojego samochodu, kładzie się na różowych poduszkach
z mnóstwem różowych ozdóbek i. odpoczywa jak księżniczka! (konwulsyjny .miech)
Włšcza swój różowy telewizor i oglšda wszystkie najfajniejsze programy! (konwul
syjny .miech) Potem otwiera swojš różowš lodówkę i je lody! (zanosi się .miechem)
A wiesz, Popsie, jakie sš lody? (napad .miechu) Wiesz, jaki majš kolor? (napad .mie
chu) Sš takiego samego koloru, jak cała reszta, Popsie. a wiesz, jaki to kolor? (na-
pad .miechu) Różowy! (konwulsyjny .miech) I wiesz, co, Popsie? (konwulsyjny .miech)
Nie zgadniesz! (napad .miechu) Kiedy zadzwoniła do mnie ze swego różowego tele
fonu, cała poróżowiałam i pozieleniałam z zazdro.ci! (napad .miechu) Strasznie jej
zazdro.ciłam! (konwulsyjny .miech) Słowo daję! (konwulsyjny .miech) Naprawdę
byłam zazdrosna! (konwulsyjny .miech) Naprawdę byłam okropnie, ale to okropnie
zazdrosna! (konwulsyjny .miech)

MĘŻCZYZNA (zanosi się .miechem) A to dopiero.!

KOBIETA (dostaje napadu .miechu) Wszystko się wydało, Popsie!

MĘŻCZYZNA (dostaje napadu .miechu) Popsie jest w pułapce!

KOBIETA (zanosi się .miechem) W pułapce bez wyj.cia!

MĘŻCZYZNA (zanosi się .miechem) Ale moja Momsie wszystko umie obrócić w żart,
prawda, Momsie?

KOBIETA (zanosi się .miechem) Tak, Popsie, umiem wszystko obrócić w żart! (napad
.miechu. Przestaje się .miać) Pod jednym warunkiem!
Mężczyzna przestaje się .miać. Spoglšda na Kobietę.

KOBIETA Jeżeli tobie wolno zabawiać się w koci-łapci z innymi paniami. to i ja będę
się zabawiać w koci-łapci z innymi panami! (wybucha gło.nym .miechem)

MĘŻCZYZNA (.mieje się na całe gardło) Ale mojej Momsie trzymajš się żarty! Mom
sie żartownisia! (.mieje się na całe gardło)

KOBIETA (.mieje się na całe gardło) To nie był żart, Popsie!

MĘŻCZYZNA (.mieje się na całe gardło) To nie był żart, Momsie?

KOBIETA (.mieje się na całe gardło) Nie, Popsie, to nie był żart!

MĘŻCZYZNA (.mieje się na całe gardło) Ależ, Momsie!
Kobieta zaczyna .piewać piosenkę .Let me entertain you. z .Cyganki. Stephena
Sondheima i Jule.a Styne.a. Wstaje, wchodzi na siedzenie i tańczy, kręcšc biodrami.

TONY PEREZ

143

SCENA

Przy akompaniamencie pełnych uznania gwizdów i pokrzykiwań kierowców mija ich
kilka samochodów.
Kobieta nadal .piewajšc, stawia jednš nogę na oparciu siedzenia i powoli podcišga
do góry spódnicę.

MĘŻCZYZNA (.mieje się na cały głos) Momsie!
Mijajš ich kolejne samochody, z których dobiegajš męskie gwizdy i pokrzykiwania.
Mężczyzna .mieje się na cały głos.
Kobieta .mieje się na cały głos.

MĘŻCZYZNA (.mieje się na cały głos) Momsie, wystarczy!
Kobieta macha do przejeżdżajšcych kierowców, posyła im pocałunki.

MĘŻCZYZNA (.mieje się na cały głos) Momsie, dosyć już tego! Momsie!
Kobieta .mieje się na cały głos.
Mężczyzna .mieje się na cały głos. .cišga Kobietę z powrotem na siedzenie.
Kobieta opada na siedzenie. .mieje się na cały głos.

MĘŻCZYZNA (ciężko oddycha) Och, Momsie.
KOBIETA (chichocze) Co takiego, Popsie?
MĘŻCZYZNA Och, Momsie, od samego patrzenia na ciebie czuję się taki zmęczony.
KOBIETA (chichocze) Dlaczego, Popsie? My.lałam, że chcesz, żebym była zawsze szczę

.liwa i perliła się jak bšbelki w kieliszku szampana!

Samochód nagle podskakuje i zaczyna podrygiwać.
Mężczyzna podryguje. Jest zdezorientowany.

KOBIETA (podryguje) Och!
Mężczyzna podryguje, manewruje na chybił trafił to przy kierownicy, to przy dršżku
zmiany biegów. Nie wie, co robić.

KOBIETA (podryguje) Popsie, co się dzieje? Popsie! Popsie! Popsie! To jakie. trzęsienie

ziemi!
MĘŻCZYZNA (podryguje) Nie wiem! Nie wiem!
KOBIETA (podryguje) Pu.ć to, Popsie! Puszczaj!

Mężczyzna zdejmuje stopy z pedałów hamulca i sprzęgła.
Samochód przestaje podrygiwać.
Mężczyzna przestaje podrygiwać.
Kobieta przestaje podrygiwać.
Milczenie.

KOBIETA (chichocze) Widzisz, Popsie. nauczyłam się rozwišzywać problemy!

Mężczyzna chichocze.
KOBIETA (chichocze przymilnie) Popsie?
MĘŻCZYZNA (chichocze) Tak, Momsie?
KOBIETA (chichocze) Popsie, pouczysz mnie jeszcze prowadzić samochód?
MĘŻCZYZNA (chichocze) Oczywi.cie, Momsie, tylko włšczę.

Przekręca klucz w stacyjce. Silnik zaczyna pracować, ale po paru obrotach następuje
gwałtowny wstrzšs i silnik ga.nie.
Kobieta chichocze.
Mężczyzna chichocze. Jeszcze raz próbuje włšczyć silnik.
Silnik nie reaguje.
Kobieta chichocze.
Mężczyzna chichocze. Jeszcze raz przekręca kluczyk w stacyjce.
Silnik nadal nie reaguje.
Mężczyzna .mieje się.

KOBIETA (.mieje się) Nie działa?
MĘŻCZYZNA (.mieje się) Nie działa.
KOBIETA (.mieje się) Popsie, samochód nie działa?

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

144

FILIPIŃSKA

SCENA

MĘŻCZYZNA (.mieje się) Tak, Momsie, samochód nie działa!
KOBIETA (.mieje się) To jak my się stšd wydostaniemy?
MĘŻCZYZNA (gło.no się .mieje) A skšd mam wiedzieć?
KOBIETA (gło.no się .mieje) Będziemy tu tkwili przez cały dzień?
MĘŻCZYZNA (gło.no się .mieje) Przez cały dzień!
KOBIETA (gło.no się .mieje) I przez całš noc?
MĘŻCZYZNA (gło.no się .mieje) I przez całš noc!
KOBIETA (gło.no się .mieje) No to super! (gło.no się .mieje) Po prostu super!

Mężczyzna zanosi się .miechem.
Kobieta gło.no się .mieje. Daje Mężczy.nie klapsa. Skręca się ze .miechu.
Mężczyzna skręca się ze .miechu.

KOBIETA (skręca się ze .miechu) Czy to nie zabawne?
MĘŻCZYZNA (skręca się ze .miechu) Bardzo zabawne!
KOBIETA (skręca się ze .miechu) Powiedz Popsie, czy to nie zabawne?
MĘŻCZYZNA (skręca się ze .miechu) Tak, Momsie, bardzo zabawne!

Kobieta skręca się ze .miechu. Poklepuje Mężczyznę po głowie, zanosi się gło.nym

.miechem.
MĘŻCZYZNA (zanosi się .miechem) Szalenie, niesamowicie zabawne!
KOBIETA (zanosi się .miechem) Popsie lubi sobie pożartować!
MĘŻCZYZNA (zanosi się .miechem) Jeszcze jak!

Kobieta zanosi się .miechem. Klepie Mężczyznę po plecach. Wybucha gło.nym
.miechem.

MĘŻCZYZNA (gło.no się .mieje) Uwielbiam!
Kobieta gło.no się .mieje. Wali Mężczyznę z całej siły w tył głowy. .mieje się na cały głos.
Mężczyzna otumaniony, z oczami w słup i wywieszonym językiem, zawisa na kierow
nicy, ciężko dyszšc.

KOBIETA (.mieje się na cały głos) Popsie, czy co. ci się stało?
MĘŻCZYZNA Och, Momsie. od samego patrzenia na ciebie jestem taki zmęczony.

Kobieta .mieje się gło.no.

MĘŻCZYZNA. jestem taki zmęczony.

Kobieta zanosi się histerycznym .miechem.

MĘŻCZYZNA. taki zmęczony.

Kobieta zanosi się histerycznym .miechem.
.wiatła gasnš.

S c e n a 7

Zjazd do Santa Maria
(morendo)

Mężczyzna siedzi za kierownicš. Wkłada marynarkę.
Kobieta siedzi obok Mężczyzny. Wkłada żakiet.
Na masce samochodu umieszczona jest antena radiowa.
Scena jest o.wietlona.
Chwila ciszy, po czym rozlegajš się trzaski, bębnienie i głosy lokalnych użytkowników
CB radia, nadajšcych na różnych częstotliwo.ciach.

KOBIETA (liczy powoli, spoglšdajšc w dal) Cztery. pięć. Osiemna.cie.
MĘŻCZYZNA (trzymajšc w ręku mikrofon) Halo, mobile. Halo, mobile. (pauza)
Halo. (szuka na konsoli wolnej częstotliwo.ci)

TONY PEREZ

145

SCENA

Słychać przemieszane głosy użytkowników CB radia.

KOBIETA Sze.ć. Dziewiętna.cie.
MĘŻCZYZNA Halo, mobile. Halo, mobile.

Głosy użytkowników CB radia. Bębnienie.

KOBIETA Siedem. Dwadzie.cia, dwadzie.cia jeden.

MĘŻCZYZNA Do operatora. z Północnej Obwodnicy. Nie mogę się połšczyć.
10-1, 10-1. czy mnie słyszysz? (pauza) Tu Północna Obwodnica, czekam na połš
czenie. (pauza) Nawet z mobilami nie mogę nawišzać kontaktu. 10-77 . brak odpo
wiedzi. Szukam cię na wszystkich częstotliwo.ciach. kłopoty z połšczeniem,
10-34, to ważne. możesz co. zrobić?

KOBIETA Osiem. Dwadzie.cia dwa, dwadzie.cia trzy. Dziewięć. Dwadzie.cia czte
ry. (pauza). Liczę przejeżdżajšce samochody. czerwone. Z przeciwka . dzie
więć. Z tyłu . dwadzie.cia, dwadzie.cia pięć. Dziesięć. Dwadzie.cia sze.ć.
Jak doliczę do pięćdziesięciu, będę mogła wypowiedzieć życzenie. (u.miecha się prze
lotnie sama do siebie) Jedno życzenie dla ciebie. Jedno życzenie dla mnie.. Jedena
.cie. Dwana.cie. Dwadzie.cia siedem.

MĘŻCZYZNA 10-4. zrozumiałem. czekam.

KOBIETA Trzyna.cie. W moim pokoju było ogromne okno. Codziennie spędzałam przy
nim większo.ć dnia. Czasem siedziałam na krze.le. czasem stałam oparta o parapet.
Dwadzie.cia osiem. Liczyłam przejeżdżajšce ulicš samochody. Czerwone. Dwa
dzie.cia dziewięć. Czasem udawało mi się doliczyć do pięćdziesięciu. czasem robi
ło się ciemno, zanim doliczyłam się czterdziestki. (robi pauzę) Za każdym razem mia
łam tylko jedno życzenie . żeby wreszcie wyj.ć. Nie lubiłam szpitala. Czterna.cie,
piętna.cie. Ale moje życzenie nie chciało się spełnić. Trzydzie.ci, trzydzie.ci je
den. Budziłam się co rano w tym samym pokoju. Szesna.cie. Trzydzie.ci dwa.

MĘŻCZYZNA Nigdy tam nie wrócisz. Nigdy, 10-2.

KOBIETA Siedemna.cie. Trzydzie.ci trzy. Pielęgniarki były bardzo miłe. Jak anio
ły. (u.miecha się przelotnie sama do siebie) Jedna pielęgniarka w cišgu dnia. dru
ga w nocy. Przynosiły mi słodycze. I zabawki. Drobiazgi . drobne rzeczy. Trzy
dzie.ci cztery, trzydzie.ci pięć. Od czasu do czasu myły mnie gšbkš całš, od stóp do
głowy. od czasu do czasu przebierały w czystš bieliznę.

MĘŻCZYZNA Masz już to wszystko za sobš. 10-39, czekam. Sprawa zamknięta.
minęło, 10-39. Teraz jeste. tutaj. Ze mnš. Nigdy więcej cię nie opuszczę.

KOBIETA Osiemna.cie. Trzydzie.ci sze.ć.

MĘŻCZYZNA Lekarz powiedział, 10-39, czekam. że mogę cię zabrać. Teraz musisz
tylko dużo wypoczywać. Potrzebujesz długiego wypoczynku. O nic się nie martw. Ja
będę my.lał za ciebie. za nas oboje, 10-52.

KOBIETA Dziewiętna.cie. Trzydzie.ci siedem.
Krótkie milczenie.

MĘŻCZYZNA Halo, mobile. Halo, mobile. Halo.

Trzaski, bębnienie, przemieszane głosy użytkowników CB radia.

MĘŻCZYZNA Północna Obwodnica do operatora, Północna Obwodnica do operatora,
czy mnie słyszysz?

KOBIETA Dwadzie.cia.

MĘŻCZYZNA Halo, mobile. Halo.
Głosy z CB radia, trzaski.

MĘŻCZYZNA Przepraszam cię. zgłasza się Big Sierra.
KOBIETA Trzydzie.ci osiem.
MĘŻCZYZNA Tu Big Sierra. Big Sierra.
KOBIETA Trzydzie.ci dziewięć.

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

146

FILIPIŃSKA

SCENA

MĘŻCZYZNA Przysięgam na wszystkie .więto.ci, że nic podobnego nigdy się nie po

wtórzy. Tu Big Sierra. To wszystka moja wina.
KOBIETA Dwadzie.cia jeden. Czterdzie.ci.
MĘŻCZYZNA Kiedy. była. tam. 10-94, czekam. pojechałem do niej, 10-22.

O wszystkim jej opowiedziałem, 10-9, 10-44, 10-19. I dopiero wtedy zrozumia

łem. jak bardzo mi ciebie brakuje. 10-17. Kocham cię.
KOBIETA Czterdzie.ci jeden.
MĘŻCZYZNA Mam nadzieję, 10-67, że znowu będzie tak, jak dawniej. Zaraz po na

szym .lubie. Kiedy byli.my tylko ty i ja. Sam to zniszczyłem, wiem. Ale możemy
spróbować. Tu Big Sierra.

KOBIETA Dwadzie.cia dwa. Czterdzie.ci dwa. W niedzielę pielęgniarki wyprowa
dzały mnie na spacer. Tylko koło domu, do ogrodu. Za furtkę nie pozwalały mi wy
chodzić. Na terenie była kaplica. i boisko. Pozostali pacjenci siadywali na ław
kach i grali w karty. albo jakie. inne gry. W różne gry. Dwadzie.cia trzy. dwa
dzie.cia cztery.

MĘŻCZYZNA Halo, mobile. Halo, mobile. (robi pauzę; jakby sam do siebie) Wy
bacz mi. Kocham tylko ciebie.

KOBIETA Raz w tygodniu prowadziły mnie do gabinetu. W gabinecie był pan doktor,
zawsze w białym kitlu. Na nosie miał okulary, a na sobie biały kitel. Pokazywał mi
układanki. Dwadzie.cia pięć. dwadzie.cia sze.ć. Cale mnóstwo układanek.
Jedna była czerwona. a inna niebieska. Dwadzie.cia siedem. dwadzie.cia osiem.
Najładniejsza była ta czerwona.

MĘŻCZYZNA Łšczę się. To twój ulubiony kolor. Czy mnie słyszysz?. Na urodziny
przynosiłem ci czerwone róże, 10-24. Albo go.dziki, je.li minšł sezon na róże. Pa
miętasz, jak mówiłem, że przypominajš róże. sš jak małe różyczki?

KOBIETA Dwadzie.cia dziewięć. Czterdzie.ci trzy.
MĘŻCZYZNA Halo, mobile, 10-8, 10-8.

Przemieszane głosy lokalnych użytkowników CB radia.
MĘŻCZYZNA (jakby do siebie). Kocham cię.
KOBIETA Czterdzie.ci cztery. czterdzie.ci pięć.

Głosy lokalnych użytkowników CB radia.
MĘŻCZYZNA Halo, mobile. Halo, mobile. Halo.
GŁOSY Z CB RADIA Połšczyłe. się. tu operator. odbiór.
MĘŻCZYZNA 10-2, słyszę cię. Jadę Północnš Obwodnicš, czekam na sygnał. czy

mnie słyszysz.?
KOBIETA Trzydzie.ci. trzydzie.ci jeden.
OPERATOR CB Północna Obwodnica . zrozumiałem. Tu Linda Carter, odbiór.
MĘŻCZYZNA Zrozumiałem cię, podaj swój nick, 10-28, odbiór.
OPERATOR CB Telstar do Północnej Obwodnicy . czy mnie słyszysz, odbiór.
MĘŻCZYZNA Słyszę cię. Cze.ć, Telstar. 10-20, podaj swoje namiary, odbiór.
UŻYTKOWNIK I Brzmi, jakby nadawał z końca .wiata.
UŻYTKOWNIK II Nie. jest gdzie. blisko.
UŻYTKOWNIK III Halo, mobilu.
OPERATOR CB Mam bazę w okręgu Cubao, odbiór.
MĘŻCZYZNA Tango Yankee do operatora. Tu stacja radiowa, odbiór.
OPERATOR CB Słyszę cię, Północna Obwodnico. Jed. ostrożnie, odbiór.
UŻYTKOWNIK I Dokšd on wła.ciwie jedzie.?
UŻYTKOWNIK II Pewnie do Banawe.
UŻYTKOWNIK III Halo, mobilu.
OPERATOR CB Baza do Północnej Obwodnicy . dokšd jedziesz, odbiór.

TONY PEREZ

147

SCENA

Milczenie.
MĘŻCZYZNA (jakby do siebie) Po prostu jadę. przed siebie. dla odprężenia. żeby

się pozbierać. Szukam kogo., z kim mógłbym pogadać.
KOBIETA Trzydzie.ci dwa. Czterdzie.ci sze.ć.
UŻYTKOWNIK I (żartobliwie) Aha.!

Użytkownik II .mieje się.

UŻYTKOWNIK I Jeste. żonaty.?
UŻYTKOWNIK III Halo, mobilu.
KOBIETA Trzydzie.ci trzy. trzydzie.ci cztery.
MĘŻCZYZNA (jakby do siebie) Jadę. prosto ze szpitala. Odebrałem żonę ze szpitala.

Miała załamanie nerwowe, nie wyłšczaj się. Spędziła. w zakładzie prawie pół roku.
(krótka pauza) Wszystko przez mojš głupotę. Wyłšcznie przez mojš głupotę.
Głupkowaty .miech Użytkownika I.
UŻYTKOWNIK II 10-18, 10-18.

Głosy z CB radia: bębnienie, muzyka rockowa.

OPERATOR CB Baza do Północnej Obwodnicy . jeste. tam jeszcze.? Odbiór.
KOBIETA Trzydzie.ci pięć. Czterdzie.ci pięć.
MĘŻCZYZNA (jakby do siebie). Przepraszam.
OPERATOR CB Baza do Północnej Obwodnicy, Baza do Północnej Obwodnicy. Czy

wcišż tam jeste., odbiór.
KOBIETA Trzydzie.ci sze.ć, trzydzie.ci siedem.
MĘŻCZYZNA (jakby do siebie). Big Sierra.

Głosy CB radia trzaski, bębnienie.

OPERATOR CB Baza do Północnej Obwodnicy. 10-1. Czy mnie słyszysz?.
KOBIETA Trzydzie.ci osiem, trzydzie.ci dziewięć. Czterdzie.ci siedem.
MĘŻCZYZNA (łamišcym się głosem) Big Sierra.
OPERATOR CB Tu Baza do Północnej Obwodnicy. 10-5.
KOBIETA Czterdzie.ci, czterdzie.ci jeden.
MĘŻCZYZNA (łamišcym się głosem, jakby do siebie) 10-14, 10-15. 10-31. 10-68,

10-69.. 10-74.
OPERATOR CB Tę piosenkę.

Słychać głupkowaty .miech Użytkownika I.

UŻYTKOWNIK II 10-50.
OPERATOR CB Tę piosenkę wraz z najlepszymi życzeniami dedykuję koledze z Pół
nocnej Obwodnicy. 10-44. gdziekolwiek jeste.. gdziekolwiek jeste..
KOBIETA Czterdzie.ci, czterdzie.ci jeden.

Mężczyzna cicho płacze.
OPERATOR CB (.piewa) Każdym swoim gestem i słowem mów jej, że .wiata poza niš

nie widzisz. Spraw, aby każdy dzień był dla niej .więtem.
UŻYTKOWNIK I (.piewa) Przyno. jej prezenty. łakocie i przysmaki.
UŻYTKOWNICY I i II (.piewajš) Róże i lizaki. lizaki i róże.
KOBIETA Czterdzie.ci dwa, czterdzie.ci trzy.

Operator CB .piewa piosenkę do końca.
Głosy z CB radia, trzaski, bębnienie.
OPERATOR CB RADIA 10-7, do kumpla z Północnej Obwodnicy . trzymaj się, jed.
ostrożnie, szerokiej drogi.
KOBIETA Czterdzie.ci cztery, czterdzie.ci pięć.
Głosy z CB radia, szum, trzaski.
KOBIETA Czterdzie.ci sze.ć. Czterdzie.ci dziewięć. Czterdzie.ci siedem, czterdzie.ci
osiem, czterdzie.ci dziewięć.

.wiatła gasnš.

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

148

FILIPIŃSKA

SCENA

S c e n a 8

Zjazd do Obando
Wycieczka
(agitato)

Kobieta siedzi za kierownicš. Zdejmuje żakiet i wkłada plastikowy płaszcz przeciw
deszczowy.
Mężczyzna siedzi obok Kobiety. Zdejmuje marynarkę i wkłada plastikowy płaszcz prze
ciwdeszczowy.
Scena jest o.wietlona.
Pada deszcz.

MĘŻCZYZNA (wypowiada półgłosem słowa .Aktu skruchy.) ...że bardzo zgrzeszyłem.

o sprawiedliwš karę. więcej grzechów nie. obiecuję poprawę.
KOBIETA Amen. (wyjmuje pistolet i przystawia go Mężczy.nie do skroni)
Huk wystrzału.
.wiatła gasnš.

ANTRAKT

S c e n a 9

Cienie na szybie

(allegro molto)

Melodia .Lollipops and Roses. w wersji na fortepian, ro.nie crescendo, potem cichnie.
Mężczyzna siedzi za kierownicš. Jest ubrany w białe spodnie i bawełnianš koszulkę.
Kobieta siedzi obok Mężczyzny. Jest ubrana w zwykłš bluzkę i dżinsy.
Na tylnym siedzeniu dwie porzšdnie ustawione obok siebie walizki.
Scena jest o.wietlona.

MĘŻCZYZNA (w wystawionej za okno ręce trzyma kwit za przejazd autostradš) Dzię
kuję. (wtyka kwit za osłonę przeciwsłonecznš i włšcza pierwszy bieg) To najprzyjem
niejsza czę.ć podróży . jazda autostradš. Jest taka. gładka, taka. szeroka, taka.
jasna . taka otwarta. Wszystko urzšdzone, jak trzeba, zadbane i wypucowane do po
łysku. Ma się wrażenie, że wszystko to zostało zbudowane specjalnie dla ciebie. Po
nieważ akurat dzi., akurat w tej chwili, wybrałe. akurat tę, a nie innš drogę. Człowiek
czuje się w jaki. sposób wyróżniony.
Milczenie.

KOBIETA (zwracajšc się do Mężczyzny) Tony, powiedz co. jeszcze!
Mężczyzna spoglšda na Kobietę. U.miecha się.

KOBIETA (też się u.miecha) Komponujesz następnš piosenkę, prawda? Układasz jš.
w głowie. Postaraj się, żeby nie była zbyt trudna . mogę mieć kłopoty z górnymi
rejestrami, które tak lubisz, i znowu będę wariować, starajšc się je wy.piewać.

MĘŻCZYZNA Na pewno sobie poradzisz. Nie ma rzeczy, której nie potrafiłaby. za.pie
wać. Nie wiem, czy zauważyła. podczas ostatniej próby, jak bardzo poszerzyła ci się
skala głosu?

KOBIETA Tak, tylko. (zastanawia się) W gruncie rzeczy nie chodzi o to, że mam trud
no.ci z górnymi rejestrami. Przede wszystkim o. sposób, w jaki komponujesz swo
je piosenki. Jak bardzo je komplikujesz. Od bardzo wysokich rejestrów przeskakujesz

TONY PEREZ

149

SCENA

wprost do bardzo niskich, potem przychodzš partie bardzo szybkie, zaraz po nich,
bardzo powolne. a czasami szybkie i powolne niemal się na siebie nakładajš. Rozu
miesz, co mam na my.li?

MĘŻCZYZNA Rozumiem. Na tym polega moja tajemnica zawodowa. Zmieniam tona
cje w taki sposób, że nikt . ani ty, ani słuchacze tego nie zauważajš. (z u.miechem)
Nie jest ci miło, że jako jedna z nielicznych potrafisz wykonywać moje piosenki?

KOBIETA (u.miecha się) Oczywi.cie, że jest mi miło. Ale co ty z tego masz? Je.li bę
dziesz dalej pisał piosenki tak trudne do wykonania, nigdy nie zdobędziesz popular
no.ci.

MĘŻCZYZNA My.lisz, że zależy mi na popularno.ci?

KOBIETA Nie chciałby., żeby więcej piosenkarzy wykonywało twoje piosenki? Nie
tylko takie dziwadło jak ja?

MĘŻCZYZNA Wszyscy oni najlepiej by zrobili, gdyby zamiast .piewać, zaczęli wresz
cie słuchać.

KOBIETA Mogłam się spodziewać, że powiesz co. takiego. A jednak siedzi w tobie
kawał sadysty. Sprawia ci satysfakcję, kiedy słyszysz, że przez ciebie wykonawca
musi wytężać struny do granic wytrzymało.ci, ryzykujšc zerwanie głosu. Może pod
.wiadomie nienawidzisz piosenkarzy?

MĘŻCZYZNA Czy ja ciebie nienawidzę?

KOBIETA (z u.miechem) Owszem, wtedy, kiedy nie udaje mi się wydobyć z gardła wy
sokich tonów. (patrzy przed siebie) Zabrałam wszystkie swoje nagrania. Tydzień temu
kazałam je przegrać na kasety. Pomy.lałam, że mogłabym poćwiczyć również w ho
telu. (jakby do siebie) Koncert w Baguio to w gruncie rzeczy poważny wysiłek, Tony.
Jeden taki wieczór starczy za kilka występów w trakcie tournée. Sam dojazd zabiera
pół dnia. Razem jeden dzień i jedna noc . wliczajšc w to powrót. Życie w cišgłej
drodze nie.le daje się we znaki.
Mężczyzna nie reaguje.
Chwila milczenia.

KOBIETA (uważnie przyglšda się Mężczy.nie) O czym my.lisz?

MĘŻCZYZNA (po chwili zastanowienia) No dobrze. powiem ci. Ale zachowaj to dla
siebie. dopóki rzecz nie stanie się faktem. Chciałbym uniknšć rozgłosu. (znowu się
zamy.la. Po chwili, znaczšcym tonem) May i ja.

KOBIETA (chwila zastanowienia) Nie.! Nigdy bym nie pomy.lała, że ty.? Kiedy?

MĘŻCZYZNA Mniej więcej za miesišc. .lub w niewielkim gronie. bez zadęcia. Tak
to sobie zawsze wyobrażałem. Dziesięć, może dwadzie.cia osób. W ko.ciele .więte
go Józefa. Głównie z tego powodu przy.pieszyłem koncert w Baguio. Po próbach
technicznych i ustawieniu d.więku zajmę się sprawš zapowiedzi.

KOBIETA A je.li zjawię się w ko.ciele, żeby zaprotestować?

MĘŻCZYZNA Dlaczego miałaby. protestować?

KOBIETA W końcu sama od dawna chciałam być z tobš. Dlaczego zamiast ze mnš że
nisz się z May. bo poznałe. jš wcze.niej niż mnie? Już nic do mnie nie czujesz?

MĘŻCZYZNA Czy mówiłbym ci o .lubie, gdyby tak było?

KOBIETA W takim razie przyjdę i zaprotestuję, wasza wysoko.ć. a może mówi się
wasza wielebno.ć?

MĘŻCZYZNA Nic z tego, będziesz stała na chórze i .piewała.

KOBIETA Wzgardzona piosenkarka odesłana na ko.cielny chór! Ha, trudno, widać
nie można mieć wszystkiego! (.piewa pierwszš zwrotkę .Ave Maria. Francisca
Santiago)
Ave Maria,
Gratia plena,
Dominus tecum,

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

150

FILIPIŃSKA

SCENA

Benedicta tu in mulieribus.

Nie pomyliłam tonacji?

MĘŻCZYZNA Nie.

KOBIETA Jak cię znam, na finał przygotujesz utwór atonalny.

MĘŻCZYZNA To nie ma być koncert, tylko .lub.

KOBIETA A wła.ciwie dlaczego nie? Moim zdaniem to znakomity pomysł! Mógłby.
wynajšć zawodowego scenografa do urzšdzenia wnętrza ko.cioła! .lub w kilku od
słonach. baletowe intermedia. i znany z upodobania do skandali, ekstrawagancki
dyrygent .!
Mężczyzna milczy.

Zjazd do Obando

KOBIETA Po kiego licha zdecydowali.cie się na .lub? Tylko dlatego, że spotykacie się
od sze.ciu lat? Ładny kawał czasu. jak na zwykłš przyja.ń!

MĘŻCZYZNA To prawda. Ale my.my od dawna my.leli o tym, żeby się pobrać. Kiedy
.spotykasz się z kim.. naprawdę długo. popadasz w rodzaj kojšcej rutyny, z której
trudno się wyrwać. boisz się to zmienić, boisz się tego, co taka zmiana mogłaby ci
przynie.ć. Chcesz, aby owo .spotykanie się. trwało i trwało, w nieskończono.ć. Ale
z drugiej strony, boisz się jeszcze bardziej, jeżeli .spotykanie się ze sobš. trwało zbyt
krótko. No bo jeżeli samotny mężczyzna i samotna kobieta z czasem się zmieniajš, to
istnieje możliwo.ć, że żyjšcy razem mšż i żona też mogš się z czasem zmienić. Aż
pewnego dnia, budzšc się rano, widzš nagle, że oddalili się na wielkš odległo.ć od
miejsca, w którym rozpoczęli wspólnš wędrówkę. Słyszy się często o parach, które
pobrały się z wielkiej miło.ci, a jednak po latach ci sami ludzie mogš się nawzajem
zniszczyć. To znaczy, iż dwoje ludzi może się kochać prawdziwie i absolutnie, ko
chać się naprawdę do tego stopnia, że ta sama miło.ć staje się w końcu zabójcza dla
nich obojga. I to jest przerażajšce. Mężczyzna bez żony to szczególny rodzaj mężczy
zny. Kiedy się ożeni, zaczyna się zmieniać . staje się innym rodzajem mężczyzny.
Nie ma temu końca, zupełnie jak na autostradzie. jedziesz, jedziesz, i nie docierasz
donikšd. (jakby do siebie) Zwykła przyja.ń nie gwarantuje wzajemnego zrozumienia.

Zjazd do Meycauayan

KOBIETA (zamy.la się; po chwili) Więc chodzi o to, żeby mieć kogo. obok siebie?

MĘŻCZYZNA Hm. Znam pary, które przeżyły ze sobš wiele lat, a dzi. jedno do drugie
go prawie się do siebie nie odzywa. Żyjš nadal obok siebie w jednym domu, jak obcy
ludzie.

KOBIETA W jednym domu?

MĘŻCZYZNA W jednym domu.

KOBIETA Ognisko domowe, dom. można by o tym napisać piosenkę.

MĘŻCZYZNA Ognisko domowe, dom. co za różnica? (pauza) Na lito.ć boskš, czy na
tym ma polegać dobre współżycie?
Kobieta wyjmuje z podręcznej torby papierowš torebkę.

MĘŻCZYZNA Co tam masz?
KOBIETA Pestki arbuza. Chcesz? (gryzie pestki)
MĘŻCZYZNA Chętnie.

Kobieta podsuwa mu otwartš torebkę.
Mężczyzna sięga do torebki i zaczyna pogryzać pestki.
Kobieta otwiera popielniczkę samochodowš.

MĘŻCZYZNA Błagam cię, tylko nie do popielniczki!

TONY PEREZ

151

SCENA

KOBIETA Stary pedant!
MĘŻCZYZNA W schowku sš higieniczne chusteczki.
KOBIETA (otwiera schowek i zaglšda do .rodka) Wozisz od.wieżacz powietrza? Co

sobie pomy.li kto., kto będzie z tobš jechał. że powietrze .le ci pachnie! (wyjmuje
z pudełka papierowš chusteczkę i rozkłada jš między nimi na siedzeniu)
Kobieta i Mężczyzna pogryzajš pestki arbuza.
Kobieta włšcza aparaturę stereo. Słucha muzyki.
Z radia płynie piosenka .Lollipops and Roses..
Kobieta .piewa razem z radiem.
Mężczyzna słucha Kobiety, przyłšcza się do .piewu, po czym dodaje własne wariacje.
Kobieta przestaje .piewać. Słucha z podziwem jego wariacji. Wyłšcza radio.
Mężczyzna nadal .piewa swoje wariacje.
Kobieta słucha z podziwem.
Mężczyzna kończy swoje wariacje.

KOBIETA (z podziwem) Nadzwyczajne! Jak ty to robisz, że potrafisz na poczekaniu
stworzyć własnš wersję melodii.

MĘŻCZYZNA (u.miecha się) To wcale nie jest takie trudne, jak ci się wydaje. je.li
zdasz sobie sprawę, że wszystkie piosenki sš do siebie bardzo podobne. Wystarczy
nowo usłyszanš melodię podzielić na czę.ci składowe i zestawiać je w dowolny sposób.

KOBIETA (otwiera podręcznš torbę i wyjmuje z niej pomarańczę) Zabrałam pomarań
czę. Możemy się podzielić. (obiera pomarańczę i dzieli jš na kawałki)

Zjazd do Bocaue

Mężczyzna i Kobieta jedzš pomarańczę.

Mija ich samochód; kierowca na widok Kobiety prowokacyjnie naciska klakson.

KOBIETA Tony, czego ty szukasz u kobiety?

MĘŻCZYZNA Nie wiem.

KOBIETA A w romansie?

MĘŻCZYZNA Nie wiem.

KOBIETA A w małżeństwie?

MĘŻCZYZNA Nie wiem.

KOBIETA (przedrze.niajšc go) Nie wiem. Nie wiem.

MĘŻCZYZNA Nie wiem.

KOBIETA Czy May umie prowadzić?

MĘŻCZYZNA Tak, nauczyłem jš. rok temu. Wytłumaczyłem jej, że umiejętno.ć pro
wadzenia ma wiele plusów, niezależnie od tego, jak często się z niej korzysta. W nie
przewidzianej sytuacji, jaka zawsze może się zdarzyć, ma się większš swobodę ru
chów, człowiek nie czuje się taki bezradny. Teraz prowadzimy samochód na zmia
nę. May zastępuje mnie, je.li poczuję się naprawdę zmęczony. Bo prowadzenie
bywa męczšce. Bawi na poczštku, jak nowa, nieznana zabawka. Ale po jakim. czasie
staje się nużšce.
Wyprzedza ich kilka samochodów.

KOBIETA Co w takim razie trzyma ludzi przy sobie, skoro ani bliska przyja.ń, ani po
trzeba towarzystwa nie sš wystarczajšcym spoiwem małżeństwa? Seks? Co jak co,
ale seks daje chyba gwarancję pewnej harmonii? A przecież to ona warunkuje dobre
małżeństwo.

MĘŻCZYZNA Tak, ale. w miarę jak ludzie się starzejš, ich seksualna aktywno.ć stop
niowo słabnie. Gdyby męża i żonę łšczyło jedynie pożycie seksualne, z biegiem lat
byliby coraz bardziej zawiedzeni i sfrustrowani. Seks jest oczywi.cie ważny, ale nie
najważniejszy. (u.miecha się) A jak jest z tobš?

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

152

FILIPIŃSKA

SCENA

Wyprzedza ich jeszcze kilka samochodów.

KOBIETA (zaskoczona, wskazuje co. na szosie) Widziałe.?

MĘŻCZYZNA Co takiego?

KOBIETA Tamten różowy samochód! Nawet koła miał różowe! Co. niesamowitego!

MĘŻCZYZNA Bo widzisz, auta sš jak ludzie. Też majš własny charakter i własny styl.

KOBIETA (odwraca głowę i przez chwilę patrzy za siebie) Cóż za wyszukana zbrodnia
dokonana na poczuciu estetyki! Wła.ciciel tego samochodu, kimkolwiek jest, ma na
pewno co. wspólnego z muzykš!
Mija ich kolejny samochód.

MĘŻCZYZNA (gwałtownie spoglšda na lewo) O!

KOBIETA Co znowu? (ponownie odwraca głowę)

MĘŻCZYZNA (spoglšda w tylne lusterko) Jaki. samochód ma kłopoty. Taki sam jak
nasz. Może powinni.my stanšć i pomóc?

KOBIETA Och nie, je.li się zatrzymamy, nigdy nie dotrzemy do Baguio. (zamy.la się.
Jakby do siebie) Ja też chciałabym umieć prowadzić. Nauczysz mnie?

MĘŻCZYZNA Czemu nie.

KOBIETA Trzymam cię za słowo.

Zjazd do Santa Maria

Kobieta nuci wariacje na temat melodii .Lollipops and Roses..

Pauza.

KOBIETA Widzę, że nie zabrałe. naszego CB radia.

MĘŻCZYZNA Tak, rzeczywi.cie. Sprzedałem je.

KOBIETA Antenę też?

MĘŻCZYZNA Tak, cały komplet.

KOBIETA Dlaczego? Chyba nie z braku pieniędzy!

MĘŻCZYZNA Było zbyt kłopotliwe w obsłudze i w końcu mi się znudziło. Zresztš CB
radio przestało być modne. Wszyscy je dzisiaj majš.
KOBIETA Ty snobie!
MĘŻCZYZNA Tak naprawdę to przeżyłem kiedy. przez to radio upiornš przygodę. Je

chałem sam. tš samš autostradš. Nie pamiętam już, dokšd. Moja częstotliwo.ć za
blokowała się. zbyt wielu mobili włšczało się jeden przez drugiego. Był między
nimi. mężczyzna. który płakał do mikrofonu. Mówił o żonie, o jej pobycie w szpi
talu. co. w tym rodzaju. Że przez niego była w zakładzie, że to była jego wina. A
potem już tylko płakał. To było naprawdę niesamowite. Na koniec włšczył się cały
tłum mobili. Jedni żartowali, inni .piewali, jeszcze inni krzyczeli, zło.cili się, a jesz
cze inni. po prostu. najzwyczajniej w .wiecie. rozmawiali ze sobš. Ja też chcia
łem się włšczyć, ale nie mogłem się przebić, zablokował mi się modulator. Nagle
ogarnšł mnie strach. Przyszło mi na my.l, że wła.nie tak mógłby wyglšdać. czy
.ciec. Że może czy.ciec to takie miejsce, w którym dusze sš tylko. głosami. nada
jšcymi na tej samej częstotliwo.ci. nie możesz ich zobaczyć, tylko słyszysz. gada
jšcych co., przekazujšcych sobie nic nieznaczšce wiadomo.ci, pozdrawiajšcych się
nawzajem. słyszysz ich przez moment, a w następnej chwili już nie. Po tym wszyst
kim nie mogłem spać przez kilka nocy.

Zjazd do Bigaa

KOBIETA Tony, dlaczego postanowiłe. się ożenić?
MĘŻCZYZNA Nie wiem.
KOBIETA Poza tym, że kochasz May?

TONY PEREZ

153

SCENA

MĘŻCZYZNA Nie wiem.

KOBIETA A może dlatego, że ludzie tego oczekujš?

MĘŻCZYZNA Nie wiem.

KOBIETA Dla przedłużenia gatunku i te pe?

MĘŻCZYZNA Nie wiem.

KOBIETA Niektórzy mężczy.ni żeniš się, bo chcš zostawić co. po sobie, spłodzić dzie
ci, mieć potomstwo, słowem, zapewnić sobie nie.miertelno.ć.

MĘŻCZYZNA To zanadto wydumane. W życiu tak się nie udaje.
Nisko nad autostradš przelatuje kilka samolotów, których cienie omiatajš scenę.
Kobieta i Mężczyzna zadzierajš głowy do góry i przez chwilę obserwujš niebo.

KOBIETA My.lisz, że to Chuck Norris kręci nowy film wojenny?

MĘŻCZYZNA Zdaje się, że dzi. rano nad Arena Center miały się odbywać pokazy lot
nicze. Pewnie te samoloty brały w nich udział i teraz wracajš do bazy w Clark Field.

KOBIETA Skšd wiesz takie rzeczy?

MĘŻCZYZNA Przeczytałem w dzisiejszej gazecie.

KOBIETA To ty. czytasz gazety?

MĘŻCZYZNA A dlaczego miałbym nie czytać?

KOBIETA Nie wiem. my.lałam, że zajmujesz się wyłšcznie układaniem piosenek.

MĘŻCZYZNA Czy kogokolwiek na .wiecie można w ten sposób opisać?

KOBIETA Tak. ciebie.
Pauza.

KOBIETA Zazdroszczę ci. Zazdroszczę, że się żenisz, że tego chcesz, że się na to zdecy
dowałe.. Jeste.cie oboje szczę.ciarzami . ty, bo masz May, ona, bo ma ciebie. Dam
głowę, że wasze dzieci będš równie inteligentne i utalentowane jak ty.

MĘŻCZYZNA Z tego, co powiedziała., można wycišgnšć wniosek, że ludzie pozbawie
ni inteligencji i talentu sš nic niewarci.

KOBIETA Bo tak jest! Nie powinni się żenić ani rozmnażać. Płodzšc dzieci, powiększajš
tylko .wiatowe zasoby głupoty.

MĘŻCZYZNA No i kto tu jest snobem?

KOBIETA Ty i tak jeste. królem snobów! (odwraca głowę i spoglšda w prawo) O, wiel
ki most. i jakie ładne balustrady. przypominajš mi San Francisco! (obraca się
w prawo. Wytrzeszcza oczy. Nagle przytula się do Mężczyzny i wtula twarz w jego
ramię. Krzyczy) O nie. nie mogę na to patrzeć! Nie zatrzymuj się! Nie chcę na to
patrzeć!

MĘŻCZYZNA (spoglšda w tylne lusterko) Ale katastrofa!

KOBIETA My.lisz, że. nie żyjš?

MĘŻCZYZNA Nie wiem, stšd niewiele widać.

KOBIETA (powoli podnosi głowę i zerka w tylne lusterko. Jest wstrzš.nięta) Różowy
samochód.? Ten zdumiewajšcy, niesamowicie różowy samochód.? (wolno odwraca
głowę i patrzy za siebie ze zgrozš)

W pobliżu rozlega się wycie policyjnej syreny, które stopniowo cichnie.

Zjazd do Malolos

Pauza.
Kobieta cicho płacze. Starannie ociera oczy chusteczkš.

MĘŻCZYZNA (po paru chwilach spoglšda na Kobietę) Już dobrze?
Kobieta nie odpowiada.

MĘŻCZYZNA To przez ten wypadek?
KOBIETA (cicho) Nie.

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

154

FILIPIŃSKA

SCENA

MĘŻCZYZNA To dlaczego płaczesz?

KOBIETA Nie wiem. Nie wiem, dlaczego się rozpłakałam. Miewam takie idiotyczne
napady. Po prostu ni stšd, ni zowšd. robi mi się rzewnie na duszy. i zaczynam
płakać. ot, takie melodramatyczne tęsknoty.

MĘŻCZYZNA Sšdziłem, że twój żywioł to taniec i muzyka! Nie wiedziałem, że masz
słabo.ć do melodramatu.

KOBIETA Ja też nie.

Zjazd do Baliuag

KOBIETA Czuję się w tej chwili jak. kobieta uci.niona, pognębiona przez życie.
A jednocze.nie chciałabym się poczuć zupełnie inaczej. jak kobieta, która uciska
i gnębi.

MĘŻCZYZNA A jaka jeste. naprawdę?

KOBIETA A ty? Wolisz dominować czy ulegać?

MĘŻCZYZNA Nie wiem.

KOBIETA (przedrze.niajšc go) Nie wiem.
Mężczyzna .mieje się.

KOBIETA (jakby do siebie) A może płaczę, ponieważ. moi rodzice. nie żyjš ze sobš
tak, jakbym chciała. Urzšdzajš jedno drugiemu ordynarne awantury, podczas których
wymy.lajš sobie najgorszymi wyrazami, aż sšsiedzi wychodzš z domów, żeby tego
posłuchać. a ja muszę na to patrzeć, skręcajšc się z zażenowania i wstydu! Po każ
dej takiej awanturze ogarnia mnie strach przed wyj.ciem za mšż. boję się, że mogła
bym skończyć tak jak oni. Kim bym się wtedy stała? Co by się stało z mojš karierš?
Z moim życiem uczuciowym i z moimi marzeniami? (ociera łzy) Nie, nie będę już
płakać. tylko sobie psuję makijaż! Nie patrz na mnie, czuję się niepewnie, kiedy
mam rozmazany makijaż.

Zjazd do San Fernando

KOBIETA (do Mężczyzny) Więc może poczucie bezpieczeństwa? Czy nie jest tak, że
wielu ludzi szuka w małżeństwie poczucia bezpieczeństwa?

MĘŻCZYZNA Zgoda. Nie ma to jak mieć własny dom. stałš pracę. poka.ne konto
w banku. (zwracajšc się do Kobiety) Wyszłaby. za mšż dla zapewnienia sobie bez
piecznej przyszło.ci?

KOBIETA Ja? (.mieje się) Ja i małżeństwo? (ponownie wybucha .miechem) A: Małżeń
stwo nie jest w moim stylu; B: Małżeństwo jako bezpieczna przystań to co. jeszcze
bardziej nie w moim stylu; C: Jeżeli kiedykolwiek wyjdę za mšż, to tylko. z miło
.ci! D: Mężczyzna, którego kocham, kocha innš. Konkluzja: Pozostanę do końca ży
cia niepoprawnš flirciarš! (.mieje się)
W oddali słychać d.więk klaksonu.

MĘŻCZYZNA My.lisz, że miło.ć mimo wszystko zapewnia małżeństwu trwało.ć?

KOBIETA Oczywi.cie że nie. Można być zakochanym, a potem się odkochać. Nie mó
wišc o wielu innych tego typu kombinacjach. jak w twoich kompozycjach. My.lę,
że z małżeństwami jest trochę tak, jak z religiami. czy może obrzšdkami. No bo
masz katolików i protestantów, muzułmanów, mormonów i taoistów, a nawet wyznaw
ców synkretyzmu czy Ba.Hai. Nawet niewierzšcy majš swoje specyficzne obrzšdki .
które rozpoczynajš, rozwijajš i kończš w sobie tylko wła.ciwy sposób. (u.miecha
się) Małżeństwo można porównać do udziału w koncercie, do występu na scenie. Ma
się swoje indywidualne wej.cie i zej.cie ze sceny.

MĘŻCZYZNA Albo do jazdy Północnš Obwodnicš.

TONY PEREZ

155

SCENA

KOBIETA Tak jest! Te wszystkie niezliczone zjazdy . do Malolos, do Baliuag, do San
Fernando. można od tego zwariować. Tyle jest tych zjazdów. dokšd one wszyst
kie prowadzš?

MĘŻCZYZNA Przez długi czas obwodnica kończyła się w Mabalacat. To nasz ostatni
zjazd. Potem skręcamy w lewo i szosš MacArthura docieramy do miasta, które nazy
wa się Santa Ines. Ale to, rzecz jasna, nie koniec. Do Baguio będziemy mieli jeszcze
kawał drogi.
W oddali rozlega się znowu d.więk klaksonu.

MĘŻCZYZNA Zaczynasz się nudzić?
KOBIETA Przy tobie nigdy się nie nudzę.

Milczenie.

MĘŻCZYZNA Czy wiesz, że kiedy czuję się samotny. kiedy ogarnia mnie smutek
i przygnębienie. to wsiadam do samochodu i jadę przed siebie, sam, Północnš Ob
wodnicš. rozmy.lajšc o układaniu piosenek. o komponowaniu melodii. i wiesz,
kiedy teraz sięgam pamięciš wstecz i wspominam tamte chwile. ogarnia mnie strach.
Bo wiem, że jak będę już mężczyznš żonatym, przyjdzie taki dzień. kiedy wszystko
się zmieni. Nigdy więcej nie pojadę sam autostradš.

KOBIETA I to cię tak przeraża? Dlaczego?

MĘŻCZYZNA Bo. to będzie pierwsza rzecz, jaka się zmieni.

KOBIETA A ty nie chcesz się zmieniać?

MĘŻCZYZNA Bo wiem, że moja miło.ć bywa taka, taka nieogarniona. jak droga wio
dšca het, do samego nieba. Bywa tak nieogarniona, że mógłbym niš objšć więcej
osób. nie tylko jednš. Kiedy bardzo się boję, wsiadam w samochód i jadę. obojęt
ne dokšd.

KOBIETA Jak teraz?

MĘŻCZYZNA Nie wiem.

KOBIETA To wtedy wła.nie przychodzš ci do głowy nowe pomysły?

MĘŻCZYZNA Chyba tak. Mijam co. po drodze i nagle rodzi się z tego piosenka.

KOBIETA No to pewnie musisz już mieć milion pomysłów.

MĘŻCZYZNA I tak, i nie. Ponieważ wiem, że wszystkie piosenki mówiš o miło.ci. O mi
ło.ci Boga. o miło.ci ojczyzny. o miło.ci do rodziców. o umiłowaniu życia.

o miło.ci do ludzi. nawet do siebie samego. czyż nie o tym .piewamy w piosen
kach? Wy.piewałem je wszystkie. Wszystkie bez wyjštku. A poza tym wiem, że w umy
słach ludzi, w ich sercach, istniejš ta.my-matki wszystkich tych piosenek. Cała sztu
ka w tym, żeby wiedzieć, którš piosenkę w danym momencie odtworzyć. i to mnie
przeraża. Bo w życiu jest tak, że albo ty .piewasz piosenkę komu., albo kto. .piewa
tobie. Proste, prawda? .piewasz albo tobie .piewajš. .piewajš tobie albo ty .piewasz
innym. Mężczyzna kobiecie albo kobieta mężczy.nie. Ale je.li jeste. sam. i w two
jej głowie rodzi się muzyka. wtedy ty sam jeste. piosenkš.
KOBIETA Dawno temu, kiedy jeszcze cię nie znałam, kupowałam wszystkie twoje pły
ty. ponieważ. ponieważ byłam w twojej muzyce szaleńczo zakochana. Nie prze
pu.ciłam żadnego twojego koncertu. Uwielbiałam cię. bezgranicznie, co było kom
pletnym wariactwem, bo przecież nic o tobie nie wiedziałam. Mężczyzna, którego nie
znamy, staje się przez to jeszcze bardziej pocišgajšcy. Snujemy na jawie fantazje na
jego temat, i te fantazje mieszajš nam się w głowie z rzeczywisto.ciš. Igramy z tym,
co realne, i z tym, co zmy.lone. Wyobrażałam sobie, jakby to było, gdyby. był moim
mężczyznš. moim mężem. Zastanawiałam się, czy pokochasz mnie kiedy., czy od
wzajemnisz uczucie, którym żywi się moja wyobra.nia, i pewnego dnia. w przy
szło.ci. będziesz może do mnie należał. (krótka pauza) A potem dowiedziałam się,
że w twoim życiu jest kto.. May. kogo znasz od piętnastu czy szesnastu lat.
i poczułam się skrzywdzona. Co noc przed za.nięciem wypłakiwałam się w podusz

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

156

FILIPIŃSKA

SCENA

kę, wylewajšc potoki łez. Dostawałam prawdziwych napadów płaczu. Czyli .piew
i taniec pomieszany z melodramatem. Ale ponieważ jestem głupiš wariatkš, więc nadal
snułam swoje fantazje. Snuję je nadal podczas naszych koncertów. Przez cały czas
naszej szczególnej przyja.ni. No, bo co mi innego pozostało, mówiłam sobie. kiedy
w dodatku nie mogłam przestać cię lubić. no, sam powiedz? A ty dzi. rano oznaj
miasz mi, że się żenisz. (robi krótkš pauzę) No i widzisz, poczułam się skrzywdzona.

MĘŻCZYZNA Po co mi to wszystko mówisz?

KOBIETA Szczero.ć za szczero.ć. Ty się przede mnš wyspowiadałe., a ja przed tobš. Ty
.piewałe., a ja cię słuchałam. Ja .piewałam. a ty mnie słuchałe..

MĘŻCZYZNA Nie jest łatwo i.ć tš nieogarniętš drogš, wiodšcš do nieba. Prędzej czy
pó.niej człowiek musi z niej zboczyć.
Kobieta nie odpowiada.

MĘŻCZYZNA Mam .wiadomo.ć, że ja też pobłšdzę. Nie raz i nie dwa. Rozwinę skrzy
dła. do lotu. i poszybuję . coraz wyżej i wyżej. ku słońcu. I je.li nawet po dotar
ciu do celu nie poczuję się zmęczony fruwaniem. to wiem, że moje skrzydła rozto
piš się w słońcu i pocišgnš mnie w dół. a ja spadnę na ziemię i znowu nauczę się
chodzić. To będzie koniec podróży. ostatni zjazd.
Kobieta powoli odwraca głowę i patrzy na Mężczyznę.
.wiatła gasnš.

Koda: Epilog
Znikajšcy punkt
(tempo di valse)

Mężczyzna nadal siedzi za kierownicš. Jest ubrany tak samo jak w poprzedniej sce
nie. Kobieta nadal siedzi obok Mężczyzny. Jest ubrana tak samo jak w poprzedniej
scenie.
Na tylnym siedzeniu leży tylko jedna walizka.
Palš się .wiatła.

MĘŻCZYZNA (w wysuniętej za okno dłoni trzyma kwit za przejazd autostradš) Dzięku
ję. (wtyka kwit za osłonę przeciwsłonecznš)
Milczenie.

KOBIETA (smutnym, ale spokojnym głosem) Powiedz co., Tony. o czym my.lisz?

MĘŻCZYZNA (spoglšda na Kobietę. U.miecha się) Obmy.lam piosenkę.

KOBIETA (też się u.miecha) Sšdziłam, że nadal zastanawiasz się nad ich reakcjš.

MĘŻCZYZNA Czyjš?

KOBIETA Wczorajszych go.ci. na pożegnalnym przyjęciu u Charmaine.

MĘŻCZYZNA Nad czym tu się zastanawiać? Już o nich zapomniałem. (robi pauzę) Nic
im do naszej decyzji. To jest nasza podróż.

KOBIETA Wiem.

MĘŻCZYZNA Nasza wspólna. twoja i moja.

KOBIETA Wiem.

MĘŻCZYZNA Razem rozmawiamy. Razem dokonujemy wyborów. Razem podejmuje
my decyzje. Ty i ja . razem. Robimy to, co zostało wspólnie uzgodnione.
Kobieta milczy.

MĘŻCZYZNA Oni nic nie rozumiejš.

KOBIETA (jakby do siebie) Czy wszystko trzeba rozumieć?

MĘŻCZYZNA Tak. Nawet to, z czym się nie zgadzasz. Nawet to, z czym ja się nie zga
dzam. Nawet to, z czym ani ja, ani ty nie możemy się zgodzić.
Kobieta milczy.

TONY PEREZ

157

SCENA

Chwila milczenia.

KOBIETA (przypatruje się uważnie Mężczy.nie) O jakiej piosence my.lałe.?

MĘŻCZYZNA (po chwili namysłu) To będzie jedna z moich najpiękniejszych piosenek.
O miło.ci między kobietš i mężczyznš. O kochajšcym się małżeństwie. Aż pewnego
dnia mšż. robi co. złego. krzywdzi kobietę. Ale potem przytomnieje. Prosi jš

o przebaczenie. Uzyskuje wybaczenie. I nadal się kochajš.
KOBIETA Piosenka o zdradzie?
MĘŻCZYZNA (miękko) O czym. ważniejszym. O miło.ci.
KOBIETA Kiedy jš napiszesz?
MĘŻCZYZNA Najszybciej, jak tylko się da. Na razie układam jš w głowie. Mam w gło
wie rodzaj metronomu odmierzajšcego czas. Czasami metronom pracuje bardzo szyb
ko, kiedy indziej bardzo wolno. A niekiedy przy.piesza i zwalnia jednocze.nie. Ro
zumiesz, co mam na my.li?

KOBIETA Rozumiem, co masz na my.li.
MĘŻCZYZNA Powiedziała. kiedy., że stukanie metronomu przypomina ci bicie serca.

Kobieta u.miecha się.

MĘŻCZYZNA (też się u.miecha) Nie wydaje ci się, że czas płynie podobnie jak miło.ć?
W każdej chwili można. spowolnić albo przy.pieszyć jego bieg. albo wręcz za
trzymać.

KOBIETA Komu powierzysz wykonanie nowej piosenki. Charmaine?

MĘŻCZYZNA Nie sšdzę. Praca nad doktoratem. razem z pisaniem, zajmie jej naj
mniej pięć lat. Jeszcze długo posiedzi w Indianie.

KOBIETA Mógłby. jej wysłać ta.my.

MĘŻCZYZNA Nie, nie ona.
Kobieta nic nie mówi.

MĘŻCZYZNA Kogo. znajdę. znajdziemy.
KOBIETA Mam nadzieję, że się po.pieszysz. Chciałabym jš jeszcze usłyszeć.

Mężczyzna milczy.

KOBIETA Mnie już może nie być, kiedy do tego dojdzie.

MĘŻCZYZNA Oczywi.cie że będziesz. Będziesz przy mnie. Po to jedziemy do Baka
keng, nie pamiętasz?

KOBIETA (patrzy przed siebie; rzeczowym tonem) Wiesz, Tony, powiniene. był.uważ
niej słuchać tego, co mówili. oni wszyscy. Byli.my u czterech lekarzy i każdy z nich
mówił to samo. Diagnoza jest jasna. jednoznaczna. Nie mówiłam ci o tym, ale
w cišgu ostatnich paru dni. jakby to okreslić, chyba najlepiej będzie powiedzieć, że
.pogodziłam się.. z rzeczywisto.ciš.

MĘŻCZYZNA Nie wolno ci. nie wolno nam.

KOBIETA Czekaj, jeszcze nie skończyłam. zechcesz mnie wysłuchać? Kłopot z tobš
polega na tym, że czasami po prostu sam nie chcesz niczego słyszeć, i oczekujesz, że
inni będš słuchali tylko tego, co ty masz do powiedzenia.
Mężczyzna już się nie odzywa.

KOBIETA Wiesz, że nie jestem typem ofiary. Nie użalam się nad sobš. Nie lubię spra
wiać sobš kłopotu. Sama sobie radzę z własnymi problemami. Nie boję się spojrzeć
prawdzie w oczy. I naprawdę wolę wiedzieć, jak długo jeszcze przyjdzie mi się bory
kać. ze swojš fizyczno.ciš. Pierwszy z lekarzy dawał mi pół roku. Pozostali trzej .
od pół roku do dwóch lat. Na wszelki wypadek przyjmijmy, że zostało mi pół roku.
Chciałabym, żeby przez tych kilka miesięcy nasze życie toczyło się w miarę normal
nie. powiedzmy. w tempie trzy czwarte na metronomie. Chciałabym cieszyć się tš
resztkš wspólnego życia, jaka nam jeszcze pozostała. Nie warto szukać nierealnych
dróg ratunku. Naprawdę szkoda na to czasu.

MĘŻCZYZNA Nie rozumiem, dlaczego.

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

158

FILIPIŃSKA

SCENA

KOBIETA Jeszcze nie skończyłam.

Mężczyzna milknie.

KOBIETA Zauważyłam ostatnio. dwa, może trzy dni temu. że chodzenie sprawia mi
pewnš trudno.ć. Ból w prawej nodze przeniósł się wyżej, aż do biodra. Nie mogę
zbyt długo ustać na nogach. (robi krótkš pauzę) Nie wiem, czy pamiętasz, ale ostatni
lekarz zapowiedział, że tak będzie. I już się zaczęło, Tony. Już się dzieje. I. nie jest
to wytwór mojej wyobra.ni. niczego sobie nie wmawiam. Na pewno nie. Z nas
dwojga to ty jeste. artystš. ty masz wyobra.nię, i tylko to, w moim odczuciu, nada
je sens naszej wyprawie do Bakakeng. Je.li się na niš zgodziłam, to tylko dlatego, że
tobie tak bardzo. na tym zależało.

MĘŻCZYZNA (z trudem hamujšc płacz) Ale przecież słyszała., jakie cuda o nim opo
wiadajš. Wyleczył całe mnóstwo ludzi, nawet osoby. którym nie dawano żadnej
nadziei. Tylko u niego można szukać ratunku, kiedy lekarze rozkładajš ręce. kiedy
wszyscy. nawet Bóg. odmawiajš pomocy.

KOBIETA No więc jedziemy. Ale zaraz potem chciałabym wrócić do domu, na Annapo
lis Street. Musimy pogodzić się z rzeczywisto.ciš bez względu na wynik tej. tej
wizyty.
Mężczyzna płacze cicho.

KOBIETA Tony.
Mężczyzna potrzšsa głowš; łzy wcišż płynš mu z oczu.
Pauza.
Kobieta włšcza aparaturę stereo.
Mężczyzna wyłšcza stereo.

KOBIETA (wolnym ruchem otwiera podręcznš torbę) Zabrałam pestki arbuza. Masz
ochotę?
Mężczyzna kręci przeczšco głowš.

KOBIETA (wyjmuje pomarańczę) A czšstkę pomarańczy?
Mężczyzna kręci przeczšco głowš.
Kobieta zamyka torbę, otwiera samochodowy schowek i wyjmuje pudełko papiero
wych chusteczek. Kładzie je między siedzeniami.
Mężczyzna sięga po chusteczkę, ociera niš oczy i wyciera nos.

KOBIETA (z udawanš pogodš) Jak dojedziemy do Kennon Road. chciałabym usiš.ć
za kierownicš.

MĘŻCZYZNA (miękko) Czujesz się na siłach? Nie zmęczysz się?

KOBIETA Chyba dam radę. Zatęskniłam za prowadzeniem. Od dwóch albo trzech mie
sięcy nie siedziałam za kierownicš.

MĘŻCZYZNA A może wolałaby. poprowadzić teraz, na autostradzie?

KOBIETA To za łatwe. Tutaj uczyłe. mnie prowadzić, .wietnie pamiętam. Wolałabym
spróbować swoich sił na jakim. trudniejszym odcinku, takim jak Kennon Road. Kie
dy je.dzili.my do Baguio, zawsze prowadziłam w tamtš stronę. (robi pauzę) Jeżeli
zechcesz. chętnie poprowadzę w powrotnej drodze. (robi kolejnš pauzę.) Tony? Sie
dem lat temu. poznałe. Charmaine. a pó.niej my wzięli.my .lub. Jš też uczyłe.
prowadzić na tej autostradzie. Kiedy się o was dowiedziałam, w pierwszej chwili po
czułam do niej niechęć. Ale po pewnym czasie zaczęłam dostrzegać, że ma wiele
zalet. i zrozumiałam, co cię w niej urzekło. Lubię Charmaine. Nie jest hipokrytkš.
A co najważniejsze, wiem, że cię kocha.

MĘŻCZYZNA May.

KOBIETA Proszę cię, Tony, wysłuchaj mnie.
Mężczyzna milknie.

KOBIETA Jeżeli za pięć lat, po zrobieniu doktoratu będzie. wróci i wcišż będzie wolna.
MĘŻCZYZNA May.!

TONY PEREZ

159

SCENA

KOBIETA Nie! Powiem do końca, a ty mnie wysłuchasz!

MĘŻCZYZNA Nie chcę, żeby.

KOBIETA Nie chcę, nie życzę sobie. nie możemy zawsze robić wyłšcznie tego, co ty
chcesz albo czego sobie życzysz! Tony, proszę cię!
Mężczyzna milknie.

KOBIETA (spokojnie) Bardzo cię proszę. (robi pauzę) Zamierzałam ci o tym powie
dzieć wczoraj wieczorem, ale po tym, jak wszyscy zareagowali na sprawę medycyny
alternatywnej, byłe. zbyt rozstrojony. więc powiem to tutaj. teraz. Nie majšc
innych .wiadków prócz słońca, wiatru i Północnej Obwodnicy. Chcę, żeby. się po
nownie ożenił.

MĘŻCZYZNA Nie.

KOBIETA Chciałabym, żeby to była Charmaine.

MĘŻCZYZNA Nie.

KOBIETA Ponieważ ona zna ciebie, ponieważ ja znam jš, i ponieważ ty również zdšży
łe. jš dobrze poznać.

MĘŻCZYZNA Nie.

KOBIETA Charmaine potrafi się tobš zaopiekować, wie, czego potrzebujesz, będzie dla
ciebie dobra, kocha cię.

MĘŻCZYZNA Ale ja kocham ciebie!

KOBIETA I ja ciebie kocham. (robi pauzę) Ale ja też nie mogę mieć tylko tego, czego
chcę i czego sobie życzę. Prawda? Ty piszesz piosenki dla innych, a inni piszš piosen
ki dla ciebie. Od.piewałam ci swojš piosenkę. niedługš.

MĘŻCZYZNA Twoim zdaniem ja mam więcej szczę.cia, ponieważ przypadła mi dłuż
sza piosenka? My.lisz, że z dnia na dzień przestanę cię kochać? Wolałbym zaraz zje
chać z mostu i zginšć razem z tobš, bo przynajmniej raz wreszcie to się skończy!
Wolałbym.

KOBIETA Musisz pogodzić się z faktami, Tony. Prędzej czy pó.niej będziesz zmuszony
spojrzeć prawdzie w oczy.

MĘŻCZYZNA Szkoda, że mnie nie zabiła. za to, co ci zrobiłem, bo to, co się stało, jest
dla mnie nie do zniesienia. I wła.nie teraz, kiedy próbuję. odkupić swojš winę. ta
rzecz spada na ciebie jak grom z jasnego nieba! W gruncie rzeczy to ja mógłbym się
czuć pokrzywdzony.

KOBIETA Znowu ponosi cię wyobra.nia.

MĘŻCZYZNA Nic na to nie poradzę. W mojej głowie, w moim sercu, kłębiš się wszyst
kie możliwe jasne i ciemne my.li. Wlatujš i wylatujš. jak ptaki, jak dzikie ptaki,
a ja nie mogę ich pochwycić. Wyobrażam sobie rzeczy, które się wydarzyły, i te, któ
re wolałbym, żeby się nie wydarzyły, i te, które powinny były się wydarzyć. czasa
mi jestem jakby innym mężczyznš, a ty . innš kobietš. Kocham cię, May. Zawsze
będę cię kochał. Dlatego napiszę tę piosenkę.
Odzywa się powolne stukanie metronomu.

KOBIETA Poczekam na niš. Ale pó.niej, za pół roku. prawdopodobnie trzeba mnie
będzie zabrać do szpitala. Wolałabym, żeby to się stało w domu.
Metronom trochę przy.piesza.

MĘŻCZYZNA To najprzyjemniejsza czę.ć podróży . jazda autostradš. Jest taka gład
ka. taka szeroka. taka jasna. taka otwarta. Wszystko znajduje się na swoim
miejscu, wychuchane i wydmuchane, aż błyszczy. Ma się uczucie, że wszystko zostało
przygotowane jakby specjalnie dla ciebie. Ponieważ akurat dzi.. akurat w tej chwi
li. ty jedziesz akurat tš drogš. Człowiek czuje się jako. wyróżniony.

KOBIETA Jeste. głodny?

MĘŻCZYZNA Wła.ciwie nie.

KOBIETA Nie jadłe. .niadania. Dzi. jest poniedziałek. była twoja kolej, ale zaspałe..

FILIPIŃSKA

NA PÓŁNOCNEJ OBWODNICY

160

FILIPIŃSKA

SCENA

MĘŻCZYZNA Mogła. nie czekać, tylko zje.ć sama. Mogła..

KOBIETA Między San Fernando i Angeles, tuż przed zjazdem, będzie Café Valenzuela.

MĘŻCZYZNA To prawda! Dajš na .niadanie pyszne miejscowe potrawy, które zawsze
ci bardzo smakowały . wieprzowinę na słodko i ryż z czosnkiem. Zamówimy sobie
podwójne porcje, do tego jajka sadzone i mrożonš herbatę.

KOBIETA Tak. Czuję się teraz o wiele lepiej. Dziękuję ci. Dziękuję. Dziękuję.
Metronom stuka coraz szybciej i szybciej, potem nagle zatrzymuje się.
.wiatła gasnš.

Koniec

maj 1999

Copyright Š by Tony Perez

Informacje o autorze w artykule Małgorzaty Semil Filipiny: (od)budowa tożsamo.ci
w tym numerze .Dialogu..

TONY PEREZ

Tony Perez Philippines: Sample Fiction

Followers

Search This Blog

Tony Perez Philippines: Sample Fiction

Blog Archive

About Me

Posters of My Plays

My Special Links

In My Study

Book Covers: The Collected Works of Tony Perez

Poems

Friday, September 2, 2011

The Rally" (short story) September 3, 2011 issue of "The Philippines Free Press Magazine"